به گزارش ایسنا، وزارت امور خارجه هند در تاریخ ۳۰ اکتبر اعلام کرد که ایالات متحده معافیت دهلینو از تحریمها برای عملیات در بندر چابهار ایران را به مدت ۶ ماه تمدید کرده است. این معافیت به هند اجازه میدهد تا بدون مجازات به دلیل تحریمهای ثانویه ایالات متحده، به توسعه پروژههای خود در چابهار و استفاده از این بندر ادامه دهد.
این تصمیم در بحبوحه تلاشهای مجدد دهلینو برای تقویت ارتباط با افغانستان از طریق مسیر چابهار گرفته شده است. در ماه مه ۲۰۲۴، شرکت بنادر جهانی هند (IPGL) و سازمان بنادر و دریانوردی ایران یک قرارداد ۱۰ ساله شامل سرمایهگذاری ۱۲۰ میلیون دلاری توسط آیپیجیال برای بهرهبرداری از ترمینال شهید بهشتی امضا کردند. با این حال، این قرارداد نگرانی دولت «جو بایدن» رئیسجمهور پیشین آمریکا را برانگیخت که نسبت به تعمیق تعامل تجاری با تهران هشدار داد.
نشریه «دیپلمات» در این باره نوشت: این اولین باری نیست که هند چنین معافیتهایی را دریافت میکند. دولتهای متوالی ایالات متحده اهمیت استراتژیک پروژه چابهار را در ارتقای اتصال منطقهای و ثبات در افغانستان به رسمیت شناختهاند و با وجود رژیم تحریمهای گستردهتر علیه ایران، انعطافپذیری عملیاتی محدودی را برای هند فراهم میکنند.
از نظر راهبردی، این معافیت همچنان برای حفظ دسترسی هند به افغانستان از طریق یک کریدور جایگزین که پاکستان را دور میزند، بسیار مهم است. زمانبندی آن نیز قابل توجه است چراکه دهلینو با احتیاط در حال گسترش تعامل خود با حکومت طالبان است، در حالیکه روابط اسلامآباد با کابل رو به وخامت است. در این میان، پاکستان، طالبان را به پناه دادن به «تحریک طالبان پاکستان « (TTP) متهم کرده است، اتهامی که کابل آن را رد و تاکید میکند که مسئله تیتیپی، یک موضوع داخلی برای پاکستان است.
سفر یک هفتهای «امیرخان متقی» سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان به هند از ۹ تا ۱۶ اکتبر، این بازنگری در روابط افغانستان و هند را برجسته کرد. دهلینو در طول این سفر اعلام کرد که هیات آن در کابل به یک سفارتخانه تمامعیار ارتقا خواهد یافت که نشاندهنده تغییر از ارتباطات آزمایشی به تعامل اساسیتر است. دیپلمات نوشته، در حالی که هند همچنان در مورد به رسمیت شناختن رسمی طالبان احتیاط میکند، این اقدام نشاندهنده پذیرش عملگرایانه واقعیتهای سیاسی جدید افغانستان و تلاشی برای حفظ منافع استراتژیک هند در منطقه است.
این نشریه که دفتر آن در واشنگتن قرار دارد و بر تحولات منطقه ایندوپاسیفیک تمرکز دارد، افزود: فراتر از نمادگرایی احیای دیپلماتیک، تمرکز مجدد هند بر پروژههای زیرساختی و ارتباطی اهمیت عمیقتری دارد. ابتکاراتی مانند تأسیس مرکز تالاسمی، مرکز تشخیص مدرن و سیستم گرمایشی جدید در موسسه بهداشت کودکان ایندیرا گاندی (IGICH) در کابل؛ توسعه کریدور حمل و نقل هوایی هند و افغانستان؛ و نگهداری از سد دوستی هند و افغانستان (سلما) (که اولین بار در دولت جمهوری قبلی در افغانستان ساخته شد)، در مجموع نشاندهنده یک محور گستردهتر است.
رسانه آمریکایی با تأکید بر اینکه «هند به تدریج از کمکهای صرفاً بشردوستانه به یک دستور کار جامع با محوریت تجارت، ترانزیت و ادغام اقتصادی منطقهای تغییر یافته است» نوشت: از زمان اولین سفر هیاتی از هند به رهبری «جی. پی. سینگ» دبیر مشترک بخش پاکستان-افغانستان-ایران به کابل تحت حکومت طالبان در نوامبر ۲۰۲۴، تجارت به عنوان ستون اصلی تعامل پدیدار شده است. هند با اذعان به اختلافات تجاری مداوم افغانستان با پاکستان، همواره کابل را تشویق کرده است تا از بندر چابهار به عنوان مسیری مطمئن و مستقیم که پاکستان را دور میزند، استفاده کند که هم اتصال منطقهای و هم جایگاه استراتژیک هند را در همسایگی گستردهتر تقویت میکند.
