زیان سنگین صنایع غذایی از خاموشیها
به اعتقاد فعالان صنعت غذا قیمتگذاری دستوری، وضع قوانین خلقالساعه و در انزوا قرار گرفتن ایران در سطح بینالمللی، و همچنین کمبود و قطع انرژی مهمترین دغدغههایی هستند که طی سالهای اخیر به عنوان مانع در برابر فعالیت این صنعت شناخته شدند. به گفته این عده، اگر دولت به دنبال بهرهوری بالا و ارتقای کمی و کیفی این صنعت است باید این چهار ابرچالش را به فوریت رفع و رجوع کند.
دو شنبه 1404/09/17 23:07 دسته بندی: اخبار صنایع غذایی کد خبر: 12114به تاکید این عده این چهار ابرچالش باعث شده ظرفیت بالای این صنعت در سایه قرار بگیرد و آنچنان که لایق آن است نتواند بهرهوری بالایی داشته باشد. در این راستا محسن نقاشی، دبیر فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی با تایید این چالشها با بیان اینکه بخشنامههای پیدرپی و خلقالساعه نهتنها منطق ندارد، بلکه منجر به ضررهای هنگفتی به فعالان این صنعت شده است، خواستار لغو برخی از بخشنامههای سازمان استاندارد در دولت چهاردهم شد. وی در برنامه ایران فود در مورد دلایل تقاضای فعالان صنعت غذا از رئیس دولت چهاردهم مبنیبر لغو برخی بخشنامههای دولت گذشته توضیح داد.
نقاشی همچنین یکی از مهمترین چالشهای فعالان صنایع غذایی در هفتههای اخیر را خاموشیهای چندساعته دانست و با بیان اینکه این چالش ضررهای سنگینی را به واحدهای تولیدی تحمیل کرده است، دلیل این مساله را بیتوجهی دولتمردان به نظرخواهی از بخش خصوصی دانست. مشروح گفتوگو با این فعال صنعت غذا را در ادامه میخوانید.
در گفتوگویی خواستار این شده بودید که دولت جدید نامه وزارت اقتصاد دولت قبل را درباره لغو برخی از بخشنامههای سازمان استاندارد درخصوص صنعت غذا در اولویت کاری خود قرار دهد. چرا این مورد را ارجح بر سایر مسائل و مشکلات صنایع غذایی میدانید؟
قبل از اینکه دکتر پزشکیان به عنوان رئیسجمهور انتخاب شود، صحبت کارشناسی داشتند و موضوع بحث ایشان مربوط به کارشناسی وزرا یا معاونان بهخصوص مدیران کل بود. آنچه در حال حاضر به اقتصاد و تولید صدمه وارد کرده است، مساله نداشتن متخصصان و کارشناسان لایق است که ما در دوره گذشته شاهد این بودهایم که یک شخصی وزیر یک وزارتخانهای بوده و به وزارتخانه دیگری منتقل شده و این گونه جابهجاییها واقعا صدمات زیادی به تولید وارد کرده است. در بحث استاندارد و غذا و دارو هم همین مشکل را داشتیم و به استناد حرف رئیسجمهور که درباره این موضوع بسیار صحبت کرده بودند که از کارشناسان استفاده خواهد کرد، من این موضوع را معیار اولیه قرار داده بودم که بعد از انتخاب و معرفی وزرا، این وعده رئیسجمهور تحقق پیدا کند. سالها به دلیل این قضیه که کارشناسان یا متخصصان وارد، بهکار گرفته نشدند، این تولیدکننده بوده که ضربه دیده است. بارها مطرح شده است که وقتی کاری به صورت گروهی یا تشکیلاتی انجام شود، صددرصد نتیجهبخش خواهد بود و حتی مقام معظم رهبری و بسیاری از مقامات هم بارها بر این موضوع تاکید کردهاند که در هر جایی که توسط مردم کاری را انجام دادیم موفق بودهایم.
با توجه به اینکه امسال هم سال جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده و این شعار پیام زیبایی دارد که ثابت کرده این مردم هستند که میتوانند به اقتصاد و تولید کمک کنند، بر این اساس وزرا و مدیران کل باید قبول کنند که اولا اگر در مورد کاری که به آنها سپرده یا پیشنهاد میشود، تخصصی ندارند، وارد گود نشوند. کسانی هم که علاقهمند به خدمت به کشور و تولید داخلی هستند و وارد این عرصه میشوند، بدون اینکه از تشکلها، پیشکسوتان و تولیدکنندگان کمک بگیرند، قطعا موفق نخواهند شد. همانطور که ما سالها با همین فرمان پیش رفتیم و به علت اینکه کارها تخصصی و کارشناسی نبوده، موفقیت چندانی کسب نکردهایم. اگر صنایع غذایی در این چند دهه اخیر پیشرفتهای چشمگیری نسبت به صنایع دیگر داشته، فقط به واسطه همت بخش خصوصی بوده است. هیچ دولتی به این بخش کمکی نکرده و همت بخش خصوصی بوده که با سرافرازی در حوزه صنایع غذایی عمل کرده است. بسیاری از محصولاتی که فرضا در پنج دهه گذشته در ایران تولید نمیشد، امروز به وسیله بخش خصوصی تولید میشود و حتی صادرات این محصولات هم انجام میشود.
سازمان استاندارد عنوان میکند برای بخشنامههای خود دلیل دارد. به طور مثال مطرح میکند که مفصلتر بودن برچسب نشان تجاری یک منطق جهانی دارد. چرا معتقدیدکه این بخشنامهها زائد هستند؟
اتفاقا این موضوع که مسوولان استاندارد اعلام میکنند مربوط به استاندارد جهانی است؛ صحت ندارد و این موضوع را میتوانیم با بررسی چند نمونه محصول خارجی اثبات کنیم. کدام محصول خارجی را سراغ دارید که مانند محصول ایرانی شبیه یک روزنامه شده باشد؟ درج مهر غذا و دارو، لوگوی استاندارد، صنایع یا جهاد، آدرسها و... روی محصولات ایرانی الزامی است در حالی که روی محصولات خارجی فقط برند درج میشود و این گویای همه چیز است. در گذشته در ایران هم به همین حالت بود اما طی چند سال اخیر مشاهده میکنیم که هر روز سازمان استاندارد و غذا و دارو با هم رقابت میکنند.
بنابراین اساسا این ادعا درست نیست که این موضوع ماخذ جهانی یا بینالمللی دارد. در جلسات با مسوولان سازمان استاندارد هم بارها ثابت کردهایم که هیچ استناد بینالمللی ندارد. حتی در یکی از جلسات یکی از نمایندگان سازمان استاندارد اصرار به این قضیه داشت که چرا لوگوی سازمان غذا و دارو باید از لوگوی سازمان استاندارد بزرگتر باشد! واقعا این موارد برای تولید زجرآور است. آیا در کشورهای دیگر هم فرضا سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد هم چنین مشکلاتی دارند؟ به طور نمونه تولیدکننده بر اساس قوانین گذشته، میلیاردها تومان برای چاپ و بستهبندی مطابق با ضابطه سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد هزینه کرده اما یکباره میبینیم یک بخشنامهای را تصویب و ابلاغ میکنند و اصرار به انجام آن کار دارند.
یکی از مواردی که مسوولان نهادهای ذیربط مطرح میکنند این است که این برچسب تنها راه ارتباطی بین مشتری و کالاست. آیا این را قبول دارید؟
خیر. به این دلیل که طی چند سال اخیر برای مردم فرهنگسازی شده که مهر استاندارد یا سیب سلامت میتواند یک امتیاز مثبت برای یک واحد تولیدی باشد. همانطور که یکی از مطالبات ما از سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد این است که بساط تولیدکنندگان زیرپلهای را جمع کنند. سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد به جای اینکه با تولیدکنندگان زیرپلهای مقابله کنند و تحت ضوابط خاصی قرار دهند، برای شرکتهای دارای برندهای مطرحی که سالها در کشور افتخارآفرینی کردهاند، چالش ایجاد میکنند.
البته موفق شدیم همه این موارد را در هیات مقرراتزدایی بهبود محیط کسب و کار وزارت اقتصاد پیگیری و حل و فصل کنیم. یک مورد هم بود که برای آن هم مهلت یکساله گرفتیم و حتی اگر شده این یک مورد را هم در مراجع ذیربط مطرح کنیم، قطعا این کار را انجام میدهیم. چون این هزینههایی که برای چاپ و بستهبندی کالاها صرف شده، درواقع سرمایههای ملی کشور است. ارقام گزافی در این بخش سرمایهگذاری شده و ما خوشبختانه توانستیم مقامات عالی را متقاعد کنیم و درک کردند که تا چه اندازه این موضوع میتواند زیانبار باشد.
اگر ما تاکید میکنیم که به مسائل و موضوعات به صورت کارشناسیشده پرداخته نمیشود، به خاطر همین موضوعات است. در بستهبندیهای رنگی کالاها، رنگ سبز واقعا چه جایگاهی میتواند داشته باشد و آیا به خوبی دیده میشود؟ بنابراین دیدگاه کارشناسی پشت این موارد وجود ندارد.
در جلساتی که با رئیسجمهور داشتیم، این مورد را به عنوان یکی ازمطالبات خود مطرح کردیم که قانون بهبود محیط کسب و کار در دولت جدید به خوبی رعایت شود. مثلا در زمینه مهر استاندارد و مشکلاتی که سازمان غذا و دارو ایجاد کرده باید قبل از اجرای مصوبه یا قبل از اینکه این مصوبه حتی به تصویب برسد، طی فراخوانی از تولیدکنندگان و تشکلها نظرخواهی کنند و به طور قطع علم تولیدکنندگان از افراد غیرکارشناسی که چنین مصوباتی را تدوین میکنند، بیشتر است.
آیا امسال صنایع غذایی هم در فهرست خاموشی قرار دارند؟ به لحاظ زمانبندی، سهم این صنایع از خاموشیها نسبت به سال قبل کمتر شده یا بیشتر؟
متاسفانه در سالجاری سهم صنایع غذایی از خاموشیها بیشتر شده است و میتوان گفت که تقریبا دو برابر شده است. در سالهای گذشته نظمی را در این بخش شاهد بودیم و برای شهرکهای صنعتی نوبتبندی و تاریخی را در طول هفته مشخص میکردند و بر اساس آن نوبتبندی تولیدکننده برنامه خود را مشخص میکرد. هرچند سال گذشته هم کاستیهایی وجود داشت، اما امسال قطعی برق هیچ زمانبندی خاصی ندارد و خاموشی در بسیاری از صنایع غیرقابل پیشبینی است. طبق قانون اولویت تامین برق با شهرکهای صنعتی و واحدهای تولیدی است و برق این بخشها اصلا نباید قطع شود، اما متاسفانه قطعی برق مشکلات بسیار عدیدهای را برای صنایع غذایی ایجاد کرده است.
آیا مشخص شده که واحدهای تولیدی صنایع غذایی چقدر از محل خاموشیها متضرر شدهاند؟
پاسخ به این سوال نیازمند آن است که خاموشیها به پایان برسد. در اواخر مرداد و اوایل شهریور میتوان برآوردی از وضعیت واحدهای تولیدی به لحاظ خاموشیها انجام داد. اما با توجه به صحبتهایی که تولیدکنندگان در این باره مطرح میکنند، واحدهای تولیدی دچار آسیب شدید شدهاند. به طور نمونه برخی واحدها مانند شرکتهای لبنیاتی باید روزانه کالا به بازار عرضه کنند. زیان خاموشی در واحدهای تولیدی محصولات لبنی بسیار بیشتر است. چون فرضا قطعی برق در پروسه پاستوریزه کردن شیر ضرر سنگینی را به کارخانه وارد میکند.
آیا اعتراضی در این باره شده است؟
تشکلها مطالبهگری خود را در این زمینه داشتهاند و واحدهای تولیدی هم بارها این معضل را مطرح کردهاند اما نتیجهای حاصل نشده است.
آیا الگوی پیشنهادی از طرف صنایع غذایی درباره تغییر این مسیر به دولتمردان ارائه نشده که صنایع غذایی زیان کمتری از این محل متحمل شوند؟
مسوولان اگر قبول کنند که این بخش خصوصی است که میتواند اقتصاد و تولید را نجات بدهد، تمام مشکلات حل میشود. قبل از قطعی برق صنایع باید برنامهریزی کنند که برق را چه روزی از هفته قطع کنند. به واحدهای تولیدی فراخوان بدهند که چنین تصمیمی دارند و شما چه پیشنهادی دارید. بدون نظرخواهی از بخش خصوصی اقداماتی انجام میدهند که حاصل آن، وضعیت کنونی است. به طور قطع اگر دیوار بین دولتمردان و بخش خصوصی کنار برود، کشور میتواند در مسیر رشد و پیشرفت قرار بگیرد.
