ریسک مشتریان در صنعت بیمه

یک شنبه 1404/03/18 06:05 دسته بندی: اقتصاد کلان کد خبر: 43171

بنابراین، با توجه به پیشرفت تکنولوژی ذخیره‌‌‌سازی داده، افزایش سرعت محاسباتی و پیشرفت روزافزون روش‌های نوین آماری و هوش‌مصنوعی، نیاز به شناسایی، گردآوری، تحلیل و پیش‌بینی رفتار آتی مشتریان در حوزه‌‌‌های مختلف برای شرکت‌های بیمه بیش از پیش احساس می‌شود تا مبنایی برای طراحی استراتژی هوشمند توسط آنها باشد. در این راستا، شرکت‌های اعتبارسنجی و امتیازدهی اعتباری که در طول دوقرن گذشته در دنیا به صورت منظم به جمع‌آوری سوابق اشخاص و شرکت‌ها در حوزه‌‌‌های مالی، اعتباری، قضایی و دموگرافیک می‌‌‌پرداختند و از این اطلاعات با هدف شناسایی، سنجش و مدیریت ریسک اعتباری استفاده می‌‌‌کردند، به حوزه سنجش و مدیریت ریسک‌‌‌های مرتبط با بیمه وارد شدند.

اولین اقدام در این زمینه توسط شرکت فایکو به وقوع پیوست که بزرگ‌ترین و باسابقه‌‌‌ترین شرکت امتیازدهی اعتباری در دنیا به شمار می‌رود. این شرکت پس از معرفی اولین نسخه امتیاز اعتباری عمومی خود در سال ۱۹۸۹ در کشور آمریکا، اولین نسخه مدل «امتیاز بیمه بر مبنای اعتبار» را در سال ۱۹۹۳ با بهره‌‌‌گیری از روش‌های آماری در این کشور راه‌‌‌اندازی کرد. پس از آن، شرکت‌های مختلف در دنیا به معرفی محصولات مشابه روی آوردند که یکی از جدیدترین آنها، محصول شرکت اعتبارسنجی Transunion برای کشور کانادا با نام «امتیاز ریسک بیمه» (CreditVision) در سال ۲۰۲۴ است که مشابه محصول شرکت فایکو، به پیش‌بینی ریسک بیمه‌‌‌ای اشخاص به کمک داده‌های مالی و اعتباری و با استفاده از روش‌های پیشرفته آماری و هوش‌مصنوعی می‌‌‌پردازد.

هم‌اکنون در برخی کشورها، گزارش بیمه و امتیاز بیمه به همراه گزارش اعتباری و امتیاز اعتباری در قیمت‌گذاری محصولات بیمه‌ای، میزان پوشش بیمه و تقسیط حق بیمه برای اشخاص موثر است. در واقع، تحقیقات علمی و تجربی نشان داده‌‌‌اند افرادی که سابقه اعتباری و رفتار بازپرداخت مناسبی در تسهیلات داشته باشند، ریسک بیمه‌‌‌ای کمتری دارند. ارتباط بین این دو حوزه به‌ظاهر غیرمرتبط، سه مزیت عمده را برای استفاده از داده‌های مالی و اعتباری در صنعت بیمه به همراه دارد:

۱.استفاده از داده‌های اعتباری و مالی در کنار داده‌های مرتبط با رفتار بیمه‌‌‌ای اشخاص، دقت مدل‌‌‌های سنجش ریسک بیمه‌‌‌ای را به صورت قابل‌توجهی افزایش می‌دهد، به‌طوری که مطابق با بررسی شرکت Verisk در آمریکا، استفاده از امتیاز بیمه مبتنی بر اعتبار همراه با داده‌‌‌های بیمه‌‌‌ای، عملکرد مدل‌‌‌های سنجش ریسک بیمه را تا ۲.۷برابر بهبود می‌دهد.

۲.به دلیل اینکه داده‌‌‌های مالی و اعتباری از پویایی بیشتری نسبت به داده‌‌‌های حوزه بیمه برخوردار هستند، امکان شناسایی سریع‌‌‌تر ریسک‌‌‌های بیمه‌ای اشخاص فراهم می‌شود که این موضوع به‌خصوص در طراحی استراتژی‌های پیشگیرانه به شرکت‌های بیمه کمک فراوانی خواهد کرد.

۳.استفاده از داده‌‌‌های مالی و اعتباری سبب می‌شود تاثیر متغیرهای تبعیض‌آمیز مانند جنسیت، نژاد، شغل و وضعیت تاهل در قیمت‌گذاری محصولات بیمه‌‌‌ای کاهش یابد و به عبارت دیگر، نرخ‌‌‌گذاری این محصولات از عدالت بیشتری برخوردار باشد. به طور مثال، هم‌اکنون متغیرهای ذکرشده در امتیاز بیمه شرکت فایکو وارد نمی‌شود. همچنین، مزیت‌‌‌های موجود در ذخیره‌‌‌سازی داده‌‌‌های مالی و اعتباری توسط شرکت‌های اعتبارسنجی سبب شده است تا برخی از شرکت‌های اعتبارسنجی در دنیا به ذخیره‌‌‌سازی سوابق بیمه‌‌‌ای اشخاص با هدف بهره‌‌‌برداری از مزیت‌‌‌های مشابه روی آورند. به‌عنوان مثال، یکی از شرکت‌های اعتبارسنجی در کشور قزاقستان، مطابق با قانون اعتبارسنجی این کشور، پایگاه داده جامعی از سوابق بیمه‌‌‌ای اشخاص را در اختیار دارد که به صورت منظم به‌روزرسانی می‌شود و در قالب «گزارش سابقه بیمه» در اختیار اشخاص قرار می‌گیرد و شرکت‌های بیمه به کمک این گزارش، حق بیمه شخص را تعیین می‌کنند. به‌عنوان مثالی دیگر، شرکت اعتبارسنجی الاتحاد در کشور امارات قصد دارد در آینده محصول «گزارش بیمه» را عرضه کند که نشان‌دهنده سوابق بیمه‌‌‌ای اشخاص است.

موضوع جالب توجه دیگر این است که مطابق با تجربه جهانی، داده‌های صنعت بیمه مانند سابقه ادعای خسارت و سابقه پوشش بیمه می‌‌‌تواند به‌عنوان یکی از انواع داده‌‌‌های جایگزین، در مدل‌‌‌های امتیازدهی نوین اعتباری نیز استفاده شده و به بهبود ارزیابی ریسک اعتباری اشخاص کمک کند. این موضوع به‌خصوص برای اشخاصی اهمیت دارد که دارای سابقه اعتباری نیستند یا سابقه اعتباری بسیار کمی دارند؛ چرا که معمولا این‌‌‌گونه افراد در مدل‌‌‌های کلاسیک اعتبارسنجی فاقد امتیاز هستند. به عبارت دیگر، داده‌‌‌های صنعت بیمه می‌‌‌تواند به افزایش پوشش امتیاز اعتباری و شمولیت مالی در کشورها کمک کند و به اشخاص این انگیزه را می‌دهد که برای دریافت خدمات مناسب در دریافت تسهیلات، رفتار بیمه‌‌‌ای کم‌‌‌ریسکی داشته باشند.

در ایران، با نگاه به تجربیات جهانی ذکرشده، شرکت اعتبارسنجی ایران که پیش از این محصول امتیاز و گزارش اعتباری اشخاص حقیقی را با دقت بالا و پوشش ۱۰۰درصدی پیاده‌سازی کرده، تفاهم‌‌‌نامه‌ای را با بیمه مرکزی در حوزه توسعه محصولات مرتبط با صنعت بیمه منعقد کرده است، به طوری که امکان همکاری موثر در راستای معرفی محصولات مرتبط با حوزه بیمه و اعتبار فراهم شود. در فاز نخست و در توافق با بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سه‌محصول «امتیاز ریسک راننده‌محور»، «گزارش بیمه» و «امتیاز ریسک اعتباری» با استفاده از داده‌‌‌های مرتبط با صنعت بیمه در کنار داده‌های مالی و اعتباری در دست پیاده‌سازی است و در آینده‌‌‌ای نزدیک، مقرر شده است تا محصول امتیاز ریسک اشخاص برای رشته‌‌‌بیمه‌‌‌های مختلف در سطح کشور پیاده‌سازی شود. امید است این موضوع علاوه بر بهبود کسب‌وکار حوزه بیمه در ایران، موجب افزایش رضایت مشتریان این صنعت و عادلانه‌‌‌تر شدن نرخ‌های مرتبط با بیمه‌‌‌نامه‌‌‌های مختلف شود و به‌عنوان یک اثر جانبی مثبت، رفتار مالی و اعتباری شهروندان را با هدف دریافت خدمات ارزان‌‌‌تر و سریع‌‌‌تر در حوزه‌‌‌های مختلف از جمله بیمه و تسهیلات بهبود دهد.

* پژوهشگر حوزه اعتبارسنجی