آینه‌دار غم‌ها و شادی‌های انسان

شنبه 1404/03/17 01:51 دسته بندی: اخبار فرهنگ و هنر کد خبر: 45706

هوشنگ ابتهاج در همان سال های جوانی اولین دفتر شعرش را به نام «نخستین نغمه‌ها» منتشر کرد و توانست توجه شاعران و منتقدان را جلب کند. اگرچه او یکی از پیشگامان شعر نیمایی در ایران به حساب می‌آید اما شهرتش بیشتر به خاطر غزل‌هایی است که در طول چند دهه زندگی و فعالیت ادبی به یادگار گذاشته است. دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی، شاعر و استاد برجسته ادبیات، درباره او نوشته است: «شعرِ سایه استمرار بخشی از جمال‌شناسیِ شعر حافظ است. آنهایی که بوطیقای حافظ را به نیکی می‌شناسند، از شعر سایه سرمست می‌شوند. از لحظه‌ای که خواجه شیراز دست به آفرینش چنین اسلوبی زده است و مایه حیرت جهانیان شده است تا به امروز، شاعران بزرگی کوشیده‌اند در فضای هنر او پرواز کنند و گاه در این راه دستاوردهای دلپذیری هم داشته‌اند. اما با اطمینان می‌توانم بگویم که از روزگار خواجه تا به امروز، هیچ شاعری نتوانسته است به اندازه سایه در این راه موفق باشد. این سخن را از سرِ کمالِ اطلاع و جست‌وجو در تاریخ ادبیات فارسی می‌نویسم و به قول قائلش: می‌گویم و می‌آیمش از عهده بُرون.

سایه، در عین بهره‌وریِ خلاق از بوطیقای حافظ، همواره در آن کوشیده است که آرزوها و غم‌های انسان عصر ما را در شعر خویش تصویر کند، برخلاف تمامی کسانی که با جمال‌شناسی شعر حافظ، به تکرار سخنان او و دیگران پرداخته‌اند. سایه بی‌آن‌که مدعی خلق جهانی ویژه خویش باشد آینه‌دارغم‌ها و شادی‌های انسان عصر ماست و اگر کسانی باشند که بر باد رفتن آرزوهای بزرگ انسان عدالت‌خواه قرن بیستم را با تمام وجودِ خود تجربه کرده باشند، وقتی از زبان سایه می‌شنوند:

چه جای گُل که درختِ کهن زِ ریشه بسوخت

ازین سَمومِ نفس‌کُش که در جوانه گرفت

همدلی‌شان با سایه کم از همدلی دردمندان دوره «امیر مبارزالدین» با خواجه شیراز نیست. آنجا که فرمود:

ازین سَموم که بر طرفِ بوستان بگذشت

عجب که بوی گُلی هست و رنگِ یاسمنی

آنچه هنرِ سایه را در برابر تمام غزل‌سرایان بعد از حافظ امتیاز بخشیده، همین است که او ظرایف بوطیقای حافظ را در خدمت تصویرگری بهارها و زمستان‌های تاریخیِ انسان درآورده است و در این راه، سرآمدِ همه اقرانِ خویش، در طول این هفتصد سال بوده است. می‌بینید که بدین گونه سایه، در جهان ویژه خویش، یکی از نوادرِ قرون و اعصار است.»

چو شب به راه تو ماندم که ماه من باشی

چراغ خلوت این عاشق کهن باشی

به سان سبزه پریشان سرگذشت شبم

نیامدی تو که مهتاب این چمن باشی

تو یار خواجه نگشتی به صد هنر، هیهات

که بر مراد دل بی‌قرار من باشی

تو را به آینه‌داران چه التفات بود

چنین که شیفته حسن خویشتن باشی

دلم ز نازکی خود شکست در غم عشق

وگرنه از تو نیاید که دل‌شکن باشی

وصال آن لب شیرین به خسروان دادند

تو را نصیب همین بس که کوهکن باشی

ز چاه غصه رهایی نباشدت، هرچند

به حسن یوسف و تدبیر تهمتن باشی

خموش سایه که فریاد بلبل از خامی‌ست

چو شمع سوخته آن به که بی‌سخن باشی

زین گونه‌ام که در غم غربت شکیب نیست

گر سر کنم شکایت هجران غریب نیست

جانم بگیر و صحبت جانانه‌ام ببخش

کز جان شکیب هست و ز جانان شکیب نیست

گم گشته‌ دیار محبت کجا رود؟

نام حبیب هست و نشان حبیب نیست

عاشق منم که یار به حالم نظر نکرد

ای خواجه درد هست و لیکن طبیب نیست

در کار عشق او که جهانیش مدعی است

این شکر چون کنیم که ما را رقیب نیست

جانا نصاب حسن تو حد کمال یافت

وین بخت بین که از تو هنوزم نصیب نیست

گلبانگ سایه گوش کن ای سرو خوش‌خرام

کاین سوز دل به ناله‌ هر عندلیب نیست

درین سرای بی‌کسی، کسی به در نمی‌زند

به دشتِ پُرملال ما پرنده پَر نمی‌زند

یکی ز شب‌گرفتگان چراغ بر‌نمی‌کُند

کسی به کوچه‌سارِ شب درِ سحر نمی‌زند

نشسته‌ام در انتظارِ این غبارِ بی‌سوار

دریغ کز شبی چنین سپیده سر نمی‌زند

گذرگهی است پُر ستم که اندر او به غیر غم

یک صلای آشنا به رهگذر نمی‌زند

دل خراب من دگر خراب‌تر نمی‌شود

که خنجر غمت از این خراب‌تر نمی‌زند

چه چشم پاسخ است از این دریچه‌های بسته‌ات؟

برو که هیچ کس ندا به گوش کر نمی‌زند

نه سایه دارم و نه بر، بیفکنندم و سزاست

اگر نه بر درخت تر کسی تبر نمی‌زند

خیال آمدنت دیشبم به سر می‌زد

نیامدی که ببینی دلم چه پر می‌زد

به خواب رفتم و نیلوفری بر آب شکفت

خیال روی تو نقشی به چشم تر می‌زد

شراب لعل تو می‌دیدم و دلم می‌خواست

هزار وسوسه‌ام چنگ در جگر می‌زد

زهی امید که کامی از آن دهان می‌جست

زهی خیال که دستی در آن کمر می‌زد

دریچه ای به تماشای باغ وا می‌شد

دلم چو مرغ گرفتار بال و پر می‌زد

تمام شب به خیال تو رفت و می‌دیدم

که پشت پرده اشکم سپیده سر می‌زد!

جدیدترین 4 کشته در حملات روز جمعه روسیه به اوکراین هشدار القسام به ساکنان سرزمین‌های اشغالی تلاش دولت ترامپ برای تضعیف تحریم‌های روسیه جنگ لفظی ترامپ و ماسک/ میلیونر آمریکایی: ترامپ قدرنشناس است! تنش لفظی آلمان و روسیه/ رئیس دومای دولتی: برلین به دنبال درگیری با ماست فرمان اجرایی جدید ترامپ صادر شد بیانیه هشدارآمیز «ابوعبیده» به اشغالگران صهیونیست تماس تلفنی رئیس امارات با مسعود پزشکیان بازداشت مظنون پنچری خودروی نتانیاهو در سرزمین‌های اشغالی رایزنی واشنگتن با اروپایی‌ها درباره موضوع هسته‌ای ایران ترامپ: هیچ علاقه‌ای به گفت‌وگو با ایلان ماسک ندارم چرخش اریتره؛ چگونه بازیگر کوچک آفریقایی خود را در آغوش ایران، روسیه و چین جای داده است؟ جنگنده های اسرائیل مناطق شمالی غزه را به شدت بمباران کردند اعلام آمادگی این کشور برای اعطای پناهندگی به ایلان ماسک ارزیابی خسارات وارده به بیش از ۳ هزار کانتینر در حادثه بندر شهید رجایی آغاز خرید توافقی پیاز از کشاورزان جنوب کشور + زمان روزنامه شماره ۶۳۰۶ نحوه گرفتن خسارت به دلیل قطع برق 1404 اعلام شد + جزئیات توسعه همکاری‌های فضایی؛ محور اصلی رایزنی ایران و روسیه واکنش آلمان به اقدام آمریکا برای تحریم قضات دادگاه لاهه آمار تلفات ارتش اسرائیل به اعتراف رسمی وزیر اسرائیلی ماکرون را تهدید کرد یک حادثه امنیتی در شمال نوار غزه / یک ساختمان فرو ریخت حمایت حیاتی بورس پزشکیان: امیدواریم برکات عید خجسته قربان زمینه ساز گسترش صلح و برچیده شدن جنگ و ناامنی از منطقه باشد اظهارنظر جنجالی وزیر دفاع آمریکا درباره ایران پاشینیان از پزشکیان دعوت کرد دیدار نوه امام راحل(ره) با خانواده شهید سیدحسن نصرالله + عکس دانشگاه هلندی همکاری با ۳ دانشگاه اسرائیلی را معلق کرد یک مرد ساکن قدس شرقی به انجام ماموریت برای ایران متهم شد عراقچی: تلاش می‌کنیم تا اثبات کنیم برنامه‌ی ما صرفا صلح‌آمیز است تبریک شهردار مشهد مقدس به مناسبت عید سعید قربان (۱۶ خرداد ۱۴۰۴) تصاویر مردان میدان مین، در مشهد اکران می‌شود پیش بینی بازار سهام هفته/ تشدید رکود در بازار سهام با رشد ریسک معاملات سهامی+ نمودار تاکید پزشکیان و پاشینیان بر تعمیق روابط دوجانبه، تقویت مناسبات تاریخی و منافع مشترک ایران و ارمنستان حمله مقاومت فلسطین به مرکز فرماندهی و کنترل اسرائیل آمریکا در مذاکرات با ایران اروپا را کنار گذاشت فوری/ آمریکا تحریم تازه علیه ایران اعمال کرد واگنر از مالی خواهد رفت دیدار فرزین با رئیس بانک توسعه نوین بریکس اعلام زمان برگزاری یکصد و چهاردهمین جلسه حراج شمش طلا صحنه قتل الهه حسین نژاد فردا در تهران بازسازی می‌شود رایزنی اردوغان و محمد بن سلمان درباره مسائل منطقه‌ای پرداخت کامل مطالبات گندم‌کاران تا ۱۰ روز آینده شنبه سرنوشت‌ساز بورس واکنش مدودف به درگیری میان دونالد ترامپ و ایلان ماسک بازدید رئیس‌جمهور از احداث بیمارستان ۴۵۰ تخت‌خوابی ارومیه جهش 5 میلیون تومانی این مدل های 207 در بازار آزاد عملکرد سه خودروساز بزرگ در دو ماه اول 1404 هشدار عراقچی به تروئیکای اروپایی ۶ فیلمی که ۲۰۲۵ را در گیشه منفجر کردند کیفیت هوای کلانشهر مشهد امروز (۱۶ خرداد ۱۴۰۴) در شرایط بسیار ناسالم قرار دارد توضیحات مدیرعامل شرکت قطار شهری مشهد در خصوص بدهی به صندوق توسعه ملی یادداشت شهردار مشهد مقدس به مناسبت عید سعید قربان (۱۶ خرداد ۱۴۰۴) ایران حمله اسرائیل به لبنان را محکوم کرد مقام ایرانی: موضع متناقض آمریکا اساس گفت‌وگو و مذاکره را بی‌معنی کرده است هورا، بچه دختره! ابوترابی‌فرد: قدرت نوظهور ایران معادلات بین‌المللی را دگرگون ساخته است نامه ایران به شورای امنیت در پاسخ به اتهامات آمریکا شرط سنی برای دریافت پروانه کسب حذف شد برق غرب استان تهران چرا قطع شد؟ خرابکاری دوباره اوکراینی‌ها در خطوط راه‌آهن روسیه قیمت طلا امروز جمعه ۱۶ خرداد 1404/ افزایش قیمت+ جدول رد پای چین در یمن؛ از باب المندب تا دریای سرخ/ آیا اژدهای زرد پیوندهای اقتصادی‌اش با عربستان و امارات را قطع کرد؟ مهلت رفع تعهد ارزی صادرات سال ۱۴۰۳ تمدید شد + جزئیات نفت آمریکا از چشم چین افتاد؛ عقب‌نشینی پالایشگاه‌های پکن برای دومین ماه متوالی پیام اینستاگرامی وزیر تجارت خارجی ونزوئلا درباره دیدار با سفیر ایران اعضای جدید فهرست سیاه پولشویی اتحادیه اروپا انتقاد الحوثی از بی‌عملی مسلمانان در قبال جنایات رژیم صهیونیستی ترامپ تنش در روابط با ایلان ماسک را تایید کرد؟ نسل جدید ما احتیاج به ویژگی چهارم امام یعنی فلسفه ایشان در انقلاب دارد «سید اصغر قریشی» درگذشت تهدید ارتش اسرائیل به بزرگترین حمله به ضاحیه جنوبی حملات هوایی رژیم صهیونیستی به ضاحیه بیروت آژیر خطر در قدس / پروازهای فرودگاه بن گوریون متوقف شد از اوراسیا تا جنوب شرق آسیا در تله بازی بزرگان/ چگونه قدرت‌های کوچک درگیر مانور آمریکا، روسیه و چین شده‌اند؟ وزارت امور خارجه روسیه بیانیه داد ترامپ: توافق با شی بسیار دشوار است قطعنامه ضدایرانی شورای حکام، بلافاصله به شورای امنیت ارسال نمی‌شود ترامپ توجیه کرد / چرا مصر در لیست ممنوعیت سفر اتباع ۱۲ کشور به آمریکا قرار نگرفت؟ آسمانی شدن مامور انتظامی آبادان حین ماموریت تأکید سفیر ایران بر لزوم بی‌طرفی اقدامات جهانی برای کاهش خطر بلایا تاکتیک ایران برای خلع سلاح رژیم صهیونیستی نیمه پنهان اجاره‌بها ادامه دور زدن دلار از سوی بانک‌های مرکزی این افراد واجد شرایط دریافت وام ۵۰ میلیون تومانی شناخته شدند پزشکیان به السیسی تبریک گفت رایزنی تهران و مسکو درباره افغانستان ترامپ: با شی درباره ایران صحبت نکردم محمد حجتی هرسینی درگذشت پیام ویژه مسعود پزشکیان به سران کشورهای اسلامی اظهارات پزشکیان درباره رابطه ایران و عربستان افشاگری وال‌استریت‌ژورنال درباره یک اقدام پنتاگون واکنش حماس به اقدام مشکوک اسرائیل در غزه قالیباف: بریکس یک‌جانبه‌گرایی را از بین می‌برد ترامپ با شی گفت‌و‌گو کرد+ جزئیات موضع‌گیری آلمان درباره برنامه هسته‌ای ایران ایران این اقدام آمریکا را محکوم کرد اظهارات مهم پزشکیان درباره رابطه ایران و عربستان ایران ادعای جاسوسی را رد کرد

آینه‌دار غم‌ها و شادی‌های انسان

مطالب پیشنهادی اخبار فرهنگ و هنر

خرید انواع سایه ابرو با قیمت عالی و ارسال رایگان

انواع رنگ مو مردانه و زنانه

خرید با کیفیت ترین تثبیت کننده آرایش صورت

خرید انواع رژ لب جامد با کیفیت و تخفیف

خرید با کیفیت ترین برنز کننده ارسال رایگان

خرید آنلاین کرم و نرم کننده لب با تخفیف ویژه

بهترین ریمل های اصل با قیمت عالی در کافه خرید

بهترین مدادهای ابرو اصل با قیمت استثنایی در کافه خرید

بهترین سایه های چشم اصل در کافه خرید

خرید آنلاین اکسیدان با تخفیف

آموزش

اساتید

درباره ما

ارتباز با ما