ناهمخوانی درآمد دامداران با هزینه تولید گوشت
آمارها و گزارش‌های رسمی بانک مرکزی نشان میدهد که عرضه گوشت قرمز دردی‌ماه سال‌جاری به پایین‌ترین سطح خود از خرداد ماه سال ۱۳۹۹ تاکنون رسیده است. تورم تولیدکننده هم که پیش‌نگر تورم مصرف‌کننده است، برای پرورش‌دهندگان دست کم ۱۲۰درصد بالا رفته است. اما سوال این است که این آمار چه اثری روی بازار مصرفی دارد؟
دو شنبه 1404/03/19 16:56 دسته بندی: اخبار صنایع غذایی کد خبر: 4187دلایل کاهش عرضه گوشت قرمز
در همین رابطه عضو هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران در برنامه ایران فود درخصوص دلایل کاهش چشمگیر عرضه گوشت قرمز در ابتدای زمستان امسال گفت: باید تفکیکی درخصوص عرضه گوشت به بازار داشته باشیم. چون بخشی از گوشت مربوط به عرضه گوشت وارداتی و منجمد است، بخش دیگری از نیاز داخلی را عرضه گوشت گرم یا گوشت کشتار داخلی تامین می‌کند. شهریار صفاری، عضو هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران ادامه داد: درخصوص کاهش عرضه گوشت قرمز در زمستان سال‌جاری، باید به چند نکته توجه کنیم. در رابطه با عرضه گوشت دام، «فصل» تاحدودی در این زمینه تاثیر دارد. به این دلیل که فصول زایمان دام، درنهایت منتج به دوره‌های پرواربندی و عرضه گوشت میشود، که دولت معمولا در این گونه موارد، با تزریق به موقع گوشت از انبارهای شرکت پشتیبانی می‌تواند بازار را تنظیم کند و به تعادل برساند. گوشت را دامپرور تولید نمی‌کند و درنهایت گاو و گوسفند است که گوشت را تولید می‌کند. در واقع دامپرور یکسری خدمات از جمله آذوقه و امکانات را به دام میدهد که درنهایت تولید گوشت انجام شود.
تولید ۹۰۰هزار تن گوشت قرمز در کشور
صفاری ادامه داد: پس در اصل آن دام مولد و تعداد دام است که می‌تواند در تولید گوشت کشور تاثیر داشته باشد. به طور کلی بر اساس آمار حدود یک میلیون و ۱۰۰ تا یک میلیون و ۱۴۰هزار تن، نیاز گوشت کشور است که در قالب لاشه گوسفند و گاو باید تامین شود. در حال حاضر حدود ۸۵۰ تا ۹۰۰هزار تن گوشت قرمز در داخل کشور در حال تولید است و به بازار عرضه میشود. باقی مانده این نیاز باید در فصل‌هایی که اضافه تولید گوشت وجود دارد، ذخیره و به موقع به بازار تزریق شود و بخشی نیز باید به صورت واردات تامین شود. به گفته این فعال بخش خصوصی، با توجه به قیمت تمام‌شده گوشت که اکنون در بازار داخلی تولید میشود، اگر حمایت‌های دولت همراه تولیدکنندگان باشد، می‌توانند یک بخشی از باقی مانده فاصله بین تولید و مصرف را تامین کنند. البته مشاهده می‌کنیم که هم اکنون دولتمردان این حمایت‌ها را چه در بخش خوراک و چه در بخش سایر موارد افزایش می‌دهند.
عرضه گوشت کم نشده است
به گزارش «دنیای اقتصاد» با توجه به اینکه موضوع «فصل» همواره بر میزان تولید گوشت در سال‌های مختلف اثرگذار بوده، حال این پرسش مطرح میشود که تفاوت امسال با سال‌های گذشته چه بود که در سال‌جاری تا این اندازه شاهد کاهش عرضه گوشت به بازار بوده‌ایم؟ این فعال صنفی در پاسخ به این پرسش گفت: نمی‌توانم بگویم عرضه گوشت به بازار کمتر شده است. شاید در فاصله خردادماه 99 تا دی ماه امسال چنین آماری ارائه شده باشد؛ اما نمی‌توانیم بگوییم که عرضه گوشت هم اکنون نسبت به سال گذشته کمتر شده است. البته اختلاف قیمت وجود دارد، اما این اختلاف قیمت به دلیل کاهش عرضه نیست، بلکه به خاطر افزایش هزینههای تمام شده دام است و به عبارتی در بخش تولید تورم وجود دارد.
راهکارهای ایجاد تعادل در بازار
وی تاکید کرد: شاید اندازه رشد تورم تولیدکننده با اندازه تورم مصرف‌کننده یکنواخت نباشد و گاهی اوقات هم می‌تواند متفاوت باشد. علت این است که در نیاز مصرف‌کننده و میزان تامینی که برای او انجام میشود؛ دولت می‌تواند با دخالت در بازار که البته در بسیاری از مواقع دخالت به موقع دارد، یعنی از طریق واردات یا ذخایری که دارد، بتواند تعادل در بازار برای مصرف کننده ایجاد کند، اما در رابطه با تامین‌کننده دو بحث وجود دارد. عضو هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران در ادامه تشریح کرد: در بحث گوشت یا شیر بیشترین عددی که از لحاظ هزینه‌ها به آن تحمیل میشود، هزینه خوراک مصرفی دام‌هاست. شاید بین 60 تا 80درصد هزینه نگهداری دام مربوط به خوراک است. بخشی از این خوراک شامل خوراک‌هایی میشود که توسط دولت با ارز یارانه‌ای یا ارز نیمایی 28هزار و 500 تومانی تامین میشود که شامل سه قلم جو، ذرت و کنجاله سویاست. درست است که قیمت این سه قلم بر روی سایر اقلام غذایی تاثیرگذار است، اما تمامِ خوراک دام نیست و بیشترین حجم خوراک دام را علوفه‌هایی مثل یونج، کلش، کاه، سیلوی ذرت، سیلوی قصیل و سایر مواد کنسانتره‌ای که در داخل کشور تولید میشود، تشکیل میدهد که این خوراک مستقیما از ارز منشأ نمی‌گیرند.
عوامل اثرگذار بر افزایش هزینههای تولید
صفاری ادامه داد: بحث آب و سایر مسائل هم در آنها تاثیر دارد. با وجود اینکه شاید قیمت جو، ذرت و سویا از ابتدای سال تاکنون تغییر زیادی نداشته و درخصوص قیمت کنجاله سویا شاهد افزایش کوچک قیمت بوده‌ایم؛ اما اثر سایر موادی که در داخل کشور تحت‌تاثیر آب هستند، به قدری افزایشی بوده است که باعث شده تورم تولیدکننده را در بخش شیر و گوشت داشته باشیم.
افزایش قیمت نهاده‌های دامی
وی در پاسخ به اینکه با این اوصاف آیا می‌توان گفت رقم تورم تولیدکننده که طبق آمارهای رسمی در پاییز سال‌جاری به بالای 120درصد رسیده است، ناشی از عوامل مذکور است؛ گفت: بله. به‌خصوص در بحث مواد علوفه‌ای و خشبی(خوراک فرآوری شده دام) به خاطر بحث آب و میزان تولیدات، تاثیر داشته و افزایش قیمت بعضی از این اقلام نزدیک به دو برابر شده است.
وضعیت بازار مصرفی در ماه‌های آینده
در این بین، گزارش‌های رسمی نشان میدهد که تورم مصرف‌کننده در دی ماه منفی بوده است. با توجه به این سرعتی که در بخش تورم تولیدکننده مشاهده می‌کنیم، آیا می‌توان پیش‌بینی کرد که این تورم از بخش تولید به بازار مصرف منتقل شود و با وقفه‌ای، در ماه‌های آینده شاهد رشد تورم در بازار مصرفی گوشت قرمز خواهیم بود؟ صفاری در این زمینه معتقد است: دیر یا زود وقتی که تورم به سمت تولیدکننده حرکت می‌کند، با یک فاصله‌ای به سمت مصرف‌کننده نیز می‌رسد. اما در اینجا دولت می‌تواند ایفای نقش کند و با تنظیم بازار واردات یا اتخاذ سیاست‌هایی که بتواند در آینده تولید گوشت را در کشور افزایش دهد، این را تاحدودی برای مصرف‌کننده متعادل کند. اما درنهایت این تورم بخش تولید به بازار مصرفی انتقال پیدا می‌کند. تولیدکننده باید یکسری نهاده‌ها را تامین کند و هزینه‌هایی را متحمل شود که ناشی از آن، یکسری از درآمدها را ایجاد کند. وی یادآور شد: شاید اکنون تصور کنیم که چون قیمت گوشت تا این اندازه بالا رفته، پس درآمد یک دامپرور هم بسیار بالا رفته است. درصورتی که اگرچه درآمد دامپرور بالا رفته، اما متناسب با آن هزینههای تولید وی نیز افزایش یافته است. در واقع میزان آن سود و ارزش افزوده‌ای که دامدار یا تولیدکننده می‌خواهد در اینجا کسب کند، فرق زیادی نکرده است؛ چون علاوه بر افزایش درآمد، هزینههای وی نیز افزایش یافته است.
ایجاد تعادل در بازار با واردات نهاده‌ها
به گزارش دنیای اقتصاد، با توجه به اینکه هم اکنون یکی از موضوعات اساسی در بخش دامداری، موضوع تامین نهاده‌هاست سوال این است که کاهش واردات نهاده‌های دامی از یکسو و عدم‌تخصیص ارز کافی برای تامین نهاده‌ها از سوی دیگر، چه مشکلاتی را برای این صنعت و فعالان عرصه دامپروری ایجاد کرده است؟وی در این باره توضیح داد: ما در کشور به دلیل شرایط آب و هوایی که داریم؛ طبق آمار تقریبا حدود 4 میلیون تن کنجاله سویا، 9 میلیون تن ذرت دانه‌ای و حدود 6 میلیون تن جو وارد کشور می‌کنیم که با این حجم واردات به یقین می‌توانیم تعادل خوبی در بازار ایجاد کنیم. هرگاه که کمبودی در کشور داشته باشیم، به خاطر اینکه در عرضه کاهش داریم، 100درصد در جلوگیری از رشد قیمت‌ها و متعادل نگه داشتن قیمت تولید تاثیرگذار است. صفاری با بیان اینکه هم اکنون مشاهده می‌کنیم که طی مدت اخیر، واردات نهاده‌ها در بحث ذرت، جو و کنجاله سویا منظم شده است، اضافه کرد: شاید در یکسری از اقلام به‌خصوص کنجاله سویا نواقصی وجود داشت و کمبودهایی در بازار بود، و کنجاله سویا را باید بسیار گران‌تر از قیمت مصوب آن از بازار تهیه می‌کردیم اما این محصول اکنون در بازار موجود است ، اگرچه صد‌درصد تامین نمی‌شود، اما به اندازه مکفی موجود است و تا حدود 80 تا 90درصد نیازها را پوشش میدهد.
افزایش هزینه تولید، مهم‌ترین دلیل گرانی
عضو هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران درخصوص مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت گوشت در بازار طی ماه‌های اخیر توضیح داد: اولین و مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت گوشت در بازار مصرفی، افزایش هزینههای تولید از بحث اقلام خوراکی و دارویی گرفته تا سایر خدماتی است که باید در دامپروری به دام داده شود یا هزینه شود تا این تولید انجام شود.
تبعات ثبات قیمت گوشت برای دامداران
وی با اشاره به تبعات ثبات قیمت گوشت برای دامداران در شرایط تورمی و رشد هزینههای تولید افزود: اگر بخواهیم وضعیت کنونی را نسبت به سال‌های گذشته مقایسه کنیم، می‌بینیم که قیمت گوشت حدود یک سال ثابت بود. باید توجه کنیم که وقتی با افزایش هزینههای تولید مواجهیم و قیمت فروش ثابت است، بالطبع واحدهای تولیدی زیان‌ده می‌شوند و وقتی واحد یک دامپرور زیان‌ده میشود، تعداد دام بیشتری را روانه کشتارگاه می‌کند تا در بحث درآمد و هزینههای خود تعادل ایجاد کند. این روند باعث میشود یک مدتی قیمت برای مصرف‌کننده ثابت بماند، اما باید به عواقب آن نیز توجه کنیم. یعنی وقتی که دام مولد به کشتارگاه می‌رود، درنهایت دامی برای 6 ماه آینده یا یک سال و دو سال آتی وجود ندارد که بتواند نیاز بازار را تامین کند. صفاری تاکید کرد: بنابراین می‌بینیم با این رویکرد یک مدت در بازار گوشت مصرفی تعادل ایجاد کرده، اما بعد با کسری دام مواجه می‌شویم و دامپرور وقتی با افزایش هزینه‌ها روبه‌رو میشود، پی می‌برد که باید دام را مطابق با هزینههای تولیدش عرضه کند. اما علت اصلی افزایش قیمت گوشت افزایش هزینههای تولید و به‌ویژه هزینههای خوراک است.
وضعیت تامین دام در آستانه شب عید
عضو هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران درخصوص وضعیت تامین دام کشور در آستانه شب عید بیان کرد: در حال حاضر تامین دام کشور در وضعیت مناسبی قرار دارد و نمی‌توانم بگویم که از هم اکنون تا ماه‌های آینده اُفتی در بازار گوشت خواهیم داشت. وی در پایان خاطرنشان کرد: تا جایی که اطلاع دارم، با سیاست‌هایی که دولت در بحث تامین گوشت از سایر بازارها اتخاذ کرده، به نظر می‌رسد که تا دو سه ماه آینده وضعیت پرنوسانی را در بازار گوشت قرمز شاهد نباشیم.
