اسفند پرهیجان برای بازار طلا و ارز؛ قیمت طلا و سکه سقف تاریخی را شکست/ چشم‌انداز بازارهای مالی در فروردین 1404 چیست؟

اقتصادنیوز: سال ۱۴۰۴ در حالی آغاز می‌شود که بازارهای مالی ایران همچنان در تب‌وتاب نوسانات شدید اسفند ۱۴۰۳ قرار دارند.…

یک شنبه 1404/03/18 17:13 دسته بندی: قیمت طلا ارز سکه کد خبر: 49390

عکس: اقتصادنیوز/ دانیال شایگان

به گزارش اقتصادنیوز، اسفند ۱۴۰۳ یکی از پرتلاطم‌ترین ماه‌ها برای بازارهای مالی ایران بود. بازار ارز، طلا و سکه تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی دچار نوسانات شدید شدند و رکوردهای قیمتی جدیدی به ثبت رساندند. تحولات سیاسی و اقتصادی داخلی، -به‌ویژه استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد-، تنش‌های خاورمیانه و افزایش قیمت طلای جهانی، از جمله عوامل اثرگذار بر این نوسانات بودند.

اقتصادنیوز در ادامه، روند بازارهای مالی در اسفند ۱۴۰۳ را به همراه دلایل سیاسی و اقتصادی نوسانات مورد بررسی قرار می‌دهد.

استیضاح عبدالناصر همتی و استارت نوسانات

یکی از مهم‌ترین اتفاقات اثرگذار بر نوسانات بازار ارز در اسفند ۱۴۰۳، استیضاح و برکناری عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد بود. اوایل اسفند، در حالیکه قیمت دلار تهران در محدوده‌ دوم و چهارم کریدور نهم در نوسان بود. گروهی از نمایندگان مجلس با تاکید بر ناتوانی دولت در کنترل نوسانات ارزی، ساز انتقاد از عملکرد همتی را کوک کردند و سرانجام جلسه‌ استیضاح او در ۱۲ اسفند برگزار شد و وزیر اقتصاد دولت چهاردهم با ۱۸۲ رأی موافق بهارستان نشینان برکنار شد.

با این حال، بازار ارز واکنش شدیدی به استیضاح همتی نشان داد و نرخ دلار به کانال نهم کریدور هشتم سقوط کرد. این افت قیمت نتیجه‌ سیاست‌های کنترلی کوتاه‌ مدت دولت و تزریق گسترده‌ تتر در بازار شبانه بود که موقتا توانست هیجانات بازار را کاهش دهد.

اما این کاهش قیمت پایدار نبود و عدم حضور وزیر اقتصاد و سیاست‌گذار مشخص در حوزه ارزی، فضای نااطمینانی بر بازار حاکم کرد؛ روندی که در پی آن روند صعودی نرخ دلار در روزهای پایانی اسفند، مجددا شدت گرفت و تا پله‌ نهم کانال نهم کریدور نهم بالا رفت و در آخرین روز سال، سقف‌نشین شد و رکورد جدیدی را ثبت کرد..

براساس بررسی اقتصادنیوز از تحلیلگران بازارهای مالی، مهم‌ترین دلایل رشد نرخ دلار در روزهای پایانی شامل افزایش تقاضای ارز در بازار شب عید، نگرانی‌های سیاسی از آینده دولت و تضعیف پول ملی در پی بحران‌های داخلی و بین‌المللی بود.

نوسانات درهم امارات و تاثیر آن بر نرخ ارز ایران

اما تشدید نوسانات تنها محدود به دلار نبود و درهم امارات هم که یکی از مولفه‌های اثرگذار بر وضعیت بازار ارز است، هم تغییرات قابل توجهی را تجربه کرد.

قیمت این اسکناس که تا روز استیضاح همتی -۱۲ اسفند-، در کانال ۲۵ هزار تومان در نوسان بود؛ پس از استیضاح، همانند دلار، کاهش یافت و به محدوده‌ ۲۴ هزار و ۳۰۰ تومان عقب‌نشینی کرد. اما این پایان کار نبود و درهم امارات نه تنها در این کانال ماندگار نشد؛ بلکه با روند صعودی در روزهای پایانی اسفند، در محدوده ۲۷ هزار و ۶۰۰ تومان قرار گرفت و رکورد زد.

به عقیده فعالان بازار، یکی از دلایل رشد درهم، افزایش تقاضای حواله‌ای توسط تجار و خروج سرمایه از ایران در آستانه‌ تعطیلات نوروز بود.

نوسانات بازار جهانی طلا؛ رکوردشکنی بی‌سابقه در آستانه ۳۰۰۰ دلار

بدون شک اما صدرنشین نوسانات بازارهای مالی در آخرین ماه سال 1403، طلای جهانی است که پس از چندین هفته رکوردزنی، سرانجام از مرز تاریخی سه هزار دلار گذر کرد.

قیمت این فلز گرانبها که در ابتدای اسفند در سطح ۲۹۴۰ دلار قرار داشت و تا ۱۰ اسفند به محدوده ۲۸۳۷ دلار کاهش یافته بود -که کمترین سطح ماهانه‌ محسوب می‌شود-؛ در نیمه‌ دوم اسفند، با افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، با هجوم سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن رو به رو شد و در روزهای پایانی سال، با جهشی ناگهانی وارد کانال ۳۰۰۰ دلار شد و در نهایت رکورد تاریخی ۳۰۳۸ دلار را ثبت کرد. قیمت این فلز زرد امروز -30 اسفند- هم به رکوردشکنی خود ادامه داد و به سقف 3053 دلار هم رسید.

تاثیر طلای جهانی بر بازار داخلی؛ طلا و سکه در مسیر صعودی

از سوی دیگر، همزمان با نوسانات قیمت طلا در بازار جهانی، بازار طلا و سکه ایران هم دستخوش تغییرات شد. در همین راستا، قیمت طلای آبشده در ابتدای اسفند، در محدوده‌ ۲۹ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان قرار داشت و در روز ۱۳ اسفند با کاهش قیمت طلای جهانی، به ۲۷ میلیون و ۵۹۳ هزار تومان رسید -که کمترین سطح ماهانه‌ آن بود.- اما پس از رکوردشکنی طلای جهانی، طلای آبشده هم وارد کانال ۳۰ میلیون تومان شد و در روز پایانی معاملات، بالاترین نرخ که ۳۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود را ثبت کرد.

قیمت سکه امامی هم که در ابتدای ماه ۷۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بود و در مقطعی به پایین‌ترین سطح خود که ۷۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود، عقب نشینی کرده بود؛ در روزهای پایانی سال، با افزایش قیمت دلار و طلای جهانی، تا مرز تاریخی ۹۶ میلیون تومان افزایش یافت و حتی در لحظات پایانی اسفند، تا لبه‌ کانال ۱۰۰ میلیون تومان پیش رفت و نوسانات شدید صعودی را تجربه کرد.

همچنین قیمت نیم سکه که در ابتدای ماه، 42 میلیون و 200 هزار تومان بود، با نرخ 59 میلیون تومان به کار خود پایان داد که بالاترین قیمت ثبت شده آن بود.

کمترین قیمت ربع سکه در اسفند 1403 هم، 21 میلیون و 300 هزار تومان بود و بیشترین قیمت آن در پایان سال ثبت شد که 33 میلیون تومان بود و در نهایت، سکه گرمی هم ماه اسفند را در مرز 10 میلیون و 800 هزار تومان استارت زد و در نهایت با قیمت 14 میلیون و 600 هزار تومان به کار خود پایان داد.

اسفند تاریخی برای بازار طلا و ارز

با این همه، نوسانات بازارهای مالی در اسفند ۱۴۰۳ تحت تأثیر عوامل سیاسی و اقتصادی مختلفی قرار گرفت. یکی از مهم‌ترین این عوامل، استیضاح همتی و تأثیرات آن بر بازار ارز بود. برکناری وزیر اقتصاد و عدم تعیین جایگزین در کوتاه‌مدت، بی‌ثباتی شدیدی در سیاست‌های ارزی ایجاد کرد. دولت تلاش کرد با تزریق تتر در بازار شبانه نوسانات را کنترل کند، اما این راهکار کوتاه‌مدت تأثیر پایداری نداشت و در نهایت با افزایش تقاضای ارز، قیمت دلار صعودی شد.

عامل مهم دیگر، تنش‌های منطقه‌ای و تأثیر آن بر بازارها بود. افزایش درگیری‌ها میان یمن و آمریکا، از سرگیری جنگ در غزه و حملات اسرائیل به فلسطین، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن سوق داد. این تحولات ژئوپلیتیکی منجر به افزایش قیمت طلا و رشد تقاضای ارز شد که از مهم‌ترین پیامدهای این تنش‌ها محسوب می‌شوند.

در کنار این عوامل، انتظارات تورمی و رشد تقاضا در پایان سال هم نقش بسزایی در نوسانات بازارها داشت. با نزدیک شدن به سال جدید، تقاضا برای دلار، طلا و سکه افزایش یافت. از سوی دیگر، تضعیف ریال و نگرانی از کاهش ارزش دارایی‌های نقدی، باعث شد نقدینگی بیشتری به بازارهای طلا و ارز وارد و موجب تشدید نوسانات قیمتی در این بازارها شود.

در نهایت، اسفند ۱۴۰۳ را می‌توان یکی از بی‌سابقه‌ترین مقاطع در سال‌های اخیر برای بازارهای مالی دانست؛ چرا که معامله گران شاهد نوسانات شدید این ماه بودند و حال باید دید با ورود به سال جدید، سیاست‌های دولت و تحولات بین‌المللی همچنان به عنوان عوامل کلیدی در تعیین روند بازارهای مالی باقی خواهند ماند؟

چشم‌انداز بازارهای مالی در فروردین 1404

براساس پیگیری اقتصادنیوز، تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که فروردین ۱۴۰۴ یکی از حساس‌ترین ماه‌ها برای تعیین مسیر بازارهای مالی ایران خواهد بود. نوسانات بازار ارز پس از استیضاح وزیر اقتصاد و خلأ مدیریتی در سیاست‌گذاری‌های ارزی همچنان ادامه دارد. دولت تلاش کرده است با تزریق تتر و عرضه گسترده ارز در بازار، نرخ دلار را کنترل کند، اما کارشناسان معتقدند که در صورت عدم اتخاذ سیاست‌های پایدار و مشخص برای کنترل تورم و نقدینگی، روند صعودی قیمت ارز در فروردین ادامه خواهد یافت.

فعالان بازار طلا و سکه هم معتقدند افزایش قیمت طلای جهانی و روند صعودی آن برای فتح قله ۳۵۰۰ دلار، می‌تواند بازار داخلی را دستخوش نوسانات بیشتری کند. در حالی که سکه امامی در اسفند تا آستانه ۱۰۰ میلیون تومان پیش رفت، بسیاری از معامله‌گران معتقدند اگر دلار مسیر صعودی خود را ادامه دهد، سکه وارد کانال‌های بالاتر خواهد شد.

با توجه به اینکه تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه همچنان ادامه دارد، تقاضا برای دارایی‌های امن مانند طلا افزایش یافته و این موضوع می‌تواند محرکی برای ثبت رکوردهای جدید قیمت‌ها در فروردین ۱۴۰۴ باشد.