کشف منابع عظیم هیدروژن طبیعی در جهان

ضرر بزرگ ایران در صورت عدم‌حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر!

تنش‌های ژئوپلیتیک در شرق اروپا و خاورمیانه در کنار موارد مهمی همچون شکل‌گیری تورم بی‌سابقه در اروپا و ضعف به جای مانده از دوران همه‌گیری کرونا در قاره سبز، منجر به ایجاد نوعی بحران انرژی در حوزه یورو شده است. از سوی دیگر، تعهدات کشورهای صنعتی بزرگ در خصوص کنوانسیون آب و هوایی پاریس و لزوم کربن‌زدایی از صنایع تولیدی خود نیز منجر به چاره اندیشی بروکسل برای یافتن منابع قابل اعتماد انرژی مانند خورشید، باد، آب و حتی متانول شده است. با وجود این، به نظر می‌رسد هیدروژن منبعی بسیار قدرتمند‌تر از دیگر انواع انرژی محسوب شود. اما مشکل اصلی در خصوص استفاده از هیدروژن اینجاست که بنا بر فناوری و ظرفیت‌های موجود، تولید این سوخت ارزشمند نیازمند صرف مقادیر قابل‌توجهی از سوخت‌های فسیلی بوده که با این حساب، نمی‌توان تحصیل هیدروژن را کاملا پاک و سبز دانست.

سه شنبه 1404/02/02 06:20 دسته بندی: اخبار انرژی و نیرو کد خبر: 5763

همچنین باید توجه داشت که یکی از دلایل مهم حرکت کشورهای صنعتی بزرگ به سمت هیدروژن و دیگر جایگزین‌های سوخت فسیلی، موضوع تامین و بازار بی‌ثبات انرژی‌های فسیلی بوده که با این حساب، اگر قرار باشد برای تولید هیدروژن نیز همچنان مقادیر بالایی از سوخت‌های فسیلی را مصرف کنیم، فاصله چندان معناداری با مصرف سوخت‌های فسیلی ایجاد نخواهد شد. همچنین، تولید هیدروژن به صورت پالایشگاهی و مصنوعی فرآیندی پرهزینه بوده که توجیه‌پذیری اقتصادی آن را اندکی با مشکل مواجه می‌سازد.

کشف منابع هیدروژن طبیعی در آلبانی

طی ماه‌های گذشته، تحقیقات پژوهشگران برای یافتن منابع زیرزمینی و طبیعی هیدروژن طبیعی یا همان هیدروژن سفید با شدت و قوت خوبی ادامه یافته است. تاکنون منابع هیدروژن طبیعی در کشورهایی چون استرالیا، عمان، اسپانیا، فرانسه، آمریکا و کشور مالی در آفریقا یافت شده‌اند. اما معدنکاران آلبانیایی در تازه‌ترین اکتشافات خود در یک معدن کروم در این کشور، به منابع عظیم هیدروژن طبیعی دست یافته‌اند که به گفته آنها، ظرفیت احتمالی استخراج آن بیش از ۲۰۰تن در سال است. اکنون پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که سه انفجار شدید رخ داده در معدن مشهور و بزرگ کروم «بولکیز» آلبانی از سال ۱۹۹۲ به این سو، به دلیل نشت هیدروژن از منافذ معدن بوده است.

به گزارش بازار ماجرا از این قرار است که کاوشگران در فاصله یک کیلومتری معدن بولکیز، به آب‌های گرم زیر زمینی برخورده‌اند که سرشار از گاز هیدروژن طبیعی بوده است. با این حال، هنوز میزان ظرفیت نهایی این منبع عظیم هیدروژن برآورد نشده است. اما پژوهشگران معتقدند که هیدروژن حاصل از این منبع کاملا به سطح زمین نزدیک بوده و لذا استخراج آن بسیار ساده و کم هزینه به نظر می‌رسد. خروجی این سفره آبی زیرزمینی که از آن با نام «جکوزی» یاد می‌شود، ۱۱ تن در سال بوده که هیدروژن خروجی از آن خلوص ۸۴ درصدی دارد. اما همان‌طور که گفته شد؛ امکان برداشت ۲۰۰ تن هیدروژن طبیعی در سال از این منبع وجود دارد.

همچنین، گفته می‌شود ظرفیت هیدروژن معدن مذکور، بیش از‌ هزار برابر منابع کشف شده در کشورهایی چون عمان بوده و بزرگ‌ترین منبع هیدروژن طبیعی حال حاضر جهان به حساب می‌آید. جدا از موارد علمی جذاب مربوط به کشف منابع جدید انرژی‌های تجدید‌پذیر آن هم به صورت طبیعی در اقصی نقاط جهان، نکته مهم در این مقوله اینکه در صورت ادامه روند فعلی، کشورهای وارد کننده انرژی دارای پتانسیل استحصال انرژی‌های تجدید‌پذیر در شقوق مختلف، می‌توانند در آینده به صادر‌کنندگان بزرگ انرژی جهان تبدیل شوند. به عنوان مثال، کشور آلبانی که از جمله کشورهای ضعیف (به لحاظ اقتصادی) در شرق اروپا محسوب می‌شود، در صورت سرمایه‌گذاری مناسب روی ذخایر تازه کشف شده هیدروژن خود، نه تنها از واردات سوخت‌های فسیلی در آینده بی‌نیاز خواهد شد، بلکه به سادگی می‌تواند جای بزرگان اوپک در صادرات انرژی را آن هم در مدت زمان نه چندان دور بگیرد.

لزوم حرکت ایران به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر

نگرانی فعلی در خصوص کشف منابع جدید انرژی‌های تجدید‌پذیر در کشورهای وارد کننده انرژی ‌برای کشوری چون ایران از این روست که در صورت ادامه روند فعلی، جهان به سمت این دسته از انرژی‌ها و جایگزین‌سازی آن با سوخت‌های فسیلی پیش خواهد رفت. دقیقا به همین دلیل، برخی از اعضای مهم اوپک مانند امارات و عربستان سعودی هم اکنون در حال تاسیس و راه‌اندازی واحدهای بزرگ تولید هیدروژن و متانول هستند تا در آینده، همچنان جایگاه خود را به عنوان صادر‌کنندگان بزرگ انرژی حفظ کنند. برای ایران نیز وضعیت به همین منوال خواهد بود.

یعنی در صورت عدم‌تحرک کافی برای حصول و استخراج منابع انرژی جدید مانند انرژی خورشیدی و هیدروژن (بنا بر شرایط اقلیمی ایران)، به هیچ وجه دور از ذهن نخواهد بود که ایران از جمع کشورهای صادر‌کننده انرژی جهان حذف شود. همچنین باید توجه داشت که حضور فعال و اختیاری تهران در جمع امضا‌کنندگان کنوانسیون آب و هوایی پاریس، تعهداتی برای ایران در زمینه کربن‌زدایی ایجاد کرده که در صورت عدم‌پایبندی به آنها، جرایم سنگینی را برای کشور در بر خواهد داشت. بنابراین بهتر است تا پیش از فرا رسیدن سررسید تعهدات تهران در کنوانسیون مذکور و حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی از سبد انرژی جهانی، با سرعت قابل‌توجهی به فکر فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی و حرکت به سمت صادرات منابع تجدیدپذیر انرژی باشیم.