گسترش شرکت‌های پخش کالا

سادات‌تهرانی توانایی‌های ویژه‌ای داشت. از ویژگی‌های برجسته او توانایی در شناخت ملک مناسب و ارزیابی افزایش قیمت آن در آینده نزدیک (بعد از بازسازی و احداث ساختمان جدید) یا تغییراتی در تاسیسات و فروش آن با قیمت بیشتر بود. وی در سه دهه‌توانست از همین راه و سرمایه‌گذاری در زمینه ساخت‌وساز به ایجاد سرمایه بپردازد و در کنار تجارت کالاهای مختلف فعالیت صنعتی خود را گسترش دهد. در همین سال‌ها مهمانخانه‌ای را به ارزش چهارصد‌هزار‌تومان از دو شریک در خیابان استانبول خرید و پس از چند سال‌آن را بیش از دومیلیون و سیصد‌هزار‌تومان فروخت.

جمعه 1404/03/23 04:57 دسته بندی: اخبار تجارت کد خبر: 6217

ثروت وی در سال‌های ۱۲۹۶ تا ۱۳۳۸ عمدتا از راه تجارت، زمین و ساختمان به‌دست آمد. بسیاری از فعالان تجاری ایران که به تولید صنعتی روی‌آوردند، در کنار صنعت، بخش تجاری خود را حفظ کردند و در برخی از حوزه‌های مرتبط با صنعت، آن را گسترش دادند. سید‌جلال اولین کارگاه تولیدی را در سال‌۱۳۰۰ با دو مغازه برای تولید جوراب آغاز کرد. در ۴۷سالگی با تاسیس شرکت پارس تریکو، اولین فعالیت صنعتی خود را آغاز کرد. فعالیت صنعتی وی، پس از فارغ‌التحصیلی سه فرزندش (از سال‌۱۳۳۸ تا ۱۳۴۶) گسترش بیشتری یافت.

قبل از ورود فرزندانش به فعالیت اقتصادی شرکایی مثل پورکاظمی، هاشمی‌نژاد و محمدعلی نیلی در پارس‌تریکو و شرکت بازرگانی فرخ مشارکت داشتند. در خرداد ۱۳۳۷ کارخانه جوراب استارلایت برای تولید انواع جوراب‌های مردانه و زنانه نخی، پشمی و پلاستیک و در ۱۵ فروردین ۱۳۳۹ شرکت تولیدی جوراب رکن (با مسوولیت محدود)، به‌منظور تولید انواع جوراب تاسیس شد. سرمایه شرکت پنج‌میلیون‌ریال بود که جلال و رکن‌الدین سادات‌تهرانی از آن‌ سهم مساوی داشتند. با الحاق پارس تریکو به این شرکت، نام آن به استارلایت تغییر یافت.

در خرداد ۱۳۴۳ شرکت تولیدی ساکا (سهامی عام) برای تولید انواع پارچه‌های پیراهنی، کرکی، گردباف، چاپی و رنگی، تولید نخ نایلون، استرچ، پلی‌استر و انواع تور ساده و گلدار شروع به‌کار کرد. سرمایه‌گذاران آن سیدجلال و شمس‌الدین سادات‌تهرانی (با ۶۰ سهم) و محمود پورکاظمی (با ۴۰سهم) بودند. سرمایه اولیه آن،۱۰میلیون‌ریال بود. ساکا در آخر بهمن ۱۳۴۳ پنج دستگاه ماشین کتن دوشانه خریداری کرد. آنها سرمایه شرکت را در ۵ مرحله با صد و بیست‌هزار سهم بـه یک‌میلیارد و ۲۰۰‌میلیون‌ریال در سال‌۱۳۵۷ افزایش دادند و مبلغ سیصد و سی‌میلیون‌ریال از افزایش سرمایه از مطالبات سهامداران و بقیه نقدا تامین شد. سازمان مالی گسترش مالکیت و شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران، صاحب ۴۵‌درصد سهام و دو شریک خانوادگی ۵۴ سهام را دارا بودند. شرکت در سال‌۱۳۵۸ به مقدار یک و نیم‌میلیارد‌ ریال فروش داشت و مدیرعامل آن، پورکاظمی بود.

گسترش شرکت‌های زنجیره‌ای پخش و فروش کالا نشان‌دهنده‌ بخشی از بزرگ‌شدن موسسات تولیدی بود که از اواسط دهه‌چهل در ایران شکل‌گرفت. کاهش وابستگی به بازار سنتی و کنترل عوامل مربوط به تولید و توزیع، بخشی از این زنجیره فعالیت اقتصادی است. تهیه انبار در مراکز استان‌ها و شبکه حمل‌ونقل برای انتقال کالا در سطح کشور گسترش یافت. شرکت بهپخش (وابسته به لاجوردی‌ها)، شرکت البرز متعلق به خسروشاهی و گروه تولید دارو بود. توزیع کفش (در فروشگاه‌های کفش ملی، بلا، وین) شرکت مینو (با پخش قاسم) فروشگاه‌های توزیع کتاب (وابسته به امیرکبیر) و... تنها بخشی از تحول شبکه توزیع در ایران هستند. در همین راستا خانواده سادات‌تهرانی نیز شرکت زنجیره‌ای را برای توزیع محصولات خود، تاسیس کردند.

در ۱۵ خرداد ۱۳۴۶ شرکت پخش جوراب با سرمایه پنج‌میلیون‌ریال به‌منظور تاسیس فروشگاه برای عرضه مستقیم جوراب تاسیس شد. جلال‌الدین سادات‌تهرانی، دو‌میلیون‌ریال، هاکوب و واروش آوایتسیان، دو‌میلیون دویست پنجاه‌هزار‌ریال و پرویز معبودی هفتصد‌هزار‌ریال در آن سرمایه‌گذاری کردند. این شرکت تا سال‌۱۳۵۷ فروشگاه‌های متعددی برای توزیع جوراب استارلایت در تهران تاسیس کرد. مدیرعامل شرکت واروش آویتسیان بود. با بازگشت شمس‌الدین در همین سال‌ها، فعالیت صنعتی آنها توسعه بیشتری یافت.

در مهر ۱۳۴۶ شرکت ریسندگی و بافندگی، فرنخ به‌منظور تولید انواع نخ‌های پنبه‌ای و پلی‌استر به‌ثبت رسید. سرمایه اولیه شرکت شصت ‌میلیون‌ریال (۶۰۰ سهم صدهزار‌ ریالی) بود، سهامداران آن محمد و فرید خسروشاهی (۱۲۰سهم)، جلال سادات‌تهرانی (۹۰سهم)، امیر عمید حضور (۶۰سهم)، هاشمی‌نژاد (۶۰ سهم) و تعدادی سهامدار خرد داشت.