سومین عرضه‏‏‌اولیه بورسی چقدر می‏‏‌ارزد؟

تعداد ۶۳۰میلیون برگه سهم معادل ۷درصد از سهام شرکت تامین سرمایه کاردان با نماد «تکاردان» قرار است امروز به عموم عرضه‌‌‌اولیه شود. این شرکت به‌‌‌عنوان ششصد و نهمین شرکت پذیرفته‌شده و سومین عرضه‌‌‌اولیه بورسی پس از «پی‌‌‌پاد» و «شهر» در سال‌جاری، در بخش فعالیت کمکی به نهادهای مالی واسط و در فهرست نرخ‌های بازار دوم به شیوه ثبت‌سفارش جهت کشف قیمت عرضه می‌شود.

قیمت مبنای عرضه 644تومان و سقف و کف آن به‌‌‌ترتیب 708 و 580تومان است که با توجه به سهمیه یک‌هزار و 200تایی هر کد معاملاتی حداکثر نقدینگی موردنیاز برای خرید این عرضه‌‌‌اولیه 852هزار و 753تومان است. با توجه به ارزش‌گذاری سهام «تکاردان» که به‌‌‌میزان 9هزار و 33میلیارد تومان و قیمت یک‌هزار و 3تومان به‌‌‌ازای هر سهم برآورد شده است، قرار است به‌‌‌میزان 41درصد کمتر از قیمت ارزش‌گذاری، عرضه شود که این امر موجب استقبال بیشتر سهامداران از این عرضه‌‌‌اولیه خواهد شد. ترکیب سهامداران «تکاردان» شامل بانک‌سامان با 32درصد، بانک‌تجارت با 31درصد، شرکت سرمایه‌گذاری ایرانیان با 16درصد و شرکت توسعه سرمایه‌گذاری سامان با 16درصد می‌شود. بزرگ‌ترین صندوق این مجموعه به ارزش 50هزار میلیارد تومان، صندوق با درآمد ثابت کاردان است. صندوق طلای کاردان نیز به‌تازگی ایجاد شده است. همچنین صندوق با درآمد ثابت کاردان بازدهی 2/ 48درصدی را تا پایان خردادماه کسب کرده است. شرکت در سال گذشته پنج‌ ارزش‌گذاری انجام داده که موجب عرضه‌‌‌اولیه شده و سهم بازار «تکاردان» از تعهد خرید عرضه‌‌‌اولیه در سال گذشته 29درصد بوده است.

سود خالص 300میلیاردی در فصل بهار

تامین سرمایه کاردان با نماد معاملاتی «تکاردان» دی‌ماه سال 92 به‌صورت سهامی خاص و پس از ثبت نزد اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران، 24دی سال 92 به عنوان نهاد مالی در سازمان بورس به ثبت رسید. سرمایه فعلی شرکت 900میلیارد تومان است که بانک سامان و تجارت با 3/ 32 و 3/ 31درصد و سرمایه‌گذاری ایرانیان و سرمایه‌گذاری سامان هرکدام با 7/ 16‌درصد در ترکیب سهامداران حضور دارند. علاوه‌‌‌ بر ‌پذیره‌نویسی و تعهد خرید اوراق بهادار در عرضه‌های ثانویه که فعالیت اصلی شرکت به‌شمار می‌رود، به‌واسطه اخذ مجوزهای مربوطه، خدمات سبدگردانی، مشاوره پذیرش اوراق بهادار، مشاور عرضه و مشاور سرمایه‌گذاری نیز به‌عنوان فعالیت‌‌‌های فرعی شناخته می‌شود.

مهدی کرباسیان، رئیس اسبق ایمیدرو به‌عنوان رئیس هیات‌مدیره، علیرضا توکلی کاشی، رئیس اسبق اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس و احسان ترکمن، مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سامان‌کیش در ترکیب اعضای هیات‌مدیره حضور دارند. تامین مالی مبتنی بر بدهی یکی از اصلی‌ترین فعالیت شرکت‌های تامین سرمایه محسوب می‌شود که کاردان از بدو فعالیت تا پایان خرداد سال‌جاری بالغ بر 6/ 31‌هزار میلیارد تومان اوراق در قالب تعهد پذیره‌نویسی، 4‌هزار میلیارد تومان پذیره‌نویسی اوراق دولتی و کمتر از یک‌هزار میلیارد تومان اوراق تبعی منتشر کرد. در سال گذشته نیز 6/ 13‌هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کرد که سهم بازار 17درصدی از انتشار اوراق و رتبه یک را به خود اختصاص داد. کاردان با حدود 54‌هزار میلیارد تومان و 7صندوق از لحاظ دارایی تحت مدیریت رتبه دوم را بعد از لوتوس پارسیان و تمدن داراست. در بخش مشاوره مالی، سال گذشته پنج ارزش‌گذاری به عرضه اولیه منجر شد و 30‌درصد سهم بازار تعهد عرضه اولیه و متعهد خرید سهام شرکت‌های عرضه اولیه‌شده به کاردان تعلق گرفت. در سه‌ماه نخست سال نیز ارزش‌گذاری سه شرکت به عرضه اولیه در فرابورس انجامید و سهم بازار به 38‌درصد افزایش پیدا کرد. در سه‌ماه نخست سال درآمدهای عملیاتی، سود عملیاتی و خالص نسبت به مدت مشابه قبل به ترتیب با رشد 87، 70 و 82‌درصد روبه‌رو شد. میزان درآمدها و سود خالص در سال گذشته بالغ بر 7/ 1 و 05/ 1‌هزار میلیارد تومان و سود خالص در سه‌ماه نخست بالغ بر 346میلیارد تومان (حسابرسی‌نشده) بود.

روش‌های ارزش‌گذاری

ارزش‌گذاری تامین سرمایه کاردان توسط تامین سرمایه دماوند انجام شده که به روش‌های نسبی، درآمدی و خالص ارزش روز دارایی‌‌‌ها صورت گرفته است. به‌منظور ارزشیابی شرکت تامین سرمایه کاردان به روش‌های مذکور از صورت‌های مالی سالانه حسابرسی‌شده پنج‌سال اخیر شرکت تامین سرمایه کاردان، بودجه 1402، گزارش کارشناسان رسمی دادگستری از ارزیابی دارایی‌‌‌های شرکت تهیه‌شده در اردیبهشت 1402 و سایر اطلاعات دریافتی از شرکت متقاضی استفاده شده است. اولین مدل ارزش‌گذاری که مبتنی بر جریانات نقد است شامل دو روش ارزش‌گذاری از قرار تنزیل سود تقسیمی و جریان نقد آزاد سهامداران است. براساس روش تنزیل سود تقسیمی (DDM) و ضریب اتکای 7/ 31درصد ارزش شرکت 8هزار و 762میلیارد تومان برآورد شده است که بر این اساس ارزش هر سهم آن 973تومان به دست می‌‌‌آید. براساس روش دوم از مدل ارزش‌گذاری جریانات نقد یعنی جریان نقدی آزاد سهامداران (FCFE) و با ضریب اتکای 7/ 31درصدی ارزش کلی شرکت 9هزار و 829میلیارد تومان برآورد شده است که براساس این روش ارزش هر سهم شرکت یک‌هزار و 92تومان به دست می‌‌‌آید. براساس دومین مدل ارزش‌گذاری که مبتنی بر بازار و روش استفاده آن نسبت قیمت به سود (P/ E TTM) است با ضریب اتکای 7/ 31درصدی ارزش کل شرکت 9هزار و 446میلیارد تومان برآورد شده که با توجه به تعداد سهام 9میلیاردی شرکت ارزش هر سهم آن یک‌هزار و 49تومان به دست می‌آید. آخرین مدل که مبتنی بر دارایی است و توسط کارشناسان رسمی دادگستری صورت می‌گیرد و به خالص ارزش روز دارایی (NAV) معروف است، ارزش کلی تامین سرمایه کاردان با ضریب اتکای 5درصدی، 3هزار و 99میلیارد تومان به دست آمده که با توجه به تعداد سهام مذکور ارزش هر سهم شرکت 344تومان محاسبه شده است. ارزش برآوردی سهام شرکت تامین سرمایه کاردان براساس مفروضات عنوان‌شده و با روش‌های فوق‌‌‌‌‌‌الذکر، برابر با مبلغ 9هزار و 33میلیارد تومان و ارزش برآوردی هر سهم شرکت با لحاظ 9میلیارد سهم 100تومانی برابر با یک‌هزار و 3تومان برآورد شده است.

صنعت 15ساله بورسی

براساس بند 18 ماده «یک» قانون اوراق بهادار مجلس شورای اسلامی، شرکت تامین سرمایه شرکتی است که به‌عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کند و می‌‌‌تواند فعالیت‌‌‌های کارگزاری معامله‌‌‌گری، بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره‌‌‌نویسی و فعالیت‌‌‌های مشابه را با اخذ مجوز از سازمان انجام دهد. طبق قانون بازار اوراق بهادار این واسطه مالی در بازار سرمایه ایران به شرکت تامین سرمایه معروف است. هم‌‌‌اکنون 11شرکت تامین سرمایه در ایران در حال فعالیت هستند که از میان آنها 7شرکت در بازار بورس یا فرابورس پذیرفته شده‌‌‌اند. بانکداری سرمایه‌گذاری (تامین سرمایه) در ایران عمر کوتاهی دارد. اولین تامین سرمایه ایرانی، در سال 1387 شروع به کار کرد. تامین سرمایه‌‌‌ها در ایران بیشتر در حوزه انتشار اوراق بدهی فعال هستند. بررسی میزان تامین مالی در بازار سهام نشان می‌دهد که مقدار تامین مالی صورت‌گرفته در بازار سرمایه در سال 1400 نسبت به دوره قبل تقریبا 51درصد رشد داشته است. طی سال‌های اخیر بخش قابل‌توجهی از تامین مالی صورت‌گرفته در بازار سرمایه مربوط به بخش بدهی بوده است که از دلایل آن می‌‌‌توان به رشد قابل‌توجه انتشار اوراق دولتی در سال‌های اخیر اشاره کرد. با توجه به تاکید و توجه دولت بر عرضه سهام‌‌‌ دولتی در بازار بورس برای جهش تولید در سال 1399، عرضه‌‌‌اولیه سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه از 5/ 5هزار میلیارد تومان در سال 1398 به 41/ 31هزار میلیارد تومان در پایان سال 1399 افزایش یافته است.

هفت صندوق تحت مدیریت «تکاردان»

مجموع درآمد عملیاتی شرکت‌های تامین سرمایه تا پایان آذرماه 1401، 45/ 7همت بوده است. تامین سرمایه‌های نوین و لوتوس بیشترین سهم را از بازار داشته‌‌‌اند و رقابت تنگاتنگی بین این دو برای کسب جایگاه اول وجود دارد. در سال 1400 مجموع درآمد عملیاتی شرکت‌های تامین سرمایه برابر با 5هزار و 186میلیارد تومان بوده که 8/ 39درصد نسبت به سال 1399 رشد داشته است. طی چهارسال 1397 تا 1400 درآمد عملیاتی شرکت‌های یادشده به‌‌‌طور متوسط سالانه 5/ 41درصد رشد تجربه کرده‌‌‌ است. تامین سرمایه دماوند با رشد 281درصدی و تامین سرمایه لوتوس با رشد 45درصدی در سال 1400 بیشترین رشد را نسبت به سایر شرکت‌ها تجربه کرده‌‌‌اند. متوسط نسبت قیمت به سود هر سهم و قیمت به درآمد عملیاتی شرکت‌های تامین سرمایه پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس به‌‌‌ترتیب 3/ 13 و 7/ 8 است. بیشترین نسبت قیمت به سود و قیمت به درآمد متعلق به «تفارس» و «امین» و کمترین آن نیز متعلق به «تنوین» است.

مجموع دارایی‌‌‌های تحت مدیریت شرکت‌های تامین سرمایه در اسفند 1401، 355هزار میلیارد تومان است. تامین سرمایه کاردان در حوزه مدیریت دارایی با مدیریت 7صندوق سرمایه‌گذاری به ارزش مجموع 25/ 5همت، رهبری 15درصد از بازار را برعهده دارد. تامین سرمایه‌‌‌های لوتوس و تمدن به‌‌‌ترتیب با 9/ 76 و 7/ 69همت دارایی تحت مدیریت رتبه‌‌‌های اول و دوم را از آن خود کرده‌‌‌اند.

جایگاه جهانی صنعت بانکداری سرمایه‌گذاری

بانکداری سرمایه‌گذاری (تامین سرمایه) را می‌‌‌توان یک‌فعالیت مالی غیربانکی (تجاری) تعریف کرد که به تامین مالی سازمان‌ها به روش‌های غیر از تسهیلات بانکی و از طریق بازارهای سرمایه و عرضه خصوصی می‌‌‌پردازد. مجموع درآمدهای صنعت بانکداری سرمایه‌گذاری در کل جهان در سال 2022 تقریبا 78میلیارد دلار است که نسبت به سال قبل میلادی حدود 41درصد کاهش داشته است. سهم منطقه خاورمیانه و آفریقا از مجموع درآمدهای صنعت بانکداری سرمایه‌گذاری به حدود 8/ 1درصد رسیده و کاهشی معادل 32درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل نشان داده است. درآمد صنعت بانکداری سرمایه‌گذاری از سال 2010 تا 2021 روندی صعودی با نرخ رشد مرکب سالانه 6/ 7درصدی داشته است. در سال 2021 سهم ایالات‌متحده آمریکا از کل میزان کارمزدهای دریافتی بانک‌های سرمایه‌گذاری در جهان 7/ 53درصد و برابر با 69میلیارد دلار است که 45درصد نسبت به سال 2020 افزایش داشته است.

افزایش سرمایه از دو محل

شرکت به لحاظ مالیاتی تا پایان سال 99 به جز دو سال 93 و 98 قطعی و تسویه شده که برای این دو سال نیز به مالیات تشخیصی اعتراض شده و موضوع در هیات حل اختلاف مالیاتی در دست رسیدگی است. همچنین برنامه افزایش سرمایه از دو محل سود انباشته و صرف سهام پس از عرضه اولیه در دستور کار این شرکت قرار دارد. از برنامه‌‌‌های آتی دیگر شرکت می‌‌‌توان به بهبود استقرار حاکمیت شرکتی، افزایش سهم بازار و دارایی‌های تحت مدیریت، تنوع‌بخشی مشتریان و توسعه همکاری با بانک‌ها، بازنگری در برنامه‌های راهبردی، بهبود کفایت سرمایه و انتشار اوراق، تاسیس صندوق مولتی NAV، صندوق در صندوق، صندوق سهامی اهرمی، شاخص هم‌وزن و بازنشستگی تکمیلی اشاره کرد.

بازارگردانی 4صندوق و یک سهام بورسی

شرکت تامین سرمایه کاردان پس از افزایش سرمایه حدود ۳۵۰درصدی (از محل ذخیره‌‌‌های خود) که در بهمن‌‌‌ماه سال ۱۴۰۱ داشت، توانست سرمایه ثبت‌شده خود را به ۹۰۰میلیارد تومان افزایش دهد. براساس آخرین گزارش صورت سود و زیان این شرکت درآمد‌‌‌های ناشی از خدمات کاردان با یک‌هزار و ۷۵۲میلیارد تومان نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ رشد ۸۲ درصدی را نشان می‌دهد. اما با توجه به افزایش ۵۵درصدی هزینه‌‌‌های عمومی و اداری و عدم‌وصول درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری‌‌‌ها، سود این شرکت کاهش ۱۳درصدی نسبت به سال مالی ۱۴۰۰ نشان می‌دهد. در ضمن بهتر است بدانید که این شرکت همچنین در سال مالی گذشته اقدام به تقسیم سود ۴۰درصدی در بین سهامداران خود کرده است. شرکت تامین سرمایه کاردان با بازارگردانی چهارصندوق سرمایه‌گذاری ETF، یک سهام بورسی و ۵۲اوراق بدهی با درآمد ثابت در بخش خدمات بازار‌‌‌گردانی فعالیت مستمری دارد. همچنین درآمد ناشی از خدمات بازار‌‌‌گردانی حدود ۳۶‌درصد از درآمد‌‌‌های فصل بهار سال ۱۴۰۲ این شرکت را شامل می‌شود.

فرصت‌‌‌ها و ریسک‌‌‌‌‌‌ها در یک نگاه

صنعت تامین سرمایه در ایران به دلیل نو‌‌‌پا بودن از پتانسیل رشد زیادی برخوردار است. همچنین ورود بانک‌ها به این بخش از صنعت مالی مانند سهامداری شرکت‌هایی همچون تامین سرمایه کاردان موجب فعالیت مستمر و منسجم این صنعت در سال‌های اخیر شده‌‌‌ است. اما صنعت تامین مالی در ایران با توجه به وضعیت موجود تورمی و تاخیر در تجدید ارزیابی دارایی‌‌‌های سرمایه‌‌‌پذیر با مشکلات به‌خصوصی در تطبیق دارایی‌‌‌ها مواجه است.در این بین تامین سرمایه کاردان با ترکیب سهامداران بانکی توانسته است، بخش محدودی از منابع عظیم سرمایه‌گذاری در آنها را در راستای افزایش دارایی‌‌‌های تحت مدیریت جهت سرمایه‌گذاری، به کار گیرد. از جمله فرصت‌‌‌های تامین سرمایه می‌‌‌توان به نوپا بودن صنعت تامین سرمایه در ایران و برخورداری از شبکه متشریان اوراق بدهی اشاره کرد. در مقابل سه تهدید برای تامین سرمایه‌‌‌ها می‌‌‌توان عنوان کرد که موجب به چالش کشیدن آنها می‌شود. این چالش‌‌‌ها عبارتند از: افزایش رقبای دولتی و خصوصی، دشواری تطبیق دارایی‌‌‌های سرمایه‌گذاری‌شده و نااطمینانی در اقتصاد و بازارهای مالی ایران. از نقاط قوت تامین سرمایه‌‌‌ها می‌‌‌توان به استفاده هدفمند از منابع عظیم سهامداران عمده بانکی و ترکیب سهامداری منسجم اشاره کرد که استقبال سهامداران از تامین سرمایه‌‌‌ها را به دنبال خواهد داشت.