حاشیه‌های فروش ۲۲ میلیارد تومانی تابلوی «دختر نشسته» ادامه دارد؛

پس‌لرزه‌های حراج یک اثر قدیمی

دو شنبه 1404/02/01 23:42 دسته بندی: اخبار فرهنگ و هنر کد خبر: 44421

ابتدا لیلا خسروی، مدیرکل موزه‌های وزارت میراث ‌فرهنگی، ‌گردشگری و صنایع دستی، ساعاتی پیش از برگزاری حراج تهران در اظهارتی رسما از «غیرقانونی» بودن عرضه آثار تاریخی در این حراج خبر داده و از مراجع قانونی درخواست کرد با اقدامات فوری و قاطع، از فروش و خروج این آثار تاریخی جلوگیری کنند و یادآور شد که براساس قانون حفاظت آثار ملی و فرهنگی مصوب ۱۳۰۹ و آیین‌نامه‌های اجرایی آن، فروش و خروج هرگونه اشیا و آثار تاریخی و فرهنگی با قدمت بیش از ۱۰۰ سال بدون اخذ مجوز از معاونت میراث فرهنگی ممنوع و غیرقانونی است.

او گفته بود پیش از برگزاری این حراج، به‌طور رسمی به برگزارکنندگان تذکر داده شد که فروش آثار فرهنگی‌تاریخی بدون مجوز قانونی امکان‌پذیر نیست. اما متاسفانه این هشدارها نادیده گرفته شده و اثر ارزشمندی همچون «پرتره دختر نشسته» رضا عباسی به فروش گذاشته شده است.

مسوولان حراج تهران هم در واکنش به این اظهارات اعلام کردند که مجوز لازم برای خرید و فروش آثار دوران صفویه به بعد از وزارت میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گرفته شده است. ضمن اینکه حراج تهران موسسه‌ای است که برای فعالیت‌های خودش از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز لازم را اخذ می‌کند.

خبرگزاری ایسنا در گزارشی درباره همین موضوع نوشته که بررسی‌ها نشان می‌دهد آثار عرضه‌شده در این حراج با قدمت بیش از ۱۰۰ سال به مجوز وزارت میراث فرهنگی نیاز دارند و تنها به اثر رضا عباسی محدود نبوده و تعداد آنها قابل توجه است. در تصویر نیز اثری مشاهده می‌شود که قدمت آن تیموری اعلام شده و در حراج تهران عرضه شده است. دیروز فاطمه داوری، سخنگوی معاونت میراث فرهنگی، در واکنش به اظهارات حراج تهران با این تاکید که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مجوزی برای آثار فرهنگی - تاریخی عرضه‌شده در حراج تهران صادر نکرده، گفت که ششم بهمن‌ماه ۱۴۰۳ اداره کل موزه‌ها در پاسخ به مکاتبه درخواست برگزاری حراجی اعلام می‌کند در صورتی‌که مجوزهای لازم گرفته شود، برگزاری ‌حراج بلامانع است.

او افزود: ‌برای اینکه مجوز صادر شود باید اطلاعات آثار به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ارسال شود تا در کارگروه مربوطه بررسی‌ها صورت گیرد و بر آن اساس، مجوز عرضه اثر یا آثار در حراج صادر شود. پیامد آن، در ۱۵بهمن‌ماه ۱۴۰۳ مجددا اداره کل موزه‌ها به مسوولان حراج تهران اعلام کرد برای صدور مجوز باید اقداماتی انجام و اطلاعات درخواست‌شده به اداره کل موزه‌ها ارسال شود تا اطلاعات و مشخصات آثار در کارگروه مربوطه بررسی شود.

فاطمه داوری افزود: پس از نامه ۱۵ بهمن‌ماه، برگزارکنندگان حراج اطلاعاتی را به اداره کل موزه‌ها فرستادند که منتج به صدور مجوز از اداره کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نشده است. او با تاکید بر اینکه نامه نخست که حراج تهران به آن استناد کرده یا آن را مجوز قلمداد کرده است، برگزاری حراج را با اخذ مجوزهای لازم بلامانع می‌داند، اما نامه‌نگاری دوم و ارسال اطلاعات اولیه منتج به صدور مجوز نشده است، اظهار کرد: روند طی شده این‌گونه بوده که آنها نخست اعلام کردند قصد برگزاری حراج دارند، اداره کل موزه‌ها پاسخ می‌دهد که برگزاری در صورت اخذ مجوزهای لازم بلامانع است اما پس از مکاتبه دوم اداره کل موزه‌ها، ارسال اطلاعات از سوی حراج تهران نیز منتج به صدور مجوز نشده است.

داوری در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه پیش از برگزاری حراج، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، غیرقانونی بودن آن را اعلام کرد و حراجی بدون توجه اقدام به عرضه آثار تاریخی بالای ۱۰۰ سال کرده است، آیا اقدام حقوقی و قانونی بعدی از سوی این وزارتخانه صورت گرفته، گفت این موضوع از سوی اداره کل موزه‌ها در حال بررسی است.

عرضه آثار تاریخی بدون مجوز وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشتر نیز در حراجی‌های دیگر اتفاق افتاده و بارها درباره تخلف‌های صورت گرفته اخطار داده و خواسته شده از خروج این آثار جلوگیری شود. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سال ۱۴۰۱ به دنبال تخلفی که با عرضه آثار دوره صفوی و قاجار در «حراج ملی» رخ داد، تاکید کرده بود که تمام حراجی‌های که خارج از مقررات و ضوابط دستورالعمل اجرایی تجارت اموال فرهنگی ـ تاریخی و هنری منقولِ مجاز مصوب هیات‌وزیران به سال ۱۳۹۸ هستند، باید متوقف شوند و هیچ ارگان و دستگاهی اجازه صدور مجوز برای آنها را ندارد.