بازار مسکن

آرایش کاهشی قیمت لیر ترکیه و درهم امارات؛ دینار عراق ثابت ماند/ رونق بازار مسکن استانبول به لطف تاجران

اقتصادنیوز: بازار ارز شاهد نوسان کاهشی قیمت‌ها نسبت به روز گذشته است و قیمت درهم امارات شیب نزولی را تجربه کرد و در…

زمین مسکونی در تهران؛ چند؟

بخشی از چراغ‌‌‌های آماری بازار مسکن تهران توسط بانک مرکزی طی یک هفته اخیر روشن و نبض قیمت آپارتمان‌‌‌های ۲۲ منطقه مربوط به معاملات تیر و مرداد امسال اعلام شد. با این حال هنوز آمار مربوط به نبض قیمت زمین مسکونی در توقیف مرکز آمار قرار دارد. این مرکز طی دو سال گذشته، ‌‌‌ روند فصلی سال‌‌‌های قبل را که براساس آن آمار معاملات خرید آپارتمان، اجاره مسکن و فروش زمین منتشر می‌‌‌شد متوقف کرده است. در این میان از آنجا که سهم قیمت زمین از بهای تمام‌‌‌شده مسکن در تهران بالاست، اطلاع از نبض قیمت زمین می‌تواند دید به سرمایه‌‌‌گذار ساختمانی دهد.

نسخه اصلی مسکن آنلاین

بازار آنلاین معاملات مسکن یا همان سکوهای اینترنتی عرضه فایل‌‌ فروش و اجاره ملک در تهران با حدود ۱۰ سال عمرکاری توانسته «سهم قابل‌‌توجهی» از کل بازار واسطه‌‌گری ملکی را تصاحب کند و حتی «دلالان سنتی بازار ملک» که روزی «مخالف شماره یک» این سامانه‌‌های فروش بودند را به «شریک و بازیگر شماره یک» خود تبدیل کند، اما این نفوذ مسکن‌‌آنلاین بیشتر از آنکه به خاطر «محبوبیت» این بازار باشد ناشی از «انتخاب معامله‌‌گران بین گزینه بد و گزینه بدتر» بوده است که در نهایت، خریدار و فروشنده و مالک و مستاجر میان «بازار سنتی» و «بازار آنلاین»، مجبور به انتخاب دومی شده‌‌اند. «دنیای‌اقتصاد» با شناسایی نسخه اصلی مسکن‌‌آنلاین در جهان، به «زیلو» در آمریکا رسیده است؛ این پلتفرم ۲۰ ساله با ۶ ویژگی «کاربرپسند» توانسته «مرجع محبوب» بازار مسکن غرب شود. دایره امکانات و خط‌‌قرمزهای بازار مسکن آنلاین «زیلو» در پلتفرم‌‌های داخلی رویت نمی‌شود و همین تفاوت، اختلاف عملکردها را توضیح می‌دهد.

رشد ۲۷.۱ درصدی معاملات مسکن/ میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان در تهران از مرز ۸۷ میلیون تومان عبور کرد

گزارش تحولات بازار مسکن شهر تهران حاکی از افزایش ۲۷.۱ درصدی تعداد آپارتمان‌های معامله شده در تهران در تیر ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به دوره مشابه سال گذشته است.

فاز مسکن چیست؟

گزارش رسمی «روند قیمت مسکن در تهران» سرانجام منتشر شد. هرچند آمار اعلام‌شده مربوط به «معاملات مسکن ۲ماه ‌پیش» است، اما نتایج تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از این بازار، تحولات ماه گذشته را نیز تشریح کرده است. گزارش «دنیای‌اقتصاد» از آنچه طی ماه‌های گذشته از ۱۴۰۳ در بازار مسکن رخ داده است، نشان می‌دهد از یک طرف قیمت آپارتمان‌ها افزایش پیدا کرده (۷درصد طی ۴ ماه) و از طرف دیگر، نبض خرید در پایین‌ترین میزان نسبت به سال‌های گذشته قرار دارد و از آن مهم‌تر، تحرکات تقاضای غیرمصرفی (خرید سرمایه‌ای ملک) به شکل چشم‌گیر فروکش کرده است. با این رفتار دوگانه -رشد قیمت با وجود رکود خرید- این پرسش مطرح می‌شود که «فاز بازار ملک چیست؟» بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» برای پاسخ به این پرسش مشخص می‌کند، بازار مسکن در ماه‌های گذشته از ۱۴۰۳، دو تفاوت شاخص با سال‌های عصر جهش قیمت داشته است؛ از جمله «اختلاف اساسی در سرعت رشد ماهانه قیمت اسمی». این تفاوت‌ها در کنار «افت قیمت واقعی مسکن در ۴ماه اول امسال» بیانگر آن است که بازار هم‌اکنون در فاز گذار از جهش قیمت قرار دارد و آنچه باعث افزایش قیمت اسمی می‌شود، براساس ۶ نشانه، «به تورم بالادست مسکن» برمی‌گردد.

سقوط پرچم‌دارها در بازار مسکن

آپارتمان نوساز با «سقوط تاریخی سهم از معاملات مسکن ۱۴۰۳»، عملا از صحنه بازار خرید و فروش ملک محو شده است. نوسازها که یک دهه پیش، نزدیک به ۶۰درصد فروش مسکن در بازار املاک تهران را در اختیار داشتند، در حال حاضر ۲۷.۵درصد معاملات ملک را تشکیل می‌دهند. این سقوط پرچم‌دارها در فروش به‌خاطر «کمبود فایل ناشی از رکود ساخت سال‌های گذشته» است. تقاضا نیز به سمت «قدیمی‌ساز» چرخش کرده است. فاصله قیمت‌ها سنجش شد.

دو پیام از نبض مسکن پرند و پردیس

رجوع به بازار معاملات مسکن دو نقطه از حومه تهران که بیش از ۱.۵ دهه است به «مرکز ثقل تولید دولتی مسکن» تبدیل شده است، دو پیام معنادار از اوضاع مخابره می‌‌‌کند. گزارش خبرنگار گروه مسکن «دنیای‌‌‌اقتصاد» از بازار مسکن پرند و پردیس براساس فایل‌‌‌های فروش آپارتمان در حال حاضر حاکی است، متوسط «قیمت پیشنهادی» هر مترمربع واحد مسکونی در پردیس که عمدتا مسکن‌‌‌مهر است، حدود ۳۰ میلیون تومان و برای پرند نیز حدود ۱۵ میلیون تومان است. با استناد به سطح «قیمت پیشنهادی» فروشنده‌‌‌ها در این دو نقطه، بهای مسکن پردیس دوبرابر پرند است. بررسی‌‌‌های «دنیای‌‌‌اقتصاد» در این‌باره نشان می‌‌‌دهد، مطابق همان نکته‌‌‌ای که روز گذشته در همین صفحه براساس «مطالعات مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس درباره طرح مسکن‌‌‌مهر و طرح مسکن ملی» منتشر شد، در حومه تهران، «قیمت بازار آزاد مسکن یا همان واحدهایی که در بازار معاملات ملک عرضه شده است» با «قیمت تمام شده مسکن دولتی برای فروش به کم‌‌‌درآمدها» تقریبا برابر است.

بذرپاش به پزشکیان چه گفت؟

وزیر سابق راه و شهرسازی در آیین معارفه وزیر جدید عنوان کرد: وزیر راه و شهرسازی به کمک رئیس جمهور برای رفع موانع نیاز دارد. این اظهارنظر بذرپاش در مراسم تودیع خود در حالی عنوان شد که بسیاری از اتفاقات ناخوشایند بازار مسکن نظیر جهش تاریخی قیمت و رکود تاریخی در معاملات خرید و فروش و همچنین رکود ساخت مسکن، به دلیل ریسک‌‌های بیرونی این بازار رقم خورد. درواقع ریسک سیاسی، معلق شدن برجام و بازگشت تحریم‌‌ها، صعود نرخ دلار و انتظارات تورمی طی سال‌های اخیر از سویی با افزایش خرید سرمایه‌‌ای در بازار مسکن زمینه جهش قیمت در این بازار را مهیا کرد و از سوی دیگر جهش تورم تولید به کاهش ساخت مسکن انجامید.

ذی‌نفعان سانسور مسکن

تابلوی نشانگر بازار مسکن ۲ماه است «خاموش» شده و علت توقف انتشار «آمار رسمی قیمت مسکن» را به اختلال یا عدم دسترسی نهادهای آماری به سامانه املاک و مستغلات نسبت می‌دهند. علت هر چه هست، به کنار؛ اما تبعات سانسور آمار، آن هم بعد از «فرود بزرگ تورم مسکن در خرداد» مهم‌تر است. ماموریت وزیر جدید در این ارتباط بررسی شد.

«4+1» درس مسکن مالزی

دولت مالزی در «اقدام برای مسکن‌حمایتی»، یک سیاستگذار باسابقه در بین کشورهای آسیایی محسوب می‌شود؛ اما کهنه‌کار بودن در تصمیم‌گیری برای بخش مسکن دلیلی برای اصابت همه سیاست‌ها به هدف نبوده است. بررسی‌ها از تجربه‌های ۶۶ ساله این کشور در تامین مسکن ارزان نشان می‌دهد «مداخله غیرمعقول» در بازار، دو بار رخ داد و هر دو بار به خطا رفت. رد پای این مداخله در بازار مسکن کشورمان برای مسکن‌سازی دولتی نیز وجود داشته و دارد. با این حال، ۴نوع سیاست نسبتا موفق در مالزی برای تسهیل دسترسی به مسکن به اجرا درآمده است.

تحریک دوطرفه بازار مسکن آمریکا

بازار مسکن آمریکا که با بحران کمبود عرضه، قیمت بالای مسکن، هزینه بالای وام خرید و همچنین تورم اجاره بالاتر از سطح تاریخی مواجه شده و خریداران را مجبور به خروج از این بازار کرده است، حالا با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری و اوج‌‌‌گیری رقابت‌‌‌های انتخاباتی، موضوع مسکن به یک وعده تبلیغاتی کلیدی برای معرفی طرح‌‌‌های اقتصادی کاندیداها تبدیل شده است.

پیام 1403 دماسنج مسکن

دماسنج رایج بازار مسکن، تغییر جهت قیمت آپارتمان به سمت «سطح متعارف» را نشان می‌دهد، اما پیام داده‌های جدید این دستگاه سنجش، بیش از این است. گزارش «دنیای‌اقتصاد» از سطح جدید قیمت به اجاره (P به R) در تهران حاکی است، عدد حاصل از این نسبت هم‌اکنون ۲۰ است که در مقایسه با «قله تاریخی» در سال ۹۹ –عدد ۳۱.۸- کاهش چشمگیر پیدا کرده و حتی از سقف سه دهه گذشته که ۲۴ بوده نیز پایین‌تر قرار گرفته است. با این حال، بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از معنا و مفهوم سطح فعلی دماسنج مسکن مشخص می‌کند، نتیجه‌ای که طی دوره‌های قبل، از «بازگشت نسبت قیمت به اجاره به سطوح پایین‌» در بازار خرید و فروش آپارتمان به‌وجود می‌آمد، در مقطع فعلی به سه دلیل قابل تحقق نیست. کاهش P به R در اواخر دهه۸۰ و همچنین اواسط دهه۹۰ به‌دلیل آنکه علامتی مشخص از فرود قیمت آپارتمان به سطح متعارف بود، باعث «پایان رکود معاملاتی» و «شروع تدریجی رونق خرید مصرفی مسکن» شد. اما در این دوره، این کاهش عمدتا ناشی از «رشد تاریخی اجاره‌بها» بوده است. ضمن آنکه، دو فاکتور دیگر مانع احیای رونق خرید است.

اجاره‌‌‌بهای سه‌سطحی در منطقه اداری تهران

هفته پیش در ستون نبض بازار مسکن درباره اختلاف سطح قیمت فروش آپارتمان در منطقه ۶ تهران برحسب سن بنای واحدها نوشتیم. این منطقه که به منطقه اداری تهران معروف است، به دلیل افزایش قیمت مسکن و ترافیک، مدتی است به محل سکونت بخشی از زوج‌‌‌های هر دو شاغل تبدیل شده است. گزارش خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از نبض «اجاره‌‌‌بهای پیشنهادی» در منطقه ۶ تهران حاکی است، متوسط این رقم در فایل‌‌‌های موجود ۴۵۳‌هزار تومان به ازای هر مترمربع است که از سطح میانگین اجاره‌‌‌بهای پیشنهادی در کل شهر حدود ۱۰۰‌هزار تومان بالاتر است. همچنین «اجاره‌‌‌بهای پیشنهادی» واحدهای مسکونی کهنسال حدود ۳۰‌درصد کمتر از واحدهای مسکونی با سن بنای کمتر از ۱۰ سال ساخت است.

بازار مسکن سردتر از تهران

روند قیمت مسکن در کلان‌شهر همسایه تهران یک تفاوت با پایتخت دارد. نتایج تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از بازار معاملات مسکن در کرج -کلان‌شهر تکیه‌گاه متقاضیان خرید مسکن ساکن تهران- ۷ رخداد ملکی در میانه تابستان را شناسایی کرده است. در این گزارش نسبت قیمت مسکن تهران به کرج به‌روز شده است.

وزن «رهن» آپارتمان در جنوب تهران

اردیبهشت امسال در همین ستون نبض بازار مسکن، فایل‌‌‌های اجاره آپارتمان در مناطق جنوبی شهر تهران معرفی شد و مورد بررسی قرار گرفت. امروز نبض تابستانی اجاره‌‌‌بها در همین مناطق بر اساس فایل‌‌‌های موجود در محله‌‌‌های منتخب مناطق ۱۵ تا ۱۹ سنجش شده است که بر اساس آن مشخص می‌شود در حال حاضر صاحب‌‌‌خانه‌‌‌ها به صورت میانگین واحدهای مسکونی را با پول پیش ۴۸۰ میلیون تومان و اجاره‌بهای ماهانه ۹ میلیون تومان فایل کرده‌‌‌اند. این ارقام در مقایسه با اجاره‌‌‌بهای پیشنهادی اردیبهشت، افزایش حدود ۵ درصدی از خود نشان می‌دهد. هر چند نمی‌توان گفت اجاره‌‌‌بهای قطعی نیز به همین میزان در این بازه زمانی، تغییر کرده است. ارقام در فایل‌‌‌های اجاره آپارتمان در مناطق مورد بررسی حکایت از آن دارد که هزینه اجاره هر مترمربع واحد با تبدیل کامل پول پیش به اجاره‌‌‌بهای ماهانه، حدود ۲۶۶‌هزار تومان است.

سراب صندوق رونق مسکن/ سهم ناچیز بورس در تامین مالی

اقتصادنیوز: ۱۰سال پیش با فشار وزارت مسکن (راه‌وشهرسازی)، مجوز اتصال بازار سرمایه به بازار مسکن صادر شد تا امکان تامین…

شوک «برق» به تورم مسکن

تعداد «نسازونفروش»ها در بازار مسکن رو به افزایش گذاشته، چون علاوه بر ۷مانع مقابل ساخت‌وساز، شوک «برق» هم بر قیمت‌ تمام‌شده ساختمان بار شده است. افت سفارش «مشارکت‌ در ساخت» و سقوط «حاشیه‌سود» به زیر ۱۵درصد در کنار «کمبود نقدینگی» به بازنشستگی اجباری بسازوبفروش‌ها منجر شده و اکنون بی‌برقی کارخانه‌ها، تورم مصالح‌ساختمانی را افزایش داده است.

دمای زمستانی املاک حومه

رفتار احتیاطی تقاضای سرمایه‌ای در بازار مسکن حومه تهران طی ماه‌های اخیر باعث شده است «نسبت قیمت آپارتمان‌های پایتخت به شهرهای جدید» از روند ۲سال قبل خارج و بار دیگر صعودی شود. نتایج تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از نبض قیمت مسکن در دو شهر اطراف تهران حاکی است، سطح قیمت‌ها به دو دلیل نسبت به ابتدای سال کاهش یافته است. این در حالی است که در تهران تغییرات نسبت به فروردین مثبت بوده است. تابستان پارسال هم کاهش نسبی محرک‌های تورم‌ مسکن، اثر بیشتری روی حومه گذاشت.

لیزینگ مسکن زنده است؟

تسهیلات لیزینگ مسکن برخلاف تصور عموم متقاضیان، در تیراژ محدود و با شرایط خاص از سوی یکی دو عامل پرداخت، در حال ارائه به بازار است. اما آنچه باعث شده است بازار مسکن از این محصول اعتباری بی‌خبر باشد، «سه مانع تامین مالی بلندمدت (وام رهنی)» است. نبود این موانع در کشورها، دو استفاده از وام مسکن را ممکن کرده است.

قیمت «کلیدنخورده‌‌‌»ها در محله‌‌‌های لوکس

تعداد محله‌‌‌های لوکس و گران‌قیمت بازار مسکن تهران، کمتر از تعداد انگشتان دست است، ضمن آنکه سطح قیمت آپارتمان‌‌‌ها و همین‌طور، مساحت آنها، اختلاف چشمگیری با سایر محله‌‌‌ها و مناطق شهر دارد. در گزارش امروز نبض بازار مسکن، فایل‌‌‌های فروش آپارتمان‌‌‌ کلیدنخورده در ۷ محله لوکس و گران شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. این آپارتمان‌‌‌ها از میانگین مساحت ۱۵۰ مترمربع برخوردارند و همه آنها در جدول گزارش، کلیدنخورده هستند که البته این به معنای «تازه‌‌‌ساز» بودن فایل‌‌‌ها نیست. طی دو سه سال گذشته، تعداد کلیدنخورده‌‌‌های بیش‌‌‌از یکسال ساخت در بازار مسکن پایتخت افزایش پیدا کرد که دو دلیل دارد. علت اول، رکود خرید و سختی فروش آپارتمان است و دلیل دوم، «نگهداری واحدهای تازه‌‌‌ساز توسط بسازوبفروش‌‌‌ها در شرایط تورمی بازار برای در امان ماندن از تورم و بی‌‌‌ارزش شدن تدریجی سرمایه نقد.» براساس فایل‌‌‌های این گزارش مشخص می‌شود، میانگین «قیمت پیشنهادی» فروش واحد مسکونی در محله‌‌‌های لوکس تهران مترمربعی ۲۲۴ میلیون تومان است. این رقم ۳۵‌درصد بیشتر از میانگین «قیمت قطعی» در معاملات مسکن ماه خرداد در منطقه یک شهر تهران است. همواره بین قیمت تازه‌‌‌ساز با قیمت میانگین، حدود ۲۵ تا ۳۰‌درصد اختلاف وجود دارد.

شکارچی‌ها در بازار مسکن

موقعیت خریدار و فروشنده در بازار مسکن عوض شد. نتایج تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از جو تابستانی معاملات ملک نشان می‌دهد، سمت عرضه در جایگاه ضعف قرار گرفته به‌طوری‌که تقاضای سرمایه‌ای، بدون رفتار هیجانی به دنبال شکار «فایل‌های قیمت‌شکسته» است. میانگین «قیمت پیشنهادی» نسبت به خرداد ریزنوسان ۱.۶درصدی داشته اما در مناطقی آپارتمان‌های مانده، پس ‌از تعدیل کاهشی، به فروش رفتند.

مجوز ساختمانی یا مانع ساخت‏‏‌وساز؟

تورم مسکن یا به بیان ساده، «رشد چشمگیر هزینه تامین مسکن» فشار سنگینی بر بودجه خانوار ایرانی گذاشته است. اما این تورم، بازنده دیگری هم دارد. در حالی که گرانی تاریخی مسکن باعث شده تا بخشی از جامعه، سازندگان ساختمان‌‌‌ را برنده اصلی تورم این بخش بدانند اما بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که وجود فرآیندهای زمان‌بر اداری و همچنین هزینه‌‌‌های بالای نظارت که از سوی دستگاه‌‌‌های حاکمیتی گرفته می‌شود، عاملی است که باعث شده این دسته از فعالان اقتصادی نیز با مخاطرات بسیاری نظیر به خطر افتادن اصل سرمایه روبه‌رو باشند. برای بررسی این موضوع و شناسایی مشکلات این بخش از اقتصاد ایران ضمن گفت‌وگو با محمد گلکار عضو هیات موسس انجمن صنعت ساختمان درباره چالش‌‌‌های این بخش، مهم‌ترین کارهای پیش روی دولت چهاردهم برای ترغیب طرف عرضه در بازار مسکن را نیز از او جویا شدیم.

قیمت زمین مسکونی در غرب و شرق تهران

گزارش امروز نبض بازار مسکن تهران به «قیمت پیشنهادی فروش ملک کلنگی (زمین) در دو منطقه پرچمدار تهران» اختصاص دارد. مناطق ۴ و ۵ تهران، مناطق شاخص بازار مسکن پایتخت محسوب می‌شود به این علت که «حجم معاملات خرید و اجاره مسکن و همچنین تیراژ ساخت و ساز» در این دو منطقه، به مراتب بیشتر از سایر مناطق شهر است. همچنین این دو منطقه، سطح متوسط زندگی و سطح متوسط قیمت‌‌‌ ملک را شامل می‌شود. بنابراین زمانی که آمار رسمی از وضعیت ملک در کل شهر موجود نیست، با نگاهی به آن متغیر در این دو منطقه‌‌‌ می‌‌‌توان «تصویری معنادار» از متوسط شهر را به‌دست آورد. سال‌‌‌هاست آمار رسمی درباره قیمت زمین مسکونی در تهران منتشر نشده است. جدول امروز نبض بازار زمین برای دو منطقه ۴ و ۵، تصویری از اوضاع قیمت زمین مسکونی در شهر تهران ارائه می‌‌‌کند. میانگین «قیمت پیشنهادی» زمین مسکونی در مناطق ۴ و ۵ در حال حاضر ۲۲۰ میلیون تومان در مترمربع است.

راز قیمت متفاوت آپارتمان‌‌‌های منطقه 6

آپارتمان‌‌‌های منطقه ۶ در بازار فروش با «قیمت پیشنهادی» بالاتر از فایل‌‌‌های سایر مناطق عرضه شده است؛ علت چیست؟ اینکه در منطقه اداری تهران، واحدهای مسکونی فروشی بعضا با قیمت بالاتر از سطح نرمال «قیمت مسکونی» به بازار عرضه می‌‌‌شود،‌‌‌ شاید برای خیلی از فعالان این بازار تازگی نداشته باشد. با این حال، تازه‌‌‌واردهای متقاضی در بازار مسکن ممکن است با ابهام نسبت به اصل ماجرا روبه‌رو شوند.

قیمت «یک‌سال ساخت»‌‌ها در تهران

از روی دو «قیمت پیشنهادی» در بازار مسکن تهران، امکان سنجش فاصله قیمتی بین واحدهای تازه‌‌ساز و میانسال فراهم شد. گروه مسکن روزنامه «دنیای‌اقتصاد» به شکل روزانه یا هفتگی، سطح «قیمت پیشنهادی» آپارتمان‌‌های در نوبت فروش در بازار مسکن تهران را در مناطق ۲۲ گانه و محله‌‌های منتخب، مورد بررسی قرار می‌دهد. هفته اول تیر ماه امسال در جریان این بررسی مشخص شد، میانگین «قیمت پیشنهادی» در متوسط شهر، رقمی معادل ۸۷ میلیون تومان به ازای هر مترمربع است. که البته قیمت قطعی (معامله شده) بیش از یک میلیون تومان از این رقم کمتر است. در جدول امروز نبض بازار مسکن، «قیمت پیشنهادی» واحدهای تازه‌‌ساز یا به عبارتی، یک‌سال ساخت در محله‌‌های منتخب ۲۲ منطقه تهران را مورد بررسی قرار داده‌‌ایم. متوسط «قیمت پیشنهادی» یک‌سال ساخت‌‌ها در حال حاضر ۱۰۹ میلیون تومان به ازای هر مترمربع است که مشخص می‌شود تازه‌‌سازها چیزی در حدود ۲۲‌درصد گران‌تر از ۵ تا ۷ سال ساخت‌‌ها هستند.

سطح قیمت آپارتمان‌‌‌های اطراف تهران

رکود خریدهای سرمایه‌‌‌ای در بازار مسکن شهر تهران با شدت کمتر در حومه‌‌‌های پرتقاضای اطراف پایتخت نیز احساس می‌شود، اما این نقاط پیرامونی به‌ویژه پرند و پردیس، فعلا یک تفاوت مشخص با تهران دارد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، سطح قیمت واحدهای مسکونی در شهرهای پرند و پردیس بر اساس «قیمت پیشنهادی» فروشنده‌‌‌ها، همچنان فاصله معناداری با قیمت آپارتمان‌‌‌های تهران دارد.

تله زمین‌رایگان مقابل دولت

دولت چهاردهم برای حل دو بحران در شهرهای ایران احتمالا همچون دولت‌های قبل به تله «زمین ارزان» برخورد می‌کند. جمعیت شهرنشین در ایران ۷۶درصد است؛ درحالی‌که این شاخص در جهان ۵۶درصد است.شهرنشین‌ها علاوه بر «تراکم جمعیتی» با بحران «ابرهزینه مسکن» نیز روبه‌رو هستند. حل این چالش‌ها با «حومه‌تراشی» یا همان ساخت مسکن در پیرامون شهرهای اصلی غیرممکن است چون ۸ آسیب به دولت، ملت و شهرداری‌ها وارد می‌کند. یک مطالعه رسمی سه توصیه به رئیس‌جمهور جدید دارد که یکی از آنها به بازار مسکن تهران مربوط است.

دولت برنده در بازار مسکن

دو نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در هیچ‌یک از برنامه‌های تبلیغاتی‌شان، برنامه مشخصی برای بخش مسکن ارائه ندادند؛ مسعود پزشکیان صرفا با «ادامه مسکن‌سازی دولتی» اعلام مخالفت کرده و سعید جلیلی نیز دوپهلو درباره «مداخله دولت در بازار مسکن» صحبت کرده است.این بی‌برنامگی برای «درد بزرگ خانوارها» از یکسو نگران‌کننده است، چون می‌تواند به «کج‌روی دولت جدید با توصیه‌های غیرکارشناسی» منجر شود؛ اما از سوی دیگر می‌تواند «فرصت اصلاحات اساسی در سیاست‌های بخش مسکن» را فراهم بیاورد. گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» با هدف ارائه نسخه درست و کامل به دولت آینده برای «بازگرداندن بخش مسکن به رونق غیرتورمی»، یک میزگرد با حضور سه صاحب‌نظر اقتصاد مسکن و اقتصاد شهری برگزار کرد. چکیده تحلیل‌های این نشست، رئیس‌ دولت چهاردهم را متوجه «کارنامه ناتمام مسکن‌مهر و قطع دسترسی دهک‌های کم‌درآمد به مسکن‌ملی» می‌کند و در عین حال، شرط پایان فقر مسکن و احیای رفاه ملکی را «ثبات اقتصادی و تنش‌زدایی از روابط خارجی» می‌داند. صاحب‌نظران برای درون بخش مسکن نیز ۴سیاست پیشنهاد کرده‌اند.

2 بازی‌ساز تورم مسکن

بازار مسکن «پساخرداد» از لنز دو صاحب‌نظر اقتصادی، جهت‌یابی شد. غلامرضا سلامی در تحلیل «فرود تورم مسکن در ماه گذشته» وزن یک عامل از میان ۶متغیر اثرگذار را بالا توصیف می‌کند؛ اما درباره تداوم نقش آن در آینده تردید دارد. علیرضا توکلی‌کاشی نیز از بازی‌سازی دلار در بازار مسکن می‌گوید.

مظنه قیمت آپارتمان‌های شرق

نبض «قیمت پیشنهادی» فروشنده‌های آپارتمان در یکی از دو منطقه پروزن در معاملات خرید خانه شهر تهران بیانگر «نزدیک شدن این منطقه به سطح میانگین قیمت کل شهر» است. جدول امروز نبض بازار مسکن به فایل‌های در نوبت فروش در منطقه ۴ اختصاص دارد. میانگین قیمت پیشنهادی در این فایل‌ها برای واحدهای مسکونی با مساحت ۸۵ مترمربع و عمربنای ۷ سال ساخت، مترمربعی ۹۱ میلیون تومان است. این سطح قیمت پیشنهادی به میانگین قیمت قطعی مسکن شهر تهران نزدیک است. هر چند مقایسه قیمت پیشنهادی یک منطقه با قیمت قطعی کل شهر، به لحاظ دو فاکتور متفاوت، نمی‌تواند تحلیل دقیقی از نسبت قیمت‌ها ارائه کند، اما همین فاصله، به نوعی، تصویری از تغییرات درونی قیمت مسکن در بازار املاک پایتخت است. منطقه۴ و منطقه ۵ در طول سال‌های گذشته همواره وزن بالای ۲۰ درصد از کل معاملات فروش آپارتمان در تهران را داشتند.

اجاره‌بها در مناطق جنوبی تهران؛ چند؟

فایل‌های اجاره آپارتمان در پنج منطقه جنوبی تهران طی روزهای گذشته را ترکیبی از آپارتمان‌های میانسال و آستانه سالخورده تشکیل می‌دهد. با این حال واحد اجاره‌ای نوساز یا کم‌سن (زیر ۵ سال ساخت) هم در این بازار به چشم می‌‌خورد اما نتایج تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از این بخش از بازار اجاره مسکن تهران حاکی است، سمت تقاضا (اجاره‌نشین‌ها) عمدتا به دنبال فایل‌های با سن‌بنای بیشتر هستند تا بلکه «توان پرداخت»‌شان بتواند از پس اجاره‌بها بربیاید. در جدول امروز نبض‌بازار مسکن «دنیای‌اقتصاد» آپارتمان‌هایی از مناطق ۱۵ تا ۱۹ برای اجاره وجود دارد که میانگین مساحت این واحدها ۸۳ مترمربع و سن‌بنای متوسط آنها نیز ۷ سال ساخت است. این واحدها با مبالغ متوسط ۱۰میلیون اجاره‌بهای ماهانه و ۵۰۰میلیون تومان پول‌پیش فایل شده است که بر این اساس مشخص می‌شود اجاره‌بهای هر مترمربع از این آپارتمان‌ها (با تبدیل کامل پول پیش به اجاره‌بهای ماهانه)، زیر ۲۰۰ هزار تومان است. متوسط این رقم برای شهر تهران (با استناد به فایل‌های اجاره یا همان «اجاره‌بهای پیشنهادی») حدود ۳۲۰ تا ۳۳۰ هزار تومان است.

سقوط مسکن چینی به زیان سنگ‏‏‌آهنی‏‏‌ها

قیمت خانه‌‌‌های نوساز در چین برای ماه مه با بیشترین سرعت ظرف ۹سال و نیم اخیر کاهش یافت؛ این یازدهمین ماه متوالی بود که از بهای مسکن در این کشور کاسته شد و به این ترتیب این داده نشان داد که محرک‌‌‌های اعمالی از سوی دولت چین برای تقویت بازار مسکن در این کشور کافی نبوده است. تضعیف بهای مسکن در چین باعث شد تا روند افت بهای سنگ‌‌‌آهن و فولاد در چین تقویت شود؛ به نحوی که سنگ‌‌‌آهن عیار ۶۲‌درصد وارداتی به چین تا کف کانال قیمتی ۱۰۷دلار به ازای هر تن که کف نرخ دوماه اخیر این محصول است عقب نشست. قیمت خانه‌‌‌های نوساز در چین برای ماه مه کاهش ۰.۷درصدی را نسبت به ماه قبل ثبت کرد؛ این داده‌‌‌ای بود که اداره ملی آمار چین منتشر کرد و به این ترتیب بهای مسکن در این کشور برای یازدهمین ماه متوالی کاهش یافت. در عین حال میزان افت قیمت مسکن نوساز در چین ظرف ماه مه بیشترین کاهش نرخ ماهانه پس از اکتبر ۲۰۱۴ بود.

عیار مسکن 10 میلیونی

احتمال غفلت دولت چهاردهم از مساله اصلی بخش مسکن و مشغول‌شدن به بیراهه «خانه‌سازی دولتی» باتوجه به دیدگاه‌های برخی نامزدها، کم نیست. آنچه می‌تواند انحراف سیاستی برای حل مشکل خانه‌ندارها را رقم بزند، اشتباه دولت جدید در تشخیص «مساله اصلی» بازار مسکن است. کمبود عرضه مسکن، «مساله اول» نیست، بلکه «مساله سوم» است.

رکود مسکن ادامه می‏‏‌یابد؟

تاثیر نرخ ارز بر قیمت مسکن همواره یکی از موضوعات مورد توجه کارشناسان و فعالان اقتصادی بوده‏‏‌ است. بر اساس منطق اقتصادی از آنجا که سهم اندکی از مواد اولیه موردنیاز برای ساخت مسکن از خارج از کشور تامین می‌شود، تاثیر نرخ ارز بر قیمت مسکن باید محدود باشد اما به نظر می‌رسد که با شدت گرفتن تحریم‏‏‌ها پس از سال ۹۰ انتظارات تورمی فعالان اقتصادی تحت‌تاثیر جهش‏‏‌های نرخ ارز قرار گرفته و مردم نرخ ارز را به عنوان شاخصی برای تورم‏‏‌های آتی لحاظ می‌کنند. به این صورت افزایش‏‏‌های شدید در نرخ ارز با اختلاف زمانی کمی به بازار مسکن سرایت پیدا کرده و سطح قیمت‌ها را افزایش داده است. این در حالی است تا پیش از تشدید تحریم‏‏‌ها در سال ۹۰ این دو بازار کاملا بی‏‏‌ارتباط با هم بوده و تحت‌تاثیر متغیرهای دیگری قرار داشته‏‏‌اند که رفتار هر یک از آنها را به صورت جداگانه تعیین کرده است.

سقوط 7 درصدی سنگ‏‏‌آهن در بازه هفتگی

وعده‌‌‌های دولت چین برای حمایت از بازار مسکن نتوانست به تحریک بخش آهن و فولاد بینجامد؛ به نحوی که در بازه هفتگی، منتهی به ‌روز هفتم ژوئن، حدود ۷‌درصد از نرخ سنگ‌‌‌آهن کاسته شد. عمده وعده‌‌‌های دولت چین برای حمایت از بازار ملک بر فروش خانه‌‌‌های خالی متمرکز شده و به این ترتیب این وعده‌‌‌ها توان بهبود تقاضا برای بازار آهن و فولاد را ندارد. سنگ‌‌‌آهن وارداتی به چین ظرف هفته اخیر نوسان قیمتی متعددی را تجربه کرد. سنگ‌‌‌آهن عیار ۶۲‌درصد وارداتی به چین تا میانه هفته گذشته تا کف کانال قیمتی ۱۰۶دلاری عقب نشست، این در حالی بود که ‌این محصول تا روز ۳۱ماه مه در کانال قیمتی ۱۱۷دلاری مورد دادستد قرار می‌‌‌گرفت. ناامیدی فعالان بازار از داده‌‌‌های اقتصادی چین باعث شد تا این محصول هفته ابتدایی ژوئن را در سراشیبی کاهش قیمت آغاز کند. با این حال این محصول ظرف دو روز پایانی هفته بخشی از زیان خود را جبران کرد، به‌‌‌نحوی که هر تن از این محصول در روز جمعه هفتم ژوئن با قیمت ۱۰۸دلار و ۴۸سنت مورد دادوستد قرار گرفت. به‌رغم آنکه سنگ‌‌‌آهن بخشی از زیان قیمتی خود در روز پایانی هفته را جبران کرد؛ اما در بازه هفتگی با افت قیمت ۷.۷درصدی همراه شد.

رمزگشایی از مصالح ارزان

قانون ساماندهی بازار مسکن و زمین در حالی به تصویب رسید که بورس‌کالا موظف شد سیمان و فولاد را با قیمت ارزان‌‌‌تری در اختیار پروژه نهضت ملی مسکن قرار دهد. این در حالی است که با افزایش انتظارات تورمی و بهای انرژی عملا هزینه تولید صعودی شده است و از این‌رو ارزان‌‌‌فروشی سیمان و فولاد در رینگ فیزیکی بورس‌کالا به ضرر تولیدکنندگان این دو نوع مصالح ساختمانی تمام می‌شود.