رویترز: توافق احتمالی ایران و آمریکا در ازای لغو قابل توجه تحریم‌ها است

اقتصادنیوز: رسانه انگلیسی نوشته ایران و آمریکا در حال بحث درباره پیشنهاداتی در چارچوب اولیه‌ای هستند که هسته اصلی آن،…

شنبه 1404/02/13 18:34 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 54290

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، رسانه انگلیسی روز جمعه نوشته «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا با اعلام آغاز مذاکرات غیرمستقیم با ایران درباره برنامه هسته‌ای آن در ماه گذشته، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را غافلگیر کرد.

هشت منبع مطلع درباره این مذاکرات به رویترز گفته‌اند اکنون این گفت‌وگوها بر پایه کسب امتیازات کلیدی متمرکز شده، مانع دستیابی ایران به بمب هسته‌ای می‌شود.

اگرچه ایران اعلام کرده ماهیت برنامه هسته‌ای آن صرفا صلح‌آمیز است و تولید و به‌کارگیری تسلیحات اتمی جایی در برنامه دفاعی آن ندارد.

تاکنون، ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان سه دوره گفت‌وگوی غیرمستقیم و یک دوره نشست فنی-کارشناسی درباره برنامه هسته‌ای ایران و نحوه برداشته شدن تحریم‌های آمریکا برگزار کرده‌اند.

طبق اعلام وزارت خارجه عمان، چهارمین دور از گفت‌وگوها که قرار بود شنبه برگزار شود، به تعویق افتاده و تاریخ برگزاری آن اعلام خواهد شد.

منابع رسانه‌ای آمریکایی پیشتر به نقل از مقامات آمریکایی گزارش کردند که احتمالا نشست آتی، در کشوری اروپایی برگزار شود.

برجام،چارچوب اولیه مذاکرات عمان

خبرگزاری رویترز در گزارشی در این باره نوشت: تغییر جهت ناگهانی آمریکا به سمت مذاکره با ایران در آوریل برای نتانیاهو بهت‌آور بود که به دنبال جلب حمایت ترامپ برای حملات نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران به واشنگتن سفر کرده بود.

در همین راستا، چهار منبع مطلع به رویترز گفتند که نتانیاهو در کمتر از ۲۴ ساعت پیش از کنفرانس مطبوعاتی مشترک در کاخ سفید بود که از آغاز مذاکرات آمریکا با ایران در روزهای آینده مطلع شد.

با این حال، آمریکا و ایران تنها در سه هفته، سه دور مذاکرات را با هدف محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای کاهش تحریم‌ها برگزار کرده‌اند. انتظار می‌رود دور چهارم که فعلا به تعویق افتاده، به زودی در رم برگزار شود.

رسانه انگلیسی در ادامه با اشاره به جزئیاتی درباره محورهای مذاکرات تهران-واشنگتن طی هفته‌های گذشته نوشت: هشت منبع مطلع که پیشتر به آن‌ها اشاره شد، گفتند چارچوب اولیه مورد بحث، هسته اصلی «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) سال ۲۰۱۵ را حفظ کرده که ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود از آن خارج شد.

طبق ادعای این منابع مطلع، توافق احتمالی تفاوت چشمگیری با توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ نخواهد داشت اما مدت آن به ۲۵ سال تمدید می‌شود، سازوکارهای نظارتی تشدید می‌شود و مقررات موسوم به «غروب آفتاب» گسترش می‌یابند که بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران را متوقف می‌کنند اما به طور کامل از بین نمی‌برند.

به گفته این منابع، ایران بر اساس مفاد مطرح شده، اندازه ذخایر و انواع سانتریفیوژها را محدود کرده و ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود را تحت نظارت بی‌سابقه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) رقیق، صادر یا مهروموم می‌کند. تمام این اقدامات در ازای لغو قابل توجه تحریم‌ها انجام می‌شود.

رویترز نوشت: وزارت امور خارجه آمریکا، وزارت امور خارجه ایران و دفتر نتانیاهو به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ ندادند.

«دنیس راس» مذاکره‌کننده سابق آمریکا هم در دولت‌های جمهوری‌خواه و هم دموکرات، در این‌باره گفت: هر توافق جدیدی باید فراتر از برجام باشد و تغییرات ساختاری دائمی در توانمندی‌های هسته‌ای ایران ایجاد کند؛ به گونه‌ای که زیرساخت‌های آن تا حدی کاهش یابد که ساخت بمب دیگر گزینه‌ای عملی نباشد.

او به رویترز گفت: هر چیز دیگری تهدید رسیدن به آستانه‌ هسته‌ای شدن را زنده نگه می‌دارد.

پیام متناقض موضع آمریکا در مذاکرات

در ادامه این مطلب آمده است: چندین خط قرمز در حال ظهور است که مذاکره‌کنندگان برای رسیدن به توافق و جلوگیری از اقدامات نظامی آینده باید از آن عبور کنند.

مهمترین مسئله، توانایی ایران در غنی‌سازی اورانیوم است. آمریکا و رژیم صهیونیستی می‌گویند این فرآیند باید کاملا متوقف شود تا ایران برای تامین اورانیوم نیروگاه هسته‌ای بوشهر که تنها راکتور فعلی ایران در سواحل خلیج فارس است، به واردات وابسته باشد.

نتانیاهو خواستار «توقف کامل غنی‌سازی» و توافقی بر اساس «مدل لیبی» است که زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را از بین ببرد.

با وجود این که ایران تاکید کرده حق غنی‌سازی ایران غیرقابل مذاکره است، رویترز مدعی شده سه مقام ایرانی گفتند اندازه ذخایر اورانیوم، ارسال آن به خارج و تعداد سانتریفیوژها مورد بحث قرار دارد.

بر اساس پیشنهادهای مطرح شده در مذاکرات آوریل، ایران غنی‌سازی را مطابق برجام به ۳.۶۷ درصد محدود می‌کند. منابع ایرانی همچنین گفتند تهران برای دسترسی گسترده‌تر آژانس به تاسیسات هسته‌ای خود تمایل نشان داده است.

این منابع مطلع گفتند، پیشنهادهای مطرح‌شده خواستار نابودی کامل زیرساخت‌های هسته‌ای ایران نیستند که مورد نظر رژیم صهیونیستی و برخی مقام‌های آمریکایی نیست، بلکه محدودیت‌های دائمی بر غنی‌سازی اورانیوم اعمال می‌کنند تا مانع «دسترسی سریع» به سلاح هسته‌ای شوند.

«استیو ویتکاف» فرستاده آمریکا در غرب آسیا که ریاست هیات مذاکره‌کننده آمریکایی در مذاکرات عمان را بر عهده داشت، هفته گذشته در اظهاراتی این موضع را تایید کرد. اگرچه او بعدا تاکید کرد که ایران باید غنی‌سازی را «متوقف و حذف» کند.

«الکس واتانکا» پژوهشگر ارشد موسسه خاورمیانه در واشنگتن گفت که یک راه‌حل، پذیرفتن وقفه‌های طولانی در برنامه غنی‌سازی ایران از طریق تمدید مقررات غروب آفتاب است.

رسانه انگلیسی در ادامه نوشت: یکی از مقام‌های امنیتی ارشد ایران به رویترز گفته مورد دیگری که امکان سازش بر سر آن وجود دارد، شامل حفظ حداقل غنی‌سازی با ۵ هزار سانتریفیوژ و واردات اورانیوم غنی‌شده باقی‌مانده، احتمالا از روسیه باشد.

سه مقام ایرانی مذکور گفتند تهران در ازای محدودیت‌های غنی‌سازی، تضمین‌های محکمی می‌خواهد که ترامپ بار دیگر یک توافق هسته‌ای را ترک نکند. این منابع افزودند کاهش ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده به زیر سطح توافق شده در برجام، یکی از خطوط قرمز ایران است.

آژانس در دسامبر اعلام کرد ایران توانسته مقدار اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد خود را «به طور قابل توجهی» افزایش دهد.

برجام تنها اجازه می‌داد ایران اورانیوم غنی‌سازی شده توسط سانتریفیوژهای نسل اول IR-1 را انباشت کند، اما اکنون ایران از مدل‌های پیشرفته‌تری استفاده می‌کند که تحت توافق ۲۰۱۵ ممنوع بودند.

یک منبع منطقه‌ای نزدیک به تهران گفت بحث فعلی بر سر ذخایر اورانیوم ایران این است که آیا «بخشی رقیق‌شده از آن در کشور نگهداری شده و بخشی دیگر احتمالا به روسیه ارسال شود». طبق ادعای این منبع، ایران حتی پیشنهاد فروش اورانیوم غنی‌سازی شده به آمریکا را مطرح کرده است.

ایران در حال حاضر حدود ۱۵ هزار سانتریفیوژ را فعال کرده است. تحت برجام، ایران مجاز به استفاده از حدود ۶ هزار سانتریفیوژ بود.

این گزارش می‌افزاید یک مقام ارشد ایرانی گفت: اساسا مذاکرات در حال شکل‌گیری به «برجام ۲» با برخی افزوده‌هاست که به ترامپ اجازه می‌دهد آن را پیروزی نشان دهد، در حالی که ایران همچنان حق غنی‌سازی خود را حفظ می‌کند.

مسئله دیگر برنامه ساخت موشک‌های بالستیک ایران است. آمریکا و رژیم صهیونیستی می‌گویند ایران باید تولید موشک را متوقف کند. ایران مخالف آن است و گفته حق دفاع را برای خود محفوظ می‌داند. یک مقام ایرانی پیشتر به رویترز گفته بود تهران فراتر از الزامات برجام نخواهد رفت.

یک مقام امنیتی منطقه‌ای گفت که واشنگتن اصرار دارد برنامه موشکی در مذاکرات گنجانده شود اما ایران «هرگونه بحث در این باره را رد می‌کند».

او افزود: مشکل اینجاست که بدون پرداختن به مسئله موشکی، ترامپ نمی‌تواند ادعا کند توافق جدید فراتر از برجام است.

راس، مذاکره‌کننده سابق، به تناقض موجود اشاره کرده و گفت: ترامپ برجام را به دلیل ضعف کنار گذاشت و اکنون با واقعیتی مواجه است که ایران در آستانه توانایی ساخت سلاح هسته‌ای قرار دارد.

او با گفتن این که «پذیرفتن توافقی که مشابه یا ضعیف‌تر از نسخه اصلی باشد، از نظر سیاسی غیرقابل دفاع است»، پیشنهاد کرد: توافق باید سانتریفیوژها را از ۲۰ هزار به یک هزار کاهش دهد، تمام ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده را خارج و بازرسی‌های شدید همراه با جریمه اعمال کند.