تایوان و مشکل جدی برق برای ساخت تراشه‌های رایانه‌ای

بزرگ‌ترین تولیدکننده تراشه‌های کامپیوتری پیشرفته در جهان که به‌شدت به سوخت‌های فسیلی وارداتی وابسته است، به زودی آخرین نیروگاه هسته‌ای خود را تعطیل می‌کند و با کندی در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، به سمت بحران انرژی پیش می‌رود.

دو شنبه 1404/02/01 23:10 دسته بندی: اخبار انرژی و نیرو کد خبر: 22963

درحالی‌که شرکت تولید نیمه‌هادی تایوان (TSMC)، حداقل ۹۰درصد از پیشرفته‌ترین تراشه‌های رایانه‌ای جهان را تولید می‌کند، در مجموع، شرکت‌های واقع‌شده در این کشور حدود ۶۸درصد از کل تولید تراشه‌های جهانی را در اختیار دارند. این یک موفقیت چشم‌گیر است، اما مشکلی ایجاد کرده است که می‌تواند رونق آینده این صنعت و جزیره را تهدید کند. با فرا رسیدن عصر هوش مصنوعی تشنه انرژی، تایوان با یک بحران انرژی چندوجهی مواجه است. این کشور به‌شدت به سوخت‌های فسیلی وارداتی وابسته است، اهداف جاه‌طلبانه‌ای برای انرژی پاک دارد که در برآوردن آنها ناکام است و به سختی می‌تواند با تقاضای فعلی سازگاری داشته باشد. منتقدان دولت می‌گویند رسیدگی به این مشکل به‌طور فزاینده‌ای برای آینده تایوان ضروری است. تایوان با بیش از ۲۳میلیون جمعیت، سرانه مصرف انرژی معادل با ایالات متحده دارد. اما از این میزان ۵۶درصد به بخش صنعتی تایوان و شرکت‌هایی مانند TSMC اختصاص دارد. در واقع، TSMC به تنهایی از حدود ۹درصد برق تایوان استفاده می‌کند.

یکی از پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال۲۰۳۰ صنعت تولید نیمه‌هادی تایوان دو برابر کل نیوزیلند در سال۲۰۲۱ برق مصرف کند. این گزارش نشان می‌دهد که بخش عمده این تقاضای عظیم انرژی، حدود ۸۲درصد، از شرکت TSMC نشأت خواهد گرفت. دولت تایوان روی موفقیت مستمر بخش فناوری خود سرمایه‌گذاری می‌کند و می‌خواهد این جزیره در زمینه هوش مصنوعی پیشرو باشد. اما انتظار می‌رود که تنها یک مرکز داده کوچک، مرکز داده ۱۶ مگاواتیVantage در تایپه، به اندازه ۱۳هزار خانوار به انرژی نیاز داشته باشد.

معضل انرژی تایوان ترکیبی از امنیت ملی، آب و هوا و چالش‌های سیاسی است. این جزیره برای حدود ۹۰درصد انرژی خود به سوخت فسیلی وارداتی وابسته است و تحت تهدید فزاینده محاصره، قرنطینه یا تهاجم چین زندگی می‌کند. علاوه بر این، به دلایل سیاسی، دولت متعهد شده است که بخش هسته‌ای خود را تا سال۲۰۲۵ تعطیل کند. همچنین شرکت‌های بزرگ آن، از جمله TSMC، با RE۱۰۰، یک طرح شرکتی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر امضا کرده‌اند و متعهد شده‌اند که به تولید با انتشار خالص صفر برسند؛ اما در حال حاضر، فاصله زیادی بین آرزو و عملکرد وجود دارد.

آنجلیکا اونگ، روزنامه‌نگار و بنیان‌گذار اتحاد انتقال انرژی پاک، یک سازمان غیرانتفاعی که از انتقال سریع انرژی حمایت می‌کند، سال‌ها بخش انرژی تایوان را مورد مطالعه قرار داده است. اونگ دو خاموشی بزرگ را در این کشور توصیف کرد، یکی در سال۲۰۲۱ که TSMC و ۶.۲میلیون خانوار را به مدت پنج ساعت تحت تاثیر قرار داد و یکی در سال۲۰۲۲ که ۵.۵میلیون خانوار را دچار خاموشی کرد. او می‌گوید: این نشانه‌ای از یک سیستم انرژی است که به‌طور خطرناکی نزدیک به لبه پرتگاه کار می‌کند.

ترکیب انرژی فعلی تایوان مقیاس چالش را نشان می‌دهد. سال گذشته، بخش برق تایوان ۸۳درصد به سوخت فسیلی وابسته بود: زغال سنگ حدود ۴۲درصد از تولید، گاز طبیعی ۴۰درصد و نفت یک‌درصد را به خود اختصاص داده است. به گفته وزارت امور اقتصادی تایوان، انرژی هسته‌ای ۶درصد و برق خورشیدی، بادی، آبی و زیست توده روی هم نزدیک به ۱۰درصد تامین می‌شوند. سوخت‌های فسیلی تایوان از طریق دریا وارد می‌شوند که این جزیره را تحت تاثیر نوسانات قیمت بین‌المللی و محاصره احتمالی چین قرار می‌دهد. دولت به دنبال محافظت از مصرف‌کنندگان در برابر افزایش قیمت‌های جهانی بوده است؛ اما این امر منجر به افزایش بدهی شرکت برق تایوان (Taipower)، تامین‌کننده ملی برق شده است.

این در حالی است که در صورت محاصره دریایی توسط چین، تایوان می‌تواند تنها در حدود ۶هفته روی ذخایر زغال‌سنگ و تنها یک هفته روی ذخایر گاز طبیعی مایع (LNG) خود حساب کند. با توجه به اینکه LNG بیش از یک‌سوم تولید برق را در این کشور تامین می‌کند، تاثیر آن شدید خواهد بود. همچنین نقشه راه۲۰۵۰ انتشار خالص صفر که توسط شورای توسعه ملی تایوان در سال۲۰۲۲ منتشر شد، وعده داده بود که بخش هسته‌ای خود را تا سال۲۰۲۵ تعطیل کند. در همان سال، سهم زغال‌سنگ باید به ۳۰درصد، گاز به ۵۰درصد و انرژی‌های تجدیدپذیر به ۲۰درصد می‌رسید که در حال حاضر هیچ‌یک از آن اهداف در مسیر درست قرار ندارند.

به گفته اونگ، پیشرفت در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر به دلایلی کند بوده است. او می‌گوید مشکل انرژی خورشیدی در تایوان این است که ما منطقه بزرگی نداریم. ما جمعیتی مشابه استرالیا داریم و از همان مقدار برق استفاده می‌کنیم؛ اما اندازه ما فقط نصف تاسمانی است و ۷۹درصد تایوان کوهستانی است. بنابراین تملک زمین دشوار است. پنل‌های خورشیدی روی پشت‌بام گران هستند و گاهی اوقات فضای پشت‌بام برای چیزهای دیگر مانند پد هلی‌کوپتر، خدمات عمومی ‌یا مخازن آب مورد نیاز است. به گفته پیتر کورز، مشاور بخش فناوری تایوان: با این حال یک منبع تجدیدپذیر وجود دارد که این کشور به وفور دارد. تنگه تایوان دارای منبع عظیم باد است. این نیروگاه بادی‌ترین نیروگاه در سراسر جهان است که نزدیک به یک شهر پرجمعیت است.

با وجود جذابیت سواحل غربی تایوان با آب‌های نسبتا کم‌عمق، محدودیت‌های دیگری مانند فضای محدود بندر وجود دارد. نگرانی دیگری نیز وجود دارد که مختص جغرافیای تایوان است. سمت غربی جزیره رو به چین است و تهاجمات مداومی ‌از سوی گارد ساحلی و کشتی‌های نیروی دریایی چین به آب‌های سرزمینی تایوان وجود دارد. توربین‌های بادی فراساحلی در محدوده موشکی چین قرار دارند و کابل‌های انرژی زیر دریا بسیار آسیب‌پذیر هستند. منتقدان دولت یکی از سیاست‌های کنونی را خودآزاری بی‌ضرر می‌دانند یعنی تعهد به تعطیلی رآکتور هسته‌ای باقی‌مانده تایوان تا سال آینده و دستیابی به یک «وطن بدون هسته‌ای». این تعهدی است که توسط حزب حاکم فعلی، حزب دموکراتیک خلق (DPP) داده شده و با نزدیک شدن به موعد مقرر، سیاستی است که به‌طور فزاینده‌ای مورد تردید قرار می‌گیرد.

از شش رآکتور هسته‌ای تایوان، سه رآکتور اکنون تعطیل شده‌اند، دو رآکتور آنلاین نشده‌اند و یک واحد فعال قرار است سال آینده تعطیل شود. رآکتورهای خاموش‌شده هنوز از رده خارج نشده‌اند، احتمالا به این دلیل که علاوه بر مشکلات دیگر، ظرفیت ذخیره‌سازی زباله تایوان نیز تمام شده است. در سال۲۰۱۸، اکثریت در یک همه‌پرسی با تعطیلی هسته‌ای این کشور مخالفت کردند؛ اما دولت همچنان اصرار دارد که سیاستش تغییر نخواهد کرد. انرژی هسته‌ای تنها منبع انرژی با انتشار کربن صفر مقیاس‌پذیر است. اما قوانین فعلی می‌گوید که سرمایه‌گذاری خارجی در انرژی هسته‌ای باید ۵۰درصد باشد و ۵۰درصد باقی‌مانده متعلق به تای پاور باشد.

اما با توجه به اینکه Taipower با بحران مواجه است، چگونه یک سرمایه‌گذار خصوصی می‌تواند با آنها شریک شود و در تایوان سرمایه‌گذاری کند؟ اونگ استدلال می‌کند که تایوان باید توسعه صنعت هسته‌ای خصوصی را تشویق کند و از مقررات سنگینی که به گفته او مانع توسعه برق بادی می‌شود، اجتناب کند. اما انرژی هسته‌ای متمرکز، در برابر خطرات دیگر مانند زلزله آسیب‌پذیر است. او معتقد است که یک راه‌حل در راه‌اندازی راکتورهای هسته‌ای کوچک مدولار است که حتی می‌توانند در فراساحل لنگر انداخته و با کابل‌های زیر دریا متصل شوند. این راه‌حلی است که او معتقد است حزب حاکم تایوان ممکن است به آن روی آورد.

اما یک سوال امنیتی دیگر وجود دارد که باید به چالش‌های پیچیده تایوان اضافه شود. شرایط جزیره منحصر به فرد است. این کشور یک دموکراسی فعال، یک کانون فناوری و یک کشور مستقل بالفعل است که چین آن را به‌عنوان یک استان جداشده از خود در نظر می‌گیرد که باید در صورت لزوم با زور به سرزمین اصلی بازگردد. این واقعیت که صنعت فناوری تایوان برای تولید جهانی همه چیز از وسایل نقلیه الکتریکی گرفته تا موشک‌های بالستیک ضروری است، به‌عنوان یک امتیاز امنیتی برای این کشور در بن‌بست پرتنش با چین محسوب می‌شود و به نفع چین یا ایالات متحده نیست که ببینند شرکت‌های سازنده نیمه‌هادی‌ در جهان آسیب دیده یا از بین رفته‌اند. چنین شرکت‌هایی، در اصطلاحات امنیتی، در مجموع «سپر سیلیکونی» تایوان نامیده می‌شوند، سپری که دولت مشتاق حفظ آن است. اینکه این بخش به‌طور اجتناب‌ناپذیری به امنیت انرژی تایوان وابسته است، جست‌وجو برای راه‌حل را بیش از پیش ضروری می‌کند.