مراسم رونمایی از مستند «جست‌وجو در تنگنا» با تجلیل از امیر نادری برگزار شد؛

روزنامه شماره ۶۴۴۰

شنبه 1404/09/15 21:42 دسته بندی: اخبار فرهنگ و هنر کد خبر: 81167

در این مراسم مهرشاد کارخانی، کارگردان این اثر، با اشاره به استقبال گرم مخاطبان گفت: «فکر می‌کنم اگر امیر نادری امشب در ایران بود و اینجا حضور داشت از این حضور گرم مخاطبان تعجب می‌کرد و واقعا لذت می‌برد. او احتمالا فکر می‌کرد نهایتا چند نفر برای دیدن این فیلم می‌آیند؛ اما می‌بینیم اکنون که نزدیک به چهل سال از فیلم «تنگنا» گذشته است، او همچنان چقدر طرف‌دار دارد. این حضور شما قطعا دل امیر نادری را شاد می‌کند و مطمئنم اگر خبرش به او برسد، بسیار خوشحال خواهد شد.»

او افزود: «چیزی به نام «گذشته» وجود دارد، چیزی که همه ما داریم و برخی بیش از دیگران به آن فکر می‌کنند. این گذشته، ریشه‌ای در وجود منِ نوعی دارد، همیشه با من است، خیلی وقت‌ها به من کمک کرده و حتی نجاتم داده است. این گذشته ریشه است. زمانی که کرونا شروع شد، اتفاق بسیار تلخی برای همه ما رقم خورد. من برادر کوچک‌ترم را به‌سادگی، درست مثل بسیاری دیگر که جان باختند، در دوران کرونا از دست دادم.

چند ماه در خانه بودم و کلا افسرده شده بودم؛ در همان دوران بود که نشستم و فیلم‌های خیابانی امیر نادری را دوباره دیدم و دوباره به حرف‌های نادری رسیدم و تصمیم گرفتم همان‌طور که او کارهای سخت را انجام می‌داد، در میانه همان وضعیت کرونا یک فیلم بسازم. حالا اینکه نتیجه خوب باشد یا بد اصلا مهم نبود. من از دهه شصت با امیر نادری آشنا شده بودم و با او گذشته‌ای داشتم که رهایم نمی‌کرد. در واقع رفتم در همان فضای بحرانی و تلخ کرونا، در آن وضعیت و فضای سخت، این فیلم را ساختم.

کارخانی افزود: «این فیلم مستقیما به زندگی‌نامه امیر نادری ربط ندارد و یک مستند پرتره یا بیوگرافی از او نیست؛ همین‌طور هیچ ارتباطی هم به فیلم‌هایی که او خارج از کشور ساخته ندارد؛ بلکه بیشتر به فیلم‌های خیابانی امیر نادری مربوط است؛ یعنی همان چند فیلمی که قبل از سال ۵۷ ساخته است. به دلیل گرایش خود من به سینمای خیابانی، در این مستند یک برش و یک ورق از امیر نادری وجود دارد چرا که این هنرمند ارزشمند و تاثیرگذار چه در همان دوران و چه بعدتر با فیلم‌ها و کاراکترش آن‌قدر روی من اثر گذاشته که من فقط یک برگ از آن را ساخته‌ام.»

او توضیح داد: «اگر فیلم‌سازان ما یک سنت ایجاد کنند و درباره فیلم‌سازانی که روی آنها تاثیر گذاشته‌اند، به هر شکل ممکن، یک فیلم بسازند هم ادای دینی خواهد بود و هم‌نسل‌های آینده متوجه می‌شوند که این شخصیت‌ها چگونه وارد سینما شدند، چه فیلم‌هایی ساختند و چه تاثیری روی سینما گذاشتند که هنوز هم بعد از چهل یا پنجاه سال فیلم‌های فیلم‌سازانی مانند نادری تاثیر می‌گذارند.»

در ادامه مراسم حمید نعمت‌الله کارگردان سینما، هوشنگ گلمکانی منتقد سینما، عزیزالله حمیدنژاد کارگردان فیلم و نصرت کریمی از دستیار کارگردانان سینما به روی سن آمدند تا درباره امیر نادری و سینمای وی صحبت کنند.

هوشنگ گلمکانی، منتقد سینما و سردبیر ماهنامه «فیلم امروز» با اشاره به علاقه خود به امیر نادری و سینمای او گفت: «دوستان به‌شوخی می‌گویند که متولی فیلم «تنگنا» در سینمای ایران من هستم. به همین دلیل من از علاقه‌ آقای کارخانی به فیلم «تنگنا» و امیر نادری خبر داشتم، اما نمی‌دانستم چنین فیلمی در حال ساخت است. واقعا خوشحال و بسیار کنجکاوم که ببینم این فیلم چیست و اصلا نمی‌توانم حدس بزنم چه نوع اثری است.»

حمید نعمت‌الله، کارگردان سینمای ایران، گفت: امیر نادری برای نسل من، یا حداقل برای شخص من با آثاری مثل «تنگنا»، «انتظار»، «خداحافظ رفیق» و... اهمیت یافت؛ اما در ادامه او با فیلم‌هایی مانند «دونده» و «آب، باد، خاک» اتفاقی کاملا منحصربه‌فرد را رقم زد. اینها فیلم‌هایی عمیقا مدرن، پیشرو، مترقی، آوانگارد و به‌تمام‌معنا هنرمندانه هستند و شور فیلم‌سازی در من و بسیاری دیگر با دیدن همین فیلم‌ «دونده» ایجاد شد.

نصرت کریمی، از دستیار کارگردان‌های سینمای ایران، نیز که با امیر نادری همکاری داشته است گفت: «من در «تنگسیر» مسوول لباس بودم؛ اما چیزی که با اطمینان می‌توانم درباره نادری بگویم این است که امیر نادری خیلی‌ها را عاشق سینما کرد. سینمای نادری بسیار اصیل است و به نظر من هرطور نگاه کنید، امیر نادری دست‌نیافتنی است.»

عزیزالله حمیدنژاد، کارگردان سینما، نیز با اشاره به اینکه سینما برای امیر نادری بسیار جدی بود افزود: «او یکی از سخت‌کوش‌ترین کارگردانان سینمای ایران است و همین سخت‌کوشی و غریزی کارکردنش روی اکثر نسل ما در سینما اثر گذاشت. او کارگردانی غریزی بود که به هیچ صراطی مستقیم نبود، جز سلیقه و ذوقیات درونی خودش و همین امر به عقیده من عامل موفقیتش بود.

چند سال پیش در فیلم «کوه» نیز دیدم که همان آدم، همان اراده و همان زیبایی‌شناسی پشت تک‌تک تصاویر این فیلم است و بسیار خوشحال شدم که هنوز بااراده و پشتکار رسمی کارهایش را پیش می‌برد. به‌هرحال امیدوارم همیشه سلامت و تندرست باشند و بسیار متاسفم که در ایران نماند و به‌نوعی دلخورش کردند، فراری‌اش دادند و حیف شد. اگر او در ایران بود می‌توانستیم کارهای بسیار شاخص و موثرتری از او ببینیم.»

فیلم مستند سینمایی «جست‌وجو در تنگنا» از طریق پلتفرم‌هاشور به‌صورت آنلاین اکران شده است.