هوش مصنوعی در پاسخ به «دنیای‌اقتصاد» چه گفت؟

ستون‌فقرات رشد 8 درصدی

یک شنبه 1404/01/31 23:24 دسته بندی: اقتصاد ایران کد خبر: 42265

همزمان با بالا گرفتن تب هوش مصنوعی در اقتصاد جهانی، خبرنگار «دنیای اقتصاد» از چهار هوش مصنوعی مهم در رابطه با شرایط رشد اقتصادی ۸درصدی پرسیده است. نکته جالب در رابطه با پاسخ همه هوش‌مصنوعی‌ها این بود که همگی آنها بر اهمیت ثبات اقتصاد کلان، حفظ تورم پایین و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در رشد اقتصادی تاکید داشتند. همه این هوش‌مصنوعی‌ها در پاسخ به این سوال که آیا رسیدن به رشد اقتصادی ۸درصدی با وجود تحریم‌های گسترده و حضور در لیست سیاه FATF ممکن است، اشاره کردند که تحقق چنین هدفی با وجود چنین شرایطی بعید به نظر می‌رسد.

هوش‌مصنوعی‌های مورد پرسش قرار گرفته در این گزارش جمینای (Gemini)، کوپایلوت (Copilot)، چت جی‌پی‌تی (ChatGPT) و دیپسیک (Deepseek) بودند. برای افزایش دقت، سوال نخست به زبان انگلیسی پرسیده شد و سپس از هر هوش مصنوعی خواسته شد تا پاسخش را به زبان فارسی ترجمه کند. پرسش‌های مطرح‌شده از تمام این هوش‌مصنوعی‌ها یکسان بود: یک کشور در‌حال‌توسعه با درآمد متوسط که می‌خواهد برای ۴ سال رشد ۸درصدی داشته باشد، چه شرایطی باید داشته باشد؟

پاسخ جمینای

هوش مصنوعی جمینای که وابسته به شرکت گوگل است، در پاسخ به سوال «دنیای اقتصاد» گفت: «یک کشور در‌حال‌توسعه با درآمد متوسط که قصد دارد به رشد اقتصادی سالانه ۸درصدی برای چهار سال متوالی دست یابد، نیازمند رویکردی چندوجهی است که هم اصلاحات داخلی و هم شرایط خارجی مطلوب را در بر بگیرد.»

این ابزار تحلیلی در ادامه اشاره کرد: «در داخل، ثبات اقتصاد کلان از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر شامل حفظ تورم پایین، اجرای سیاست مالی محتاطانه از طریق هزینه‌های دولتی کارآمد و سطوح بدهی پایدار، و تضمین نرخ ارز باثبات برای تقویت اعتماد کسب‌وکار و جذب سرمایه‌گذاری خارجی است. هم‌زمان، سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجه در سرمایه انسانی حیاتی است. نیروی کار تحصیل‌کرده و سالم برای پیشبرد نوآوری، افزایش بهره‌وری و حمایت از توسعه اقتصادی پایدار ضروری است. این امر مستلزم اولویت‌دهی به آموزش باکیفیت در همه سطوح و تضمین دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی کافی است.»

جمینای همچنین اشاره کرد که بدون تقویت زیرساخت‌ها و افزایش ارتباطات تجاری با دنیا، امکان تحقق رشد ۸درصدی بسیار دشوار است: «علاوه بر این، توسعه زیرساخت‌های قوی، سنگ‌بنای رشد پایدار است. شبکه‌های حمل‌ونقل کارآمد، منابع انرژی قابل‌اعتماد و دسترسی گسترده به فناوری‌های ارتباطی برای تسهیل تجارت، ارتباط تولیدکنندگان با بازارها و توانمندسازی کسب‌وکارها برای فعالیت موثر ضروری است. حاکمیت خوب و نهادهای قوی نیز به همان اندازه مهم هستند. حاکمیت قانون قوی، همراه با سطوح پایین فساد و یک بوروکراسی کارآمد، محیطی قابل‌پیش‌بینی و شفاف ایجاد می‌کند که سرمایه‌گذاری را تشویق و فعالیت اقتصادی را تقویت می‌کند. گشایش به تجارت و سرمایه‌گذاری نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. آزادسازی سیاست‌های تجاری و جذب فعالانه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی می‌تواند سرمایه تزریق کند، فناوری‌های جدید را معرفی کند و دسترسی به بازارهای جهانی را فراهم کند که همگی به رشد سریع‌تر کمک می‌کنند.

در نهایت، یک بخش مالی توسعه‌یافته که دسترسی به اعتبار را فراهم می‌کند و شمول مالی را ترویج می‌دهد، برای حمایت از کسب‌وکارها و کارآفرینان ضروری است. در خارج، یک محیط اقتصادی جهانی مطلوب می‌تواند به طور قابل‌توجه بر چشم‌انداز رشد یک کشور در‌حال‌توسعه تاثیر بگذارد. رشد اقتصادی جهانی قوی، تقاضا برای صادرات را ایجاد می‌کند، در‌حالی‌که قیمت‌های پایدار کالا، به‌ویژه برای اقتصادهای وابسته به کالا، جریان‌های درآمدی سالم را تضمین می‌کند. کمک‌های توسعه‌ای، از جمله کمک‌های مالی و تخصص فنی، می‌تواند منابع داخلی را تکمیل کند و از سرمایه‌گذاری‌های حیاتی در زیرساخت‌ها، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی حمایت کند.»

پاسخ کوپایلوت

هوش مصنوعی کوپایلوت که وابسته به شرکت مایکروسافت است اشاره دارد: «رسیدن به نرخ رشد سالانه ۸درصد به مدت چهار سال برای یک کشور در‌حال‌توسعه با درآمد متوسط، هدفی بلندپروازانه است که نیازمند شرایط و استراتژی‌های مشخصی است.» این هوش مصنوعی یادآور می‌شود که «سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌ها، توسعه و ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل، انرژی و ارتباطات برای افزایش کارآیی اقتصادی حیاتی است. زیرساخت‌های مدرن هزینه‌های تولید و توزیع را کاهش داده و فرصت‌های جدیدی را برای کسب‌وکارها ایجاد می‌کنند. تقویت سرمایه انسانی، سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش و توسعه مهارت‌ها برای ایجاد نیروی کار ماهر و خلاق ضروری است. علاوه بر این آموزش باکیفیت، بهره‌وری را افزایش داده و نوآوری را تشویق می‌کند. پذیرش و انطباق فناوری‌های نوین، ادغام فناوری‌های پیشرفته در صنعت، کشاورزی و خدمات می‌تواند بهره‌وری را به طور چشمگیری افزایش دهد. فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند به عنوان کاتالیزوری برای رشد سریع عمل کند. همچنین ثبات کلان‌اقتصادی، سیاست‌های پولی و مالی محتاطانه برای کنترل تورم، مدیریت بدهی‌ها و ایجاد ثبات اقتصادی ضروری است. ثبات اقتصادی، پیش‌نیازی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت است.»

کوپایلوت بیان می‌کند: «ترویج سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)، جذب سرمایه‌گذاری خارجی نه تنها منابع مالی، بلکه تخصص و فناوری‌های جدید را وارد کشور می‌کند. ارائه مشوق‌ها و ایجاد مناطق ویژه اقتصادی می‌تواند در این زمینه مفید باشد. این سیاست‌های تجاری باز و یکپارچه‌سازی جهانی، کاهش موانع تجاری، عضویت در توافق‌نامه‌های تجاری منطقه‌ای و جهانی، و تشویق صادرات، بازارهای جدیدی را باز کرده و به رشد اقتصادی کمک می‌کند.»

پاسخ چت جی‌پی‌تی

هوش مصنوعی چت جی‌بی‌تی وابسته به شرکت اوپن ای‌آی در پاسخ به این سوال که یک کشور درحال‌توسعه با درآمد متوسط که می‌خواهد برای ۴سال رشد ۸درصدی داشته باشد، چه شرایطی باید داشته باشد، اشاره می‌کند: «برای دستیابی و حفظ نرخ رشد سالانه ۸درصد به مدت چهار سال متوالی در یک کشور درحال‌توسعه با درآمد متوسط، لازم است محیطی ایجاد شود که همزمان بنیاد‌های کلان اقتصادی، ظرفیت‌های ساختاری و چارچوب‌های نهادی را تقویت کند.»

این هوش مصنوعی در ادامه اشاره می‌کند: «نخست باید گفت حفظ ثبات کلان اقتصادی امری حیاتی است. دولت‌ها باید سیاست‌های مالی منسجم و چارچوب‌های پولی قابل‌اعتماد را اتخاذ کنند تا کسری‌های عمومی و تورم را در کنترل نگه دارند؛ این امر اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش داده و شوک‌های خارجی را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، حفظ سطح بدهی‌های عمومی و خارجی در حد قابل‌مدیریت، برای جلوگیری از جایگزینی سرمایه‌گذاری‌های خصوصی و حفظ فضای سیاستی لازم جهت اصلاحات مداوم ضروری است.»

چت جی‌پی‌تی می‌افزاید: «اصلاحات ساختاری و سرمایه‌گذاری‌هایی که ظرفیت تولیدی اقتصاد را ارتقا می‌بخشند نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در زیرساخت‌ها مانند حمل‌ونقل، انرژی و فناوری اطلاعات و ارتباطات برای افزایش بهره‌وری و تسهیل انتقال فناوری ضروری است. علاوه بر این، توسعه سرمایه انسانی از طریق بهبود نظام‌های آموزشی، آموزشی و بهداشتی نه تنها بهره‌وری نیروی کار را افزایش می‌دهد، بلکه محیطی مساعد برای نوآوری و به‌روزرسانی فناوری فراهم می‌آورد. تنوع‌بخشی به اقتصاد و انتقال منابع از بخش‌های کم‌بهره‌ور به فعالیت‌های دارای ارزش افزوده بالاتر، جزو عناصر کلیدی این استراتژی محسوب می‌شود. به عنوان مثال، بسیاری از استراتژی‌های رشد، مانند «استراتژی ۳i» که توسط بانک جهانی توصیه شده است، بر این اساس تاکید دارند که ابتدا باید روی سرمایه‌گذاری تمرکز کرد، سپس فناوری‌های نوین وارد شده از خارج را به کار گرفت و در نهایت نوآوری را برای حفظ رشد بلندمدت مورد توجه قرار داد. کیفیت نهادی و حکمرانی موثر نیز پایه و اساس این اصلاحات اقتصادی است. چارچوب قانونی و نظارتی قابل اعتماد که قانون و نظم را اجرا کند، فساد را کاهش دهد و حقوق مالکیت را تامین کند، برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ضروری است. علاوه بر این، ثبات سیاسی و ظرفیت دولت از اهمیت بالایی برخوردارند، چرا که تضمین می‌کنند که ابتکارات سیاستی بلندمدت به‌طور مداوم و موثر اجرا شوند، حتی در مواجهه با چالش‌های داخلی یا خارجی.»

پاسخ دیپسیک

هوش مصنوعی دیپسیک که وابسته به شرکت های‌فلایر است، در رابطه با الزامات رشد ۸درصدی اشاره می‌کند: «برای دستیابی به نرخ رشد اقتصادی سالانه ۸درصدی طی چهار سال، یک کشور درحال‌توسعه با درآمد متوسط باید استراتژی جامع و متوازنی اجرا کند که چالش‌های ساختاری، نهادی و خارجی را پوشش دهد. این امر مستلزم ایجاد محیطی پویاست که در آن سرمایه‌گذاری، سرمایه انسانی، نوآوری و حکمرانی خوب به هم پیوند بخورند تا بهره‌وری و رقابت‌پذیری را تقویت کنند.»

این هوش مصنوعی در ادامه اشاره می‌کند: «نخست، سرمایه‌گذاری قوی در سرمایه‌های فیزیکی و انسانی پایه اصلی رشد است. نرخ بالای پس‌انداز داخلی و جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) برای تامین مالی پروژه‌های زیرساختی مانند شبکه‌های حمل‌ونقل، سیستم‌های انرژی و ارتباطات دیجیتال حیاتی است. مشارکت‌های دولتی-خصوصی و وام‌های بین‌المللی می‌توانند سرعت این توسعه‌ها را افزایش دهند و گلوگاه‌های پیش‌روی کسب‌وکارها را کاهش دهند. همزمان، سرمایه‌گذاری در آموزش - به‌ویژه در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) و آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای - امکان ایجاد نیروی کار ماهری را فراهم می‌کند که توانایی سازگاری با پیشرفت‌های فناورانه را دارد. دسترسی به خدمات بهداشتی نیز به همان اندازه مهم است، زیرا جمعیت سالم از کاهش بهره‌وری جلوگیری می‌کند و تاب‌آوری اقتصادی بلندمدت را تقویت می‌کند. نهادهای قوی و حکمرانی مطلوب شالوده این تلاش‌ها هستند.

ثبات سیاسی، شفافیت در سیاستگذاری و فساد پایین، با کاهش ریسک‌ها، سرمایه‌گذاران را جذب می‌کنند. مقررات ساده‌شده، بوروکراسی کارآمد و حقوق مالکیت قابل اجرا، کارآفرینی و نوآوری را تشویق می‌کنند. برای مثال، کشورهایی مانند کره جنوبی و سنگاپور با اولویت‌دهی به «سهولت انجام کسب‌وکار» و حاکمیت قانون، به رشد سریع دست یافتند. ثبات کلان اقتصادی نیز باید از طریق سیاست‌های مالی و پولی منضبط حفظ شود. کنترل تورم، مدیریت بدهی‌های عمومی و تثبیت نرخ ارز، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب می‌کند، در‌حالی‌که بخش مالی منظم‌شده اطمینان می‌دهد سرمایه به بخش‌های مولد جریان می‌یابد.»

این هوش مصنوعی در ادامه اشاره می‌کند: «تجارت و ادغام در اقتصاد جهانی نیز نقشی کلیدی دارند. استراتژی‌های رشد مبتنی بر صادرات، با حمایت از صنایع رقابتی و توافق‌نامه‌های تجاری مطلوب، می‌توانند دسترسی به بازارهای بزرگ‌تر را فراهم کنند. کشورهایی مانند چین و ویتنام با ایجاد مناطق پردازش صادرات و ادغام در زنجیره‌های ارزش جهانی، تولیدات صنعتی خود را تقویت کردند. تنوع‌بخشی به صادرات و اجتناب از وابستگی بیش از حد به منابع طبیعی - همانند شیلی که از مس به انرژی‌های تجدیدپذیر و کشاورزی روی آورد - به کاهش شوک‌های خارجی کمک می‌کند. در عین حال، تقویت نوآوری از طریق مشوق‌های تحقیق و توسعه (R&D) و انتقال فناوری، صنایع را قادر می‌سازد به سطوح بالاتر زنجیره ارزش حرکت کنند و از «تله درآمد متوسط» - جایی که رشد به دلیل فناوری‌های منسوخ متوقف می‌شود - اجتناب کنند.»