قیمت گوشت با خرید دام مازاد کاهش می‏‏‌یابد

بیش از دو ماه از روز موعودی که وزارت جهادکشاورزی برای کاهش قیمت گوشت و رسیدن آن به قیمت‌های پارسال وعده داده بود، می‌‌‌گذرد. علی‌‌‌رضا پیمان‌‌‌پاک، قائم‌‌‌مقام وزیر جهادکشاورزی در اوایل مهرماه گفته بود که برنامه‌‌‌ریزی شده که سطح قیمت گوشت به قیمت‌های سال گذشته بازگردد. پیمان‌‌‌پاک همچنین پیش‌بینی کرده بود که از اواسط آبان ماه ثبات در بازار گوشت برقرار شود. اما آنچه از وضعیت قیمت‌ها در بازار گوشت دیده می‌شود، شرایطی عجیب در قیمت‌هاست؛ اینکه نه‌‌‌تنها قیمت گوشت به قیمت‌های پارسال نرسید، بلکه عددهای عجیبی به خریداران گوشت اعلام می‌شود.

گزارش‌‌‌های میدانی از بازار گوشت حاکی از آن است که قیمت شقه گوسفندی به حدود ۵۶۰‌هزار تومان، ران گوسفندی ۶۶۰‌هزار تومان و راسته گوسفندی ۵۶۰‌هزار تومان رسیده است. این در حالی است که در آبان پارسال هر کیلو گوشت گوسفندی حدود ۱۹۰‌هزار تومان قیمت داشت که این عدد تفاوت فاحشی با قیمت‌های کنونی بازار گوشت دارد. به هر حال افزایش قیمت‌ها تا جایی پیش رفته که دیگر این محصول از سفره بسیاری از خانواده‌‌‌های کم‌درآمد و حتی متوسط جامعه حذف شده است و افراد محصولات پروتئینی ارزان‌تر از قبیل تخم‌مرغ را جایگزین گوشت قرمز کرده‌‌‌اند. درخصوص افزایش قیمت گوشت در کشور دلایل متعددی مطرح است؛ برخی این گرانی را به کمبود تولید و عرضه گوشت مرتبط می‌‌‌دانند و برخی دیگر بر این باورند که رانت موجود در گوشت اجازه کاهش قیمت‌ها را نمی‌‌‌دهد.

کاهش ۲۶ درصدی عرضه گوشت قرمز

تازه‌‌‌ترین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد عرضه گوشت قرمز کشور در آذر امسال برای ششمین ماه متوالی کاهش یافت و به پایین‌‌‌ترین سطح از آذر ۱۳۹۹ تا آذر ماه سال‌جاری رسید. به عبارتی می‌توان گفت عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌‌‌های کشور در کمترین میزان خود در ۳۶ ماه اخیر بوده است. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در آبان ماه امسال عرضه گوشت قرمز ۳۷‌هزار و ۱۴۷ تن بوده که با کاهش حدود ۳۲۴ تنی، در آذر ‌‌‌ماه سال‌جاری به ۳۶‌هزار و ۸۲۳ تن رسیده است که این عدد نسبت به آذر ماه سال گذشته ۲۶‌درصد کاهش یافته است. این در حالی است که به گفته فعالان این صنعت، این کاهش عرضه در گوشت قرمز اگر با واردات پوشش داده نشود، می‌تواند افزایش قیمت گوشت قرمز در ماه‌‌‌های آتی را رقم بزند.  بر این اساس، در حالی که گزارش مرکز آمار حاکی از کاهش عرضه گوشت قرمز در کشور است، از سوی دیگر رئیس شورای تامین دام کشور تاکید دارد که هیچ‌گونه کمبودی از بابت گوشت در کشور وجود ندارد.

کمبودی نداریم، پس افزایش قیمت منطقی نیست

در همین رابطه رئیس شورای تامین دام کشور با بیان اینکه بررسی بازار نشان می‌دهد، تقاضای گوشت قرمز مثل ماه‌‌‌های گذشته است، گفت: اکنون دام زنده، گوشت قرمز گرم و منجمد به میزان کافی در کشور موجود است و هیچ کمبودی در این زمینه نداریم، بنابراین افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار منطقی نیست و عده‌‌‌ای سودجو به دنبال اخلال در بازار این محصول هستند. منصور پوریان بیان کرد: هر ساله در دی ‌‌‌ماه شاهد موج‌‌‌سازی قیمتی توسط برخی افراد سودجو هستیم که این مهم پیش از این به وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده بود که در ماه‌‌‌های پایانی سال، موج‌‌‌سازی قیمتی افزایش می‌‌‌یابد تا با مدیریت بازار این محصول کنترل شود.

کاهش کشتار به معنی کاهش جمعیت دام زنده نیست

وی تصریح کرد: با توجه به تعطیلات ژانویه و کاهش اندک ورود حجم گوشت گرم از مبادی وارداتی و همچنین در پی انتشار گزارش‌‌‌ مرکز آمار ایران درخصوص کاهش کشتار دام زنده، برخی به دنبال سوءاستفاده از این شرایط هستند تا با افزایش قیمت گوشت گوسفندی و گوساله گرم، متعاقبا نرخ دام زنده را نیز گران کنند. پوریان با بیان اینکه کاهش کشتار در کشتارگاه‌‌‌ها به معنای کاهش جمعیت دام زنده گوسفندی و گوساله نیست، اضافه کرد: طبق آمارها جمعیت دامی‌‌‌ سبک (گوسفندی) کشور ۶۰ میلیون راس و در بخش دام سنگین نیز جمعیت دامی ۴.۵ میلیون راس است که با زایش‌‌‌های جدید به طور حتم این رقم در دام سبک به ۶۵ میلیون راس و در دام سنگین با احتساب دام‌‌‌های محلی به ۵.۵ میلیون راس خواهد رسید.

افزایش قیمت گوشت کاذب است

به گفته رئیس شورای تامین دام کشور، بررسی بازار نشان می‌دهد که تقاضای گوشت قرمز مثل ماه‌‌‌های گذشته است و حتی با رکود خریدوفروش در بازار دام زنده نیز روبه‌‌‌رو هستیم، بنابراین افزایش قیمت گوشت قرمز کاذب و غیرواقعی است. وی اظهار کرد: پیش از این قیمت هر کیلوگرم دام زنده بین ۱۷۵ تا ۱۹۰‌هزار تومان بود که به‌‌‌ تازگی و یک‌باره در پی افزایش قیمت گوشت، این رقم به کیلویی بین ۲۰۰ تا ۲۶۰‌هزار تومان تغییر یافت. این در حالی است که بالاترین نرخ دام زنده باید حداکثر بین ۱۸۰ تا ۲۰۰‌هزار تومان باشد که در حال حاضر دام زنده خریدار ندارد و این مهم صنعت دامی ‌‌‌را با رکود روبه‌رو کرده است.

سودجویی در بازار نامتلاطم گوشت

پوریان همچنین قیمت واقعی هر کیلوگرم لاشه گوشت گوسفندی و گوساله گرم را ۴۲۰‌هزار تومان دانست و گفت: قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی یا گوساله گرم پیش از این توسط برخی سودجویان در بازار با حدود ۵۰۰ تومان عرضه می‌‌‌شد که نه‌‌‌تنها افزایش قیمت مجدد غیرمنطقی است؛ بلکه عده‌‌‌ای از بازار نامتلاطم در حال سودجویی هستند. رئیس شورای تامین دام بیان کرد: با وجود افزایش قیمت گوشت قرمز گرم گوسفندی و گوساله در بازار، قیمت گوشت منجمد هیچ افزایشی نداشته است و طبق روال گذشته در بازار عرضه می‌شود. وی قیمت واقعی هر کیلوگرم گوشت قرمز منجمد را بین ۲۶۰ تا ۳۰۰‌هزار تومان و گوشت گرم وارداتی را بین ۳۰۰ تا ۳۵۰‌هزار تومان و گوشت گرم داخلی را بین ۳۵۰ تا ۴۲۰‌هزار تومان عنوان کرد.

افزایش قیمت گوشت موقتی است

این فعال صنفی با بیان اینکه برای تنظیم بازار گوشت قرمز وزارت جهاد کشاورزی اقدام به واردات دام زنده کرده است، اضافه کرد: افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار موقتی است، البته بخشی از آن به دلیل فصل زایش دام‌‌‌های کشور اتفاق می‌‌‌افتد؛ اما با افزایش واردات گوشت قرمز به کشور از مبادی گوناگون و همچنین عرضه گوشت تولید قراردادی که توسط عشایر صورت می‌گیرد، تا چندی دیگر شاهد کاهش قیمت گوشت قرمز خواهیم بود. پوریان این اقدام دولت را برای تنظیم بازار گوشت قرمز در کشور موثر دانست و گفت: اقدامات دولت همچون خرید قراردادی، واردات دام پرواری و عرضه مستمر نهاده‌‌‌های دامی ‌‌‌در سامانه بازارگاه، در پایداری صنعت دامی ‌‌‌موثر است و انتظار می‌رود این حمایت‌‌‌ها از این صنعت تداوم داشته باشد.

بهبود قیمت‌ها در بهار سال آینده

در این بین علیرضا پیمان‌‌‌پاک، قائم‌مقام وزیر کشاورزی در امور تجارت و تنظیم بازار از کاهش قیمت گوشت قرمز خبر داد و گفت: تولید گوشت قرمز در بهار سال آینده، افزایش خواهد داشت و این افزایش عرضه به معنای بهبود قیمت‌ها خواهد بود. وی همچنین قیمت گوشت قرمز را حدود ۶۰۰‌هزار تومان اعلام کرد و گفت: گوشت تنها در مغازه‌‌‌های بالای شهر با قیمت ۷۰۰‌هزار تومان به فروش می‌رود. پیمان‌‌‌پاک در پاسخ به اینکه قیمت گوشت گوسفندی تا ۷۰۰‌هزار تومان پیش رفته است، اظهار کرد: گوشت ۷۰۰‌هزار تومانی برای فروشگاه‌‌‌های بالاشهر است و قیمت گوشت قرمز بین ۶۰۰‌هزار تا ۶۲۰‌هزار تومان است.

کاهش قیمت در نیمه دوم اسفند

قائم‌مقام وزیر کشاورزی در امور تجارت و تنظیم بازار، همچنین از کاهش قیمت گوشت قرمز در نیمه دوم اسفند خبر داد. پیمان‌‌‌پاک در ادامه خبر داد: واردات گوشت قرمز گرم از هفته گذشته افزایش پیدا کرده است، هرچند واردات به دلیل تعطیلات کریسمس مدتی متوقف شده بود. معاون وزیر جهاد کشاورزی خبر داد: از نیمه دوم اسفند سال‌جاری گوشت دام پرواربندی‌شده تولید داخل هم به عرضه گوشت قرمز کشور اضافه می‌شود و همه اینها به کاهش قیمت این کالا می‌‌‌انجامد؛ بنابراین از نیمه دوم اسفند شاهد کاهش قیمت گوشت قرمز خواهیم بود. پیمان‌‌‌پاک همچنین درباره ترخیص نشدن کالا‌‌‌های رسوب‌‌‌شده با وجود دستور سران قوا گفت: دستور سران قوا برای ترخیص ۹۰ درصدی است. ترخیص ۱۰۰درصدی نیاز به مکاتبه آقای وزیر دارد که این مکاتبه انجام شد و ترخیص ۱۰۰ درصدی انجام می‌شود. ترخیص ۹۰درصدی از ۳۱ آبان انجام می‌‌‌شد. ضمن اینکه تعداد کالا‌‌‌های رسوب شده در گمرکات ناچیز است.

گرانی ناشی از کمبود جمعیت دامی ‌‌‌است

در همین راستا مدیرعامل اتحادیه دام سبک در واکنش به وعده‌‌‌های وزارت جهاد کشاورزی برای کاهش قیمت گوشت گفته است: ابتدا وعده آبان را دادند، بعد وعده آذر را دادند و بعد از آذر که وعده کاهش قیمت را دادند، قیمت‌ها سرسام‌‌‌آور بالا رفت. افشین صدردادرس با طرح این پرسش که چرا با اینکه این حجم زیاد گوشت وارد کردید و این همه دام زنده به بازار ریختید، هیچ اتفاقی نیفتاد، پاسخ داد: افزایش قیمت گوشت کاملا مشخص و قابل پیش‌بینی بود؛ زیرا افزایش قیمت بیشتر از آنکه تحت‌‌‌تاثیر گرانی قیمت دام باشد، ناشی از کمبود جمعیت دامی‌‌‌کشور است. وی تاکید کرد: در شرایطی که کمبود داریم، واردات شاید بتواند در کنار دام داخلی به تعدیل قیمت‌ها کمک کند، اما به شرط اینکه به دام داخلی هم توجه کنند. صدردادرس با انتقاد از اینکه تمام هم و غم وزارت جهادکشاورزی، معطوف به واردات است و هیچ حرکتی در قبال تولید انجام نشده است، افزود: با وجود اینکه معاونت امور دام هم طرح‌‌‌های خوبی داده تا به تولید داخلی هم توجه شود، ولی اعتبارات و ارز به سمت واردات می‌رود. در این شرایط تولید داخلی از بین می‌رود و واردات هم نمی‌تواند کمکی به تعدیل قیمت‌ها کند.

با تورم ۴۴.۷ درصدی، کاهش قیمت ممکن نیست

صدردادرس همچنین گفت: با توجه به تورم ۴۴.۷ درصدی مرکز آمار، طبیعی است که قیمت گوسفند، گوشت و دام هم به طور مسلم تحت‌‌‌تاثیر این تورم قرار می‌‌‌گیرند. بنابراین این انتظار ‌‌‌که گوشت یا دام را به قیمت پارسال خریداری کنیم، انتظار بیجایی است که کارشناسی و منطقی نیست و نمی‌توان به آن عمل کرد. این فعال صنفی یادآور شد: حال باید سوال شود که با توجه به تورم ۴۴ درصدی چگونه می‌‌‌خواهید قیمت دام یا گوشت قرمز را به نرخ پارسال عرضه کنید؟ آقایان چرا این‌قدر اصرار دارند که گوشت را به نرخ پارسال عرضه کنند؟ چه چیزی پشت این ماجرا است؟ وی متذکر شد: پشت پرده این ماجرا، واردات گوشت است که می‌‌‌بینیم که حدود ۸۰‌هزار تن است. وعده واردات ۱۲۰‌هزار تن را می‌دهند، اما از آن طرف می‌‌‌بینیم که سیل دام زنده را از اقصی نقاط دنیا وارد کشور کردند؛ در حالی که انواع بیماری‌‌‌ها ازجمله تب برفکی در بسیاری از نقاط مرکزی و جنوبی کشور شیوع پیدا کرده است.

فعلا نیازی به واردات گوشت نیست

بر اساس این گزارش، واردات گوشت مخالفان زیادی دارد. تولیدکنندگان داخلی بر این باورند که دولت اقدام به واردات گوشت با ارز ۲۸‌هزار و ۵۰۰ تومان می‌کند، در حالی که نیازی به واردات نداریم؛ تنها کاری که دولت می‌تواند انجام دهد این است که گوشت وارد کشور نکند و اجازه دهد تمام حلقه‌‌‌های دخیل، با کمک دولت این بخش را مدیریت کنند. در این رابطه رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ‌‌‌نیز با تاکید بر عرضه دام مازاد عشایر به بازار گوشت گفت: فعلا نیازی به واردات گوشت قرمز نداریم و این عرضه بازار گوشت را آرام می‌کند. محمدجواد عسکری در تشریح اقدامات کمیسیون کشاورزی مجلس برای کنترل قیمت گوشت و نیز دلایل افزایش قیمت گوشت قرمز در ماه‌‌‌های اخیر اظهار کرد: با توجه ‌‌‌به افزایش ناگهانی قیمت گوشت قرمز در جلسه‌‌‌ای که با مسوولان وزارت کشاورزی داشتیم، مقرر شد وزارت جهاد کشاورزی و شرکت پشتیبانی امور دام، هرچه سریع‌‌‌تر دام مازاد عشایر و دامداران را با قیمت مناسب خریداری کند.

نسخه کنترل التهاب در بازار

وی توضیح داد: مبنای این خرید این موضوع قرار گرفت که این گوشت خریداری‌شده برای کنترل بازار گوشت فورا به بازار عرضه شود. وی با اشاره به اینکه با ورود وزارت جهاد کشاورزی به بازار و خرید دام مازاد دامداران واسطه‌‌‌ها حذف می‌‌‌شوند و قیمت تمام‌شده گوشت قرمز کاهش پیدا می‌کند، افزود: در حال حاضر نیازی به افزایش میزان واردات گوشت قرمز وجود ندارد و با خرید دام مازاد وزارت کشاورزی می‌تواند افزایش عرضه به بازار را در راستای کاهش قیمت گوشت قرمز مدیریت کند. این نماینده مجلس توضیح داد: مقرر شد، معاونت تولیدات دامی ‌‌‌وزارت جهاد کشاورزی گزارش مکتوبی از وضعیت گوشت قرمز به کمیسیون کشاورزی ارائه کند، مکاتبه‌‌‌ای هم در این زمینه با رئیس‌‌‌جمهور درباره افزایش قیمت گوشت قرمز انجام داده‌‌‌ایم و خرید دام مازاد دامداران و عشایر نیز پیشنهادی منطقی در این زمینه محسوب می‌شود که با اجرای دقیق و سریع آن التهاب بازار گوشت قرمز کنترل می‌شود.