پشت پرده آنچه در دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا گذشت/ چشم‌انداز رایزنی‌های فنی میان تهران و واشنگتن چیست؟
اقتصادنیوز: به باور ناظران، نشست روز شنبه به واسطه آن که هیات‌های نمایندگی ایران و آمریکا رایزنی‌ها درباره جزئیات را…
چهار شنبه 1404/02/10 22:05 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 53945به گزارش اقتصادنیوز، وال استریت ژورنال با انتشار یادداشتی مدعی شد: آمریکا و ایران روز شنبه در حالی روبه‌روی یکدیگر قرار گرفتند که بر سر ادامه توانایی تهران برای غنی‌سازی اورانیوم اختلاف نظر داشتند. دور سوم گفت‌وگوها علیرغم اختلافات عمده به پایان رسید و طرفین متعهد شدند که بار دیگر دیدار کنند.
در همین راستا عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرد: «برخی از اختلافات ما بسیار جدی است. اما آیا می‌توانیم به توافق برسیم؟ امیدوارم، اما بسیار محتاط هستم».
همزمان یک مقام ارشد دولت ترامپ در بیانیه‌ای نشست روز شنبه را «مثبت و سازنده» خواند، اما از بیان نقاط اختلاف خودداری کرد. به گفته این مقام، قرار است به‌زودی دور بعدی مذاکرات در اروپا برگزار شود. این مذاکرات که بیش از چهار ساعت طول کشید و سومین دور گفت‌وگوها از آغاز مذاکرات در ماه جاری میلادی بود، با حضور عراقچی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، برگزار شد. ویتکاف پیش از این دیدار، در مسکو با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، ملاقات کرده بود.
رایزنی زیر سایه اختلاف‌ها
وال استریت ژورنال در ادامه یادداشت ادعایی‌اش آورد: در این دور از مذاکرات برای نخستین بار تیم‌های فنی دو کشور نیز حضور داشتند و به بررسی جزئیات محدودسازی فعالیت‌های هسته‌ای ایران و موضوع احتمالی رفع تحریم‌ها پرداختند. همانند دو دور قبلی رایزنی ها، مذاکرات غیرمستقیمی میان آمریکا و ایران صورت گرفت که توسط عمانی‌ها میانجیگری شد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، پیش از آغاز مذاکرات مدعی شد که ایران می‌تواند یک برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای داشته باشد، به شرط آنکه از سوخت هسته‌ای وارداتی استفاده کند؛ ترتیبی که هدف آن جلوگیری از عبور ایران از آستانه گریز هسته ای است. ایران که بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود اصرار دارد، مدت‌هاست که با اتکا به منابع سوخت خارجی مخالفت کرده و بر حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم تأکید می‌کند. توانایی غنی‌سازی می‌تواند برای تولید سوخت نیروگاهی به کار رود، اما همچنین به ادعای ناظران کنترل یکی از اجزای کلیدی ساخت سلاح هسته‌ای را به ایران می‌دهد؛ ادعایی که ایران بارها صراحتا ان را رد کرده و می کند.
به ادعای این نشریه، این مسئله به یک نقطه اختلاف عمده در مذاکرات فعلی تبدیل شده است؛ مذاکراتی که شامل سایر موارد حساس همچون مطالبه دولت ترامپ برای گنجاندن برنامه موشکی ایران در توافق احتمالی نیز هست.
دولت اوباما در مذاکرات هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موافقت کرد که ایران بتواند به غنی‌سازی سوخت خود ادامه دهد؛ توافقی که هدف آن محدود کردن پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران بود. آن توافق، در ابتدا به تهران اجازه داد که اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد برای مصارف غیرنظامی تولید کند و بعدها به تدریج به تهران فرصت داد تا به سطوح بالاتر غنی‌سازی دست یابد. پس از آنکه دونالد ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود از توافق هسته‌ای اوباما خارج شد، ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داد و اکنون اورانیومی با غنای ۶۰ درصد تولید می‌کند؛ سطحی که هیچ کشور غیرهسته‌ای دیگری به آن دست نیافته است. این ماده می‌تواند به‌سرعت به اورانیوم ۹۰ درصدی؛ یعنی درجه مورد نیاز برای عبور از آستانه گریز هسته ای تبدیل شود.
چشم‌انداز مبهم رایزنی‌ها
به ادعای وال استریت ژورنال، مقام‌های آمریکایی مدعی‌اند ایران ماهانه به اندازه مورد نیاز برای گریز از آستانه هسته ای، اورانیوم غنی‌شده تولید می‌کند و تنها یک تا دو هفته برای عبور از آستانه گریز هسته ای نیاز دارد؛ هرچند به باور ناظران در صورت صحت چنین ادعایی ساخت سلاح واقعی چندین ماه طول می‌کشد و برآوردهای اطلاعاتی آمریکا حاکی از آن است که رهبری ایران، تاکنون مجوز چنین اقدامی را صادر نکرده است.
فارغ از این ادعاها، ترامپ ضرب‌الاجلی دو ماهه برای دستیابی به توافق تعیین کرده و بارها تهدید کرده که در صورت عدم توافق، به گزینه نظامی متوسل خواهد شد. او روز جمعه در گفت و گو با خبرنگاران مدعی شد: «فکر می‌کنم توافقی حاصل خواهد شد. من بسیار ترجیح می‌دهم که توافقی داشته باشیم تا اینکه به سراغ گزینه دیگر برویم». با این حال، اظهارات عراقچی مبنی بر اینکه «این روند زمان‌بر و دشوار است» نشان می‌دهد که حتی اگر توافقی حاصل شود، روند دستیابی به آن سریع نخواهد بود. ایران در سال‌های اخیر تحت فشارهای مختلف از جمله تحریم‌ها شاهد افت شدید اقتصاد بودند. تهران به دنبال آن است که در قالب هرگونه توافقی از تحریم‌ها رها شده و اقتصاد خود را احیا کند.
تیم فنی آمریکا به سرپرستی مایکل آنتون، رئیس دفتر برنامه‌ریزی سیاسی وزارت خارجه و سخنگوی سابق شورای امنیت ملی در دوره نخست ترامپ، در مذاکرات حضور داشت. در مقابل، تیم ایران را مذاکره‌کنندگان باسابقه هسته‌ای، مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی، رهبری می‌کردند. عراقچی گفت که ممکن است در دور بعدی مذاکرات، کارشناسی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی — نهاد ناظر بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران — نیز حضور داشته باشد.
