روند مهاجرت صنایع مالی و بانکی ایران و جهان به زیرساخت ابری
چهار شنبه 1404/03/07 09:47 دسته بندی: اخبار شرکتها کد خبر: 57514انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری، به‌روزرسانی سیستم‌های فناور قدیمی، افزایش امنیت و بهبود تجربه‌ی کاربری و پشتیبانی از پردازش‌های سنگین AI، بخشی از مهمترین عوامل تشویق صنایع مالی و بانکی به سمت مهاجرت به زیرساخت ابری است.
در ایران اما روند کلی مهاجرت کسب‌وکارهای مالی و بانکی به اندازه‌ی میانگین جهانی نیست و کارشناس‌ها می‌گویند که برای رشد و بهره‌وری بیشتر ما هم باید خودمان را به میانگین‌های جهانی برسانیم. اهمیت این مساله تا آن‌جاست که مصطفی امیری، رییس انجمن فینتک کشور درباره‌ی این موضوع می‌گوید: «زیرساخت ابری دست‌کم میتواند ۲۰ تا ۳۰درصد از تراکنش‌های ناموفق PSPها را بهینه کند. به این ترتیب تا دیر نشده بانک‌های ایرانی باید به زیرساخت ابری مهاجرت کنند».
به نظر او کسب‌وکارهای مالی و بانکی ایرانی با حرکت دقیق و پرشتاب به سمت زیرساخت ابری، می‌توانند بازارها و ظرفیت‌های جدیدی برای کشور ایجاد کنند و در اقتصاد بزرگ‌تری نسبت به یک کسبوکار تاثیرگذار باشند. امیری هم‌چنین می‌گوید که غفلت از این مساله، ممکن است صنعت مالی و بانکی ایران را با خطر جدی روبرو کند؛ خطری که به‌دلیل عقب‌ماندگی نسبت به فناوری‌های پیشرویی مانند زیرساخت ابری ایجاد می‌شود. پیامدهای این مساله ممکن است مردم را به‌طور کلی نسبت به سرمایه‌گذاری در بانک‌های داخلی ناامید کند و متاسفانه شاهد انتقال سرمایه‌ی اجتماعی و مالی نظام بانکی ایران به کشورهای همسایه باشیم!
تجربه‌های جهانی؛ ۸۳درصد کسب‌وکارهای مالی و بانکی به زیرساخت کلاد رفته‌اند!
گوگل[۱] در یک نظرسنجی از ۱۳۰۰ مدیر فعال در صنعت مالی و بانکی درباره‌ی برنامه‌شان برای مهاجرت به زیرساخت ابری پرسشی مطرح کرد. در این پرسشنامه از مخاطب‌ها خواسته شد تا مهمترین دلایل مهاجرت به زیرساخت ابری را بگویند. نتیجه‌‌ی این بررسی آن شد که ۸۳درصد از پاسخ‌دهندگان گفتند که در حال ادغام فناوری ابری با زیرساخت‌های اصلی کسبوکار خود هستند و فقط ۱۷درصد از کسب‌وکارها به زیرساخت‌های قدیمی خودشان متکی هستند.
هم‌چنین مشخص شد که این کسب‌وکارها به‌طور متوسط ۴۰درصد از حجم کاری خود را برای سال آینده به Public cloud منتقل می‌کنند.
در بخش دیگری از همین بررسی مشخص شده است که استفاده از ظرفیت زیرساخت ابری تا ۵۰درصد میتواند هزینه‌های مرتبط با زیرساخت‌های فناوری را کاهش دهد. نکته‌ی مهم اما آن است که همه‌ی ماجرا فقط به صرفه‌ی اقتصادی و مالی محدود نمی‌شود و مساله‌ی امروز این مهاجرت، حرکت کسب‌وکارها در مسیر یک پارادایم بین‌المللی برای بهبود فرایندهاست. به همین دلیل نتایج یک بررسی دیگر می‌گوید که مهمترین عوامل مهاجرت به زیرساخت ابری علت‌هایی مانند «انعطاف‌پذیری»، «استفاده براساس تقاضاهای متغیر مصرف‌کننده» (pay as you go) و عقب نماندن از رقباست. این گزار‌ه‌ها در گزارشی دیگر از موسسه‌ی مطالعاتی مکنزی هم تایید می‌شود؛ طبق این بررسی، ۸۴درصد از کسب‌وکارهای مالی و بانکی، فعالیت‌هایشان را به زیرساخت ابری منتقل کرده‌اند:
در یک تحقیق اما به این مساله از سویی دیگر توجه شده است؛ نتیجه این بررسی پس از گفت و گو با [۲] ۱۰۰ بانک جهانی درباره‌ی تاثیر مهاجرت به زیرساخت ابری در بخش‌های مختلف اونیک بانک دریافت شد. پژوهشگرهای این تحقیق با توجه به اندازه و نوع بانک‌ها این پرسشنامه را تعریف کردند. نتیجه آن شد که بخش عملیاتی بانک‌های جهانی تا ۶۵درصد، هم‌چنین تا ۹۷درصد در اروپا و ۹۱درصد در امریکای شمالی به سمت زیرساخت ابری مهاجرت کردند و یا برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اند. به‌علاوه در بخشی از این گزارش مشخص شد که ۸۴درصد از بخش عملیات بانک‌ها مهاجرت به زیرساخت ابری را پیش‌بینی می‌کنند.
مهاجرت کسب‌وکارهای مالی و بانکی ایرانی به زیرساخت ابری
متاسفانه داده‌های عمومی‌ای درباره‌ی عدد دقیق مهاجرت کسب‌وکارهای مالی و بانکی کشور به زیرساخت ابری وجود ندارد. اما در گفت‌وگوها و بررسی‌های کیفی با مدیران برخی از بزرگ‌ترین کسب‌وکارهای مالی و بانکی کشور، نشان می‌دهد که بانک‌های پیشروی به زیرساخت ابری مهاجرت کردند و بخش دیگری از آن‌ها در حال برنامه‌ریزی هستند. عرفان شمس؛ راهبر VPC آروان‌کلاد در یک گفتوگو با مجموعه‌ی «دنیای اقتصاد» می‌گوید بانک‌هایی که به سمت زیرساخت ابری مهاجرت کردند، می‌توانند به بسیاری از دغدغه‌های زیرساخت فناوری یک کسبوکار پاسخ دهند؛ یعنی از کاهش هزینه‌های عملیاتی، پایداری، انعطاف‌پذیری تا منطبق شدن با پردازش‌های سنگین AI و نگرانی‌های امنیتی.
اما برای روشن‌تر شدن انگیزه‌ی صنایع مالی و بانکی ایرانی برای مهاجرت به زیرساخت ابری می‌توان این مساله را از دو سمت بررسی کرد:
- اول: مزایای کلی مهاجرت به زیرساخت ابری برای کسب‌وکارهای مالی و بانکی چیست؟
نیاز به بهبود تجربه‌ی کاربری، افزایش درآمد سازمان، سرویس‌دهی سریع‌تر و پایدارتر، بهبود مدیریت منابع و هزینه‌ها، انعطاف‌پذیری زیرساختی، استفاده‌ی به‌روز از منابع قدیمی سازمان، افزایش امنیت سایبری، پشتیبانی از پردازش‌های سنگین AI جزو مهمترین مزایایی است که کسب‌وکارهای مالی و بانکی با مهاجرت به زیرساخت ابری به دست می‌آورند.
- دوم: تاثیر مهاجرت به زیرساخت ابری در بخش‌های مختلف کسب‌وکارهای مالی و بانکی
اگر تقسیم‌بندی پایگاه داده‌ی Accenture درباره‌ی بخش‌های کسب‌وکارهای مالی و بانکی را بپذیریم؛ باید تاثیر مهاجرت به زیرساخت ابری در این کسب‌وکارها را در چهار بخش کلی Enterprise، Data and Analtstice، Surrunds از یک ساختار بانک، بررسی کنیم. طبق تصویر زیر این چهار بخش در یک ارتباط درهم‌تنیده در یک بانک قرار دارند.
به دلیل همین درهم‌تنیدگی ساختار کسب‌وکارهای بانکی، باید علت مهاجرت به ابر را با توجه به هر بخش از این کسب‌وکارها دید. آمارهای جهانی درباره‌ی مهاجرت بخش‌های مختلف بانک‌ها نشان می‌دهد که ۷۵ تا ۸۰درصد بخش زیرساخت، ۴۸ تا ۵۹درصد بخش تحلیل داده‌ها و ۳۸ تا ۵۶درصد از بخش surrounds و ۱۸ تا ۳۴درصد از بخش مرکزی بانک‌ها به زیرساخت ابری مهاجرت کردند. هم‌چنین به‌طور میانگین از ۲۸ تا ۴۴درصد از بخش‌های متنوع این بانک‌ها، هم در حال مهاجرت به زیرساخت ابری هستند.
این تقسیم‌بندی درباره‌ی ساختارهای بانکی ایران هم صادق است؛ یعنی بانک‌های ایرانی با تمام بخش‌های چهارگانه‌ی تصویر بالا می‌توانند به کاهش هزینه‌های عملیاتی، امکان پرداخت به اندازه‌ی مصرف (pay as you go)، بهبود تجربه‌ی کاربری، افزایش امنیت داده‌ها و… به زیرساخت ابری مهاجرت کنند.
این مهاجرت یک ضرورت ملی است!
با بیان همه‌ی این ضرورت‌ها برای مهاجرت به زیرساخت ابری اما بررسی‌ها در ایران نشان می‌دهد که این مهاجرت با شیب کم‌تری نسبت به میانگین جهانی در حال اتفاق افتادن است. مصطفی امیری مدیرعامل زرین‌پال در یک نشست خبری درباره‌ی اهمیت مهاجرت به زیرساخت ابری، این ضرورت را از نگاهی نو بررسی می‌کند. به نظر او تجربه‌ی کاربری و امنیت یکی از مهمترین دلایل مهاجرت به زیرساخت ابری است: «وقتی حتا برای دقایقی سرویس‌دهی یک بانک قطع می‌شود، مردم اطمینان‌شان را از دست می‌دهند و ممکن است دارایی‌های‌شان را به چیزهایی تبدیل کنند که ضریب اطمینان بیش‌تری داشته باشد یا دردسترس‌شان باشد. چراکه زیرساخت‌های ابری با توجه به اندازه‌ی مصرف کاربران می‌توانند افزایش پیدا کنند و این برخلاف ساختارهای سنتی است که بانک‌ها با صرف هزینه، ظرفیت‌هایی بیشتر از نیازشان تهیه می‌کردند. ما به‌عنوان فعال صنفی تلاش می‌کنیم که پذیرش نسبت به این تکنولوژی را میان هم‌صنف‌های‌مان بیشتر کنیم. چراکه راه فراری از سازوکار ابری نداریم و مردم در این وضعیت تنها منتفع نهایی هستند».
امیری هم‌چنین در پاسخ به اینکه چرا ما هم‌سو با روندهای جهانی نمی‌توانیم حرکت کنیم گفت که قوانین قدیمی مالیاتی ما ترجیح می‌دهد که بانک‌ها از زیرساخت سنتی استفاده کنند! او در ادامه به پروژه‌های بزرگی که از راه راه‌اندازی دیتاسنتر ایجاد می‌شود، اشاره کرد: «خرید دیتاسنتر و راه‌اندازی آن کار بسیار سنگین و هزینه‌بری است و این خطر را هم دارد که ممکن است یک کسبوکار نتواند از تمام ظرفیت‌های آن دیتاسنتر استفاده کند اما در وضعیت استفاده از زیرساخت ابری، شما به اندازه‌ی نیازتان، مصرف می‌کنید» امیری در ادامه‌ی به مزایای زیرساخت ابری برای کسب‌وکارهای مالی و بانکی اشاره کرد و گفت تصور کنید من پروژه بزرگی را شروع کنم و در پاسخ به هزینه‌های زیاد این بخش بگویم که در حال ساخت زیرساخت هستم. این مساله برای من که یک بانک هستم، هزینه‌ای معقول نیست. چراکه می‌توانم با استفاده از زیرساخت ابری، میزان مصرف ماهیانه‌ام را مدیریت کنم و به میزان افزایش مصرف، ظرفیت استفاده‌ام را هم بیشتر کنم».
«امنیت مهمترین اولویت کسب‌وکارهای مالی و بانکی کشور است» مصطفی امیری این جمله را در پاسخ چرایی مهاجرت به زیرساخت ابری می‌گوید. از نظر او باید بیش از پیش برای مهاجرت به زیرساخت ابری تلاش کرد و اهمیت این مساله را برای دیگر کسب‌وکارهای مالی و بانکی که به این فرایند بپیوستند، توضیح داد.
رییس صنف فینتک ایران در انتهای این نشست با نوعی رفتارشناسی درباره‌ی مهاجرت کسب‌وکارهای مالی و بانکی به زیرساخت ابری اشاره کرد و گفت: «هرچه به امنیت بیشتر توجه شود، توسعه کندتر می‌شود؛ درواقع هرچه شما برای تجربه‌ی امن‌تر وقت بگذارید، توسعه کندتر می‌شود و این یک مساله‌ی پذیرفته‌شده در دنیاست. اما ما در ایران خلاف این مساله عمل می‌کنیم؛ یعنی هر زمان که مقابل یک حمله قرار می‌گیریم، سریعن Iran Access می‌کنیم و تصور می‌کنیم تمام راه‌های نفوذ را بستیم. همه‌ی این مشکلات را باید کنار چالش‌های مالیاتی کشور هم قرار دهیم؛ یعنی طبق قوانین مالیاتی ما به‌راحتی پذیرفته نمی‌شود که یک بانک سرویسی را به‌شکل ماهیانه از یک شرکت زیرساختی تهیه کند. به‌نظر می‌رسد قوانین مالیاتی ما ترجیح می‌دهند هزینه‌ی زیرساخت‌های سخت‌افزاری یا نیروی انسانی که حقوقی از ما دریافت می‌کند را بدهند و نه دریافت خدمات از شرکت‌های ابری!» اما ما در جایگاه صنف باید بتوانیم این مساله را به‌عنوان یک ارزش ملی و صنفی بازنمایی کنیم، چراکه اگر این فرایند با کندی پیش برود، ممکن است مردم نیازهای مالی و بانکی‌شان را به کشورهای همسایه منتقل کنند!
[۲] https://bankingblog.accenture.com/banking-cloud-altimeter-magazine/volume-۱-what-does-banking-cloud-mean
