پتانسیل سنگ برای تقویت تجارت خارجی

پنل «ارتقای دانش و آگاهی در توسعه بازار با تسهیل‏‏‏‌گری انجمن‏‏‏‌های تخصصی» در حاشیه شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی سنگ برگزار شد. در این نشست علی جودکی، رئیس سازمان صمت استان مرکزی، زیبا یزدانی، دبیر انجمن سنگ ایران، دیمیتری مدیان‏‏‏‌سف، رئیس انجمن سنگ روسیه و محمد حلاجیان، مدیر اجرایی نمایشگاه سنگ محلات‏‏‏‌/نیم‏‏‏‌ور حضور داشتند. در این نشست، به پتانسیل ایران و روسیه برای همکاری پایدار و همگرایی در حوزه سنگ اشاره شد. رئیس انجمن سنگ روسیه برای واردات سنگ‏‏‏‌های اونیکس و تراورتن از ایران ابراز تمایل کرده؛ در مقابل رئیس سازمان صمت استان مرکزی از ضرورت حل مشکلات مربوط ‏‏‏‌به فرآیند پرداخت بین ایران و روسیه سخن گفت. همچنین دبیر انجمن سنگ ایران به اهمیت تشکل‌های اقتصادی و تخصصی اشاره کرد که می‌تواند صدای فعالان اقتصادی را به گوش سیاستگذاران برساند و توسعه صنعت سنگ را فراهم کند.

در ابتدای نشست محمد حلاجیان با اشاره به نقش انجمن‌‌‌‌ها و بخش‌خصوصی در ارتباط با دولت بیان کرد: تشکل‌هایی که در حوزه سنگ فعالیت می‌کنند، تنها مسیری هستند که می‌توان با دولت و حاکمیت ارتباط مستقیم برقرار کرد. در حوزه بحث‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تخصصی انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌توانند نظرات و مشکلات خود را به گوش بخش دولتی برسانند. در این زمینه مهندس جودکی با برگزاری ۱۱ میز تخصصی سنگ در استان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف، کار بزرگی برای شناسایی مشکلات حوزه سنگ انجام دادند.

او با بیان اینکه باید ارتباط ایران را با دنیا در ‌‌‌‌حوزه سنگ افزایش دهیم، گفت: اگر این ارتباط رسمی باشد، بسیار بهتر است. در این راستا انجمن سنگ ایران فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی انجام داده و اخیرا در نمایشگاه سنگ ورونا ایتالیا  نیز حضور داشته و تفاهم‌‌‌‌نامه‌‌‌‌ای امضا کرده است. در واقع ارتقای دانش و توسعه باید به بخش صادرات هدایت شود. در حال حاضر بزرگ‌ترین مشکل حوزه صنعت سنگ، صادرات است. ما باید شرایطی را فراهم کنیم تا بتوانیم با روسیه که یک بازار بزرگ و جذاب دارد ارتباط برقرار کنیم.

فرآیند تولید باید در پایان به صادرات منجر شود

در ادامه جودکی با بیان اینکه فرآیند تولید باید در پایان به صادرات منجر شود، گفت: در همه دنیا این اصل اثبات شده که دولت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نمی‌توانند همه این فرآیندها را انجام دهند. کار دولت‌‌‌‌ها سیاستگذاری و حاکمیت است و سایر امور باید به بخش خصوصی واگذار شود. اصل ۴۴ قانون اساسی نیز ناظر به همین موضوع است که دولت کارهای اجرایی را به بخش‌خصوصی واگذار کند.

او با بیان اینکه بخش خصوصی باید به‌‌‌‌دنبال ارتقای تولید و صادرات باشد، افزود: اگر بخواهیم کالای قابل رقابتی با جهان تولید کنیم، باید دانش و به‌‌‌‌دنبال آن آموزش تولید آن را داشته باشیم که قابل رقابت در بازارهای جهانی باشد. از طرف دیگر سیاست دولت این است که کار حاکمیتی و اعمال سیاست را انجام دهد و کار اجرا به بخش خصوصی واگذار شود و اینجا کار بخش خصوصی اهمیت پیدا می‌کند.

رئیس سازمان صمت استان مرکزی خاطرنشان کرد: بخش‌خصوصی در قالب انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و اتاق بازرگانی یا انجمن سنگ باید دو کار انجام دهد؛ اولین کار، ایجاد یک نقشه راه منظم است. کار دوم، ایجاد نظام جامع مسائل در این فرآیند است؛ فرآیند صادرات از شروع زنجیره یعنی استخراج و پس از آن فرآوری، بسته‌‌‌‌بندی و بازاریابی برای رسیدن به بازار هدف را شامل می‌شود و بخش خصوصی باید نظام جامعی برای این فرآیند فراهم کند.

ضرورت استفاده از دانش برای حضور در بازار رقابتی

جودکی اظهار کرد: در این فرآیند دولت ممکن است با تصمیم و بخشنامه خلق‌‌‌‌‌‌‌‌الساعه مشکلاتی ایجاد کند، با وجود این جایگاه بخش خصوصی باید مشخص شود، جایگاه نظام رگولاتوری باید بررسی شود، مدیریت فرآیندها باید به‌‌‌‌درستی شکل بگیرد و هر دو بخش دولتی و خصوصی باید اقدامات خود را اصلاح کنند. در آن صورت بخش خصوصی با اقدامات لازم و استفاده از دانش و ایجاد فرصت‌‌‌‌های رقابت در بازار، موفق می‌شود. بدون حضور بخش‌خصوصی هیچ موضوعی در دولت‌‌‌‌ها موفق نخواهد بود و هنر دولت این است که از ظرفیت بخش‌خصوصی به‌‌‌‌درستی استفاده کند.

او درباره نقش انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تخصصی در راستای تسهیل‌‌‌‌گری و رفع موانع صادرات توضیح داد: بخش خصوصی باید مطالبه‌‌‌‌گری کند، زیرا دولت نمی‌تواند همه کارها را به‌‌‌‌ تنهایی انجام دهد. نقش دولت سیاستگذاری و حکمرانی است و برای اینکه نظام حکمرانی به‌‌‌‌درستی شکل بگیرد، بخش خصوصی باید مطالبه‌‌‌‌گری و برنامه‌‌‌‌ریزی انجام دهد. ایران با داشتن رتبه چهارم ذخایر صنعت سنگ تزئینی و رتبه اول تنوع، کمتر از ۰.۵‌درصد صادرات جهانی را دارد و این ناشی از ضعف مدیریت و سیاستگذاری و بی‌‌‌‌برنامگی در بخش‌خصوصی است.

رئیس سازمان صمت استان مرکزی با بیان اینکه همه انگشت‌‌‌‌های اتهام به‌‌‌‌سمت دولت نیست، اظهار کرد: بخش خصوصی به‌‌‌‌صورت متفق در نمایشگاه‌‌‌‌ها شرکت نمی‌‌‌‌کند. انجمن سنگ می‌تواند هم‌‌‌‌افزایی و صدای واحدی ایجاد و نظام‌‌‌‌نامه و برنامه‌‌‌‌ای فراهم کند که همه به آن اعتقاد داشته باشند، برای اینکه در مارکتینگ دچار تضارب آرا نباشیم. بخش خصوصی توانمند است، اما باید برای رسیدن به هدف، با یکدیگر اتحاد داشته باشیم. با داشتن صدایی واحد، می‌توان امیدوار بود که به جایگاه مناسبی در حوزه سنگ برسیم.

نظر تشکل‌های تخصصی باید در سیاستگذاری لحاظ شود

در ادامه یزدانی با بیان اینکه انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و در راس آن تشکل‌ها‌‌‌‌ی اقتصادی و انجمن سنگ ایران به‌‌‌‌عنوان یک تشکل اقتصادی فراگیر ایفای نقش می‌کند، افزود: در قانون بهبود کسب و کار جایگاه انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌ها مشخص و به دولت و نهادهای حاکمیتی ابلاغ شده که نظر تشکل تخصصی هر صنف را درباره قوانین و سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که طراحی و تدوین می‌شود، لحاظ کند و این موضوع ظرفیتی را ایجاد می‌کند که انجمن سنگ می‌تواند از آن استفاده کند.

او همچنین خاطرنشان کرد: انجمن باید از زبان صنف مطالبه‌‌‌‌گر باشد، اما اینکه چه مطالبه‌‌‌‌ای باشد هم مهم است. در انجمن برنامه‌‌‌‌ریزی شده که به صورت هدفمند و با محتوای غنی از بدنه صنعت سنگ مشکلات شناخته و در قالب راه‌‌‌‌حل مطرح شود برای اینکه مشکلات زوایای پنهان صنعت را در زمان تصمیم‌‌‌‌گیری و اجرای سیاست‌‌‌‌ها به گوش حاکمیت برساند؛ زیرا مشکلات زیادی در صنعت سنگ وجود دارد، از جمله منع واردات بلوک‌‌‌‌های مختلف یا نبود ارتباط لازم بین‌الملل برای انجمن.

دبیر انجمن سنگ ایران با تاکید بر اهمیت برگزاری نمایشگاه‌‌‌‌های صنعت سنگ بیان کرد: نمایشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها پایه‌‌‌‌ اول هر صنعت هستند و قدرت انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از طریق نمایشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها منتقل می‌شود. از این رو برای حضور در نمایشگاه ورونا در ایتالیا به‌‌‌‌عنوان مهم‌ترین نمایشگاه کشوری، برنامه‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از فروردین انجام شده و تفاهم‌‌‌‌نامه‌‌‌‌ای بین انجمن سنگ ایران و انجمن سنگ ایتالیا منعقد شد. اما به ‌‌‌‌دلیل نبود استراتژی همسو، سنگ ایران در این نمایشگاه به‌‌‌‌خوبی دیده نشد.

یزدانی با بیان اینکه اگر نمایشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها استراتژی همسو نداشته باشند، ضررهای زیادی به صنعت وارد می‌شود، اظهار کرد: انجمن سنگ ایران به‌‌‌‌عنوان تنها تشکل اقتصادی تعریف‌‌‌‌شده در جایگاه است که می‌تواند صدای فعالان اقتصادی را به گوش سیاستگذاران برساند و از این رو از این فرصت باید به بهترین شکل استفاده شود. هرچه از این فرصت بیشتر استفاده شود، توسعه صنعت سنگ که هدف همه فعالان این حوزه است، راحت‌‌‌‌تر و بهتر شکل‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌‌‌گیرد.

نخستین حضور هیات روسی در نمایشگاه سنگ ایران

در ادامه حلاجیان به اولین حضور دبیر انجمن سنگ روسیه در نمایشگاه بین‌المللی سنگ ایران اشاره کرد و گفت: ایران و روسیه پتانسیل‌‌‌‌های زیادی در این حوزه دارند و باید از این فرصت برای همکاری پایدار و همگرایی در حوزه سنگ استفاده شود؛ زیرا ایران بیش از ۲هزار معدن سنگ و بیش از ۶هزار واحد فرآوری سنگ دارد و ما به‌‌‌‌راحتی‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌توانیم کل حجم مصرفی سنگ کشور روسیه را تامین کنیم. میدیان‌‌‌‌‌‌‌‌سف با بیان اینکه انجمن سنگ روسیه از تعداد زیادی تولیدکنندگان از مناطق مختلف روسیه تشکیل شده است، گفت: اعضای انجمن تنها شرکت‌های فعال در زمینه استخراج نیستند، بلکه شرکت‌های ساختمانی، شرکت‌های تولید ابزار و تجهیزات سنگ هم در انجمن حضور دارند. این تشکل از تعدادی از معدن‌‌‌‌داران به‌‌‌‌خصوص در حوزه سنگ گرانیت و مرمریت تشکیل شده است. در انجمن سنگ روسیه، معدن‌‌‌‌داران، تولیدکنندگان تجهیزات معدنی در روسیه حضور دارند و ۱۵ نفر از نمایندگان شرکت‌هایی که عضو انجمن هستند، در این نمایشگاه حضور پیدا کردند.

او با بیان اینکه ارتباط بین ایران و روسیه هر روز توسعه پیدا می‌کند، اظهار کرد: این نخستین بار است که در نمایشگاه سنگ ایران حضور داریم که باعث خوشحالی ماست. ما تلاش می‌‌‌‌کنیم رابطه ایران و روسیه توسعه پیدا کند. آنچه بین ایران و روسیه وجود دارد، تنها یک دریاست و ما همسایگانی هستیم که‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌توانیم با کمک هم از این شرایط تحریمی که ایجاد شده، خارج شویم.

دبیر انجمن سنگ روسیه درباره معادن سنگ روسیه توضیح داد: در روسیه سنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اونیکس و تراورتن معدنی کافی وجود ندارد و ما با کمال میل تمایل داریم که این مواد را از ایران وارد کنیم، همین‌طور در زمینه گرانیت و سنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دیگری که در ایران فرآوری‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌شود، اگر توانایی لازم وجود داشته باشد، تمایل داریم که همکاری کنیم. همچنین علاقه‌‌‌‌مندیم که شرکت‌های ایرانی هم در نمایشگاه‌‌‌‌ها و رویدادهای روسیه شرکت کنند؛ از جمله نمایشگاهی که اواخر ژانویه ۲۰۲۵ برگزار می‌شود و از تولیدکنندگان دعوت می‌‌‌‌کنیم که دراین نمایشگاه حاضر شوند.

استخراج و فرآوری روسیه در اورال و سیبری انجام می‌شود

میدیان‌‌‌‌سف ادامه داد: روسیه مانند ایران تعداد زیادی معدن سنگ ندارد، دو منطقه اورال و سیبری در روسیه در زمینه استخراج و تولید سنگ کار می‌کنند و ما در جنوب روسیه فرآیندهای استخراج و فرآوری سنگ را توسعه ‌‌‌‌می‌‌‌‌دهیم. روسیه کشوری با مساحت بسیار زیاد است، امکان استخراج و معادن مختلفی دارد اما آن‌طور که باید در زمینه استخراج و تولید و فرآوری سنگ گسترش نیافته و این پتانسیل وجود دارد که گسترش بیشتری پیدا کند. همچنین حلاجیان در ادامه خاطرنشان کرد: ما در زمینه تامین سنگ به‌‌‌‌صورت کامل‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌توانیم به روسیه کمک کنیم و پتانسیل زیادی در این زمینه وجود دارد. ایران بیشترین مزیت نسبی را برای تجارت سنگ با روسیه دارد، زیرا به‌‌‌‌دلیل فاصله مکانی، از طریق زمینی و دریایی از طریق دریای خزر می‌تواند امکان حمل‌‌‌‌ونقل آسان را فراهم کند. همچنین ما امکان ورود بلاک به ایران را داریم و با گرانیت روسیه نیز آشنا هستیم، مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فرآوری ایران تمایل دارند که بلاک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گرانیت روسیه را وارد کرده و فرآوری کنند.  او اظهار کرد: همچنین ایران می‌تواند در زمینه صادرات خدمات فنی مهندسی صنعت سنگ در حوزه استخراج و راه‌‌‌‌اندازی کارخانه‌ها ی فرآوری سنگ به‌‌‌‌صورت کامل با تولیدات ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌ این کار را انجام دهد.

پیشنهاد تهاتر سنگ ایران با فولاد روسیه

در ادامه جودکی با بیان اینکه در حوزه روسیه و CIS با قراردادی که منعقد شده، اقدامات خوبی صورت گرفت، گفت: آخرین تفاهم‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ما به دلیل مشکلات بانکی در ایران به مشکل خورده است و ما برای نقل و انتقال در شبکه بانکی مشکلاتی داریم. درواقع طرف روسی در همه حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به‌‌‌‌ویژه سنگ اعلام آمادگی کرده اما مقررات بانک مرکزی در ایران کار را دچار چالش کرده است. ما راهکار تهاتر را پیشنهاد کردیم، زیرا به ازای صادرات به روسیه، نیازمند فولاد هستیم. البته در این خصوص باید هماهنگی‌‌‌‌های لازم انجام شود.

او با بیان اینکه تجار ایرانی از گذشته با روسیه در نحوه پرداخت مشکل داشتند، گفت: پیشنهاد ما اسناد حمل است، اما در روسیه شرط تحویل کالا را دارند و این اختلاف باعث می‌شود که ما دچار مشکلات مالی شویم. اگر انجمن سنگ روسیه تفاهم‌‌‌‌نامه‌‌‌‌ای با سنگ ایران برای نحوه پرداخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها منعقد کند، مشکلات حل می‌شود.

میدیان‌‌‌‌سف نیز در پاسخ به اینکه چه اقداماتی برای تسهیل فرآیند پرداخت، می‌توان انجام داد، گفت: ما در روسیه هم تلاش می‌‌‌‌کنیم تسهیل‌‌‌‌گری برای پرداخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها شکل بگیرد و دولت روسیه هم در این خصوص تلاش می‌کند. البته یکسری محدودیت‌ها به‌‌‌‌دلیل تحریم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها وجود دارد که مانع این کار است. اما انجمن‌‌‌‌ها می‌توانند نیاز خود را به دولت‌‌‌‌ها مطرح کرده و در نهایت مشکلات موجود را قدم به قدم حل کنند، زیرا اراده لازم برای این کار وجود دارد و موضوع تبادل پول هم حل خواهد شد.