در آخرین روز جشنواره فیلم فجر چه گذشت؟

ناکامی تکراری «قاتل و وحشی»

دو شنبه 1404/02/01 22:31 دسته بندی: اخبار فرهنگ و هنر کد خبر: 43383

مسعود فراستی، منتقد سینما، در برنامه اینترنتی‌ «کات» برکسانی که چنین برنامه‌ای را پیاده کردند به‌شدت تاخت و گفت: این عمل غیرانسانی‌ترین رفتاری است که در جشنواره فیلم فجر یادم می‌آید، چرا که اصلا بحث یک فیلم نیست و بحث بر سر آدمی است که فیلم‌ساز این مملکت است و کارهای خوبی دارد و می‌توانست آن را به جشنواره‌های خارجی ببرد اما نبرد. او خطاب به کسانی که جلوی نمایش فیلم را گرفتند گفت: این عمل شرم‌آور و خجالت‌آور است. ۱۰شب تمام بازی کردید در‌حالی‌که می‌توانستید همان ابتدا بگویید نه. این در کارنامه شما می‌ماند.

ستاره اسکندری، بازیگر این فیلم، در همین رابطه نوشت: «شما ازچه می‌ترسید؟ از حقیقت عریان تلخ؟ از چه می‌ترسید؟ از پلشتی واقعیتی که «قاتل و وحشی» به رویتان می‌آورد؟ گمان می‌کنید تحقیر هنر و هنرمند به بزرگی‌تان اضافه می‌کند، هیچ فیلمی در پستو نمانده و نمی‌ماند.»

کیوان کثیریان، منتقد سینما، نیز در یادداشتی انتقادی درباره سانسور و سوپاپ بودن تک‌نمایش‌ها در سایت «سینما سینما» خطاب به منوچهر شاهسواری، دبیر جشنواره، نوشت: «شما که این‌همه سال در این شوراهای رنگارنگ حضور داشتی چرا کاری نکردی؟ چرا با سانسور و توقیف همسو و همراه بودی؟ نباید بپرسیم چرا «پیرپسر» بیش از سه سال است که توقیف است؟ نباید بپرسیم چرا «قاتل و وحشی»، «غریزه»، «رکسانا» و «بی‌سروصدا» این‌همه وقت توقیف هستند؟ چرا «علت مرگ: نامعلوم» سه سال توقیف بود؟ احتمالا فیلم‌ نعمت‌الله و مجیدرضا مصطفوی را هم ببینید، حسی از جنس تماشای «پیرپسر» خواهید داشت. بازی لیلا حاتمی و معادی را هم ببینید احتمالا به وجد می‌آیید. ولی خب بعدش چه؟ بعدش فریاد نزنیم که چرا؟»

«قاتل و وحشی» از سال ۹۹ تاکنون متقاضی حضور در جشنواره فجر بوده اما نتوانسته مجوز حضور در این رویداد را پیدا کند. حمید نعمت‌الله در آستانه برگزاری جشنواره، از دست‌اندرکاران این رویداد خواست اجازه نمایش این فیلم را در سینمای رسانه برای یک نوبت و حتی در یک سالن کوچک فراهم کنند.

در آخر دبیر جشنواره تصمیم‌ گرفت یک بخش ویژه را در کنار بخش مسابقه تدارک ببیند تا «قاتل و وحشی» و چند اثر دیگر فرصت نمایش پیدا کنند. اما در نهایت همین اتفاق هم برای «قاتل و وحشی» و برخی آثار دیگر نیفتاد.

داستان «قاتل و وحشی» با بازی لیلا حاتمی، امین حیایی، ستاره اسکندری و... درباره زنی به نام زیباست که در حال آماده شدن برای عروسی دختر خود است که به‌طور اتفاقی اسیر یک باند گانگستری مخوف می‌شود. او سعی می‌کند از این بند خود را رها کند. اما وقت زیادی ندارد، چون دخترش نیز بی‌خبر از همه‌چیز عازم همان‌جاست و این اتفاقی است که نباید بیفتد. زیبا برای نجات خود و دخترش می‌جنگد.

در اسفند ۱۴۰۱ پس از مدت‌ها توقیف و سه بار ممانعت از حضور در جشنواره فیلم فجر، پروانه نمایش این فیلم فقط برای اکران در خارج از کشور صادر شد و سازمان سینمایی در بیانیه‌ای اعلام کرد اگرچه مضمون فیلم دارای فضایی ملتهب و خشن بوده و مخاطب خاصی را جلب خواهد کرد، اما وحشت و خشونت حاکم بر فیلم، علت عدم نمایش این اثر نبوده و تنها تصاویر بازیگر زن با موی تراشیده این امکان را از اثر سلب کرده است.

اخیرا سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، دبیر پیشین جشنواره فجر و مدیر ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در سال‌های قبل، مصاحبه کرده و درباره مشکل این فیلم گفته است: «ممکن است این سوال پیش بیاید که مگر پیش‌تر در سینمای ایران، تصویر زن با سر تراشیده نداشته‌ایم؟ بله داشتیم و فکر می‌کنم ۶ یا ۷ مورد این سابقه را داشتیم. معروف‌ترین آنها هم فیلم «سرب» است که حدود یک و نیم دقیقه خانم فریماه فرجامی با سر تراشیده در قاب حضور دارد. باز ممکن است این سوال پیش بیاید که اگر نمایش سر تراشیده یک زن همان حکم موی او را دارد، خب چرا آن یک دقیقه مجاز بوده و این ۴۰دقیقه مجاز نیست؟ آیا حرمت آن، زمان دارد؟ اینها مسائل فقهی است که طبق قانون تصمیم‌گیری درباره آن بر عهده روحانی عضو شورای پروانه نمایش است و آیین‌نامه در این زمینه تاکید دارد.»

طباطبایی‌نژاد توضیح داده است: «در تمام این سال‌ها همواره نظر دوستان این بود که از نظر شرعی، برای نمایش این فیلم ممنوعیت وجود دارد چرا که معتقدند از نظر فقهی، پوست سر زن، حکم موی سر او را دارد. نکته دیگر در این زمینه این بود که در فیلم‌های قبلی، تایم حضور بازیگر زن با سر تراشیده بسیار کوتاه بوده و فیلم سریع از آن عبور می‌کند اما در فیلم «قاتل و وحشی» در تایم اصلی فیلم این بازیگر با این شمایل حضور دارد. از طرف دیگر پاسخ دیگری به این استدلال داده می‌شود و آن اینکه اساسا حرمت موی زن به‌واسطه مفسده‌انگیزی و جلب‌توجه است، در‌حالی‌که فیلم «قاتل‌ و وحشی» مطلقا فیلم جنسیت‌گرایی نیست. فیلمی کاملا خشن است و اصلا حضور خانم حاتمی در این فیلم، جنبه جنسی ندارد و می‌توان گفت اساسا زنانگی‌ای در فیلم وجود ندارد. شاهد یک موقعیت خشن مردانه هستیم. در این شرایط شاید بتوان اغماض کرد. گمان خود من این است که حداقل نمایش این فیلم برای اصحاب رسانه و سینماگران در قالب یک سانس در جشنواره واقعا بلامانع است.»

این مدیر اسبق سینمایی درباره عدم تاثیر تغییر دولت‌ها بر سرنوشت این فیلم هم گفت این مشکلی است که باید توسط فقها حل شود.