بانک جهانی گزارش می‌دهد؛

اثر جنگ تعرفه‏‏‌ای ترامپ بر چشم‏‏‌انداز بازار جهانی کالاهای پایه

دو شنبه 1404/02/01 22:04 دسته بندی: بورس کالا کد خبر: 44393

در این سال، فلزات اساسی مانند مس و آلومینیوم افزایش قیمت را تجربه کردند، در حالی که قیمت نفت و گاز با نوسانات کمتری همراه بود. محصولات کشاورزی و فلزات گرانبها نیز کاهش نسبی قیمت را تجربه کردند. در سال ۲۰۲۵ اما به نظر می‌رسد به دلیل تحولات بزرگی که در فضای ژئوپلیتیک جهان در سال ۲۰۲۴ اتفاق افتاد و در عین حال راه افتادن جنگ تعرفه‌ای از سوی آمریکا، کامودیتی‌ها شرایط متفاوتی را تجربه کنند. این موضوع با توجه به اینکه برخی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه ایران با بازار کامودیتی مرتبطند، این پرسش را مطرح می‌کند که قیمت کامودیتی‌‌‌ها در روزهای آینده چه تغییراتی خواهد کرد و اثر آن بر بازار سرمایه ایران چیست؟

عوامل موثر بر قیمت کامودیتی‌‌‌ها در سال ۲۰۲۵

آن‌طور که کارشناسان می‌‌‌گویند، قیمت کامودیتی‌‌‌ها در سال ۲۰۲۵ تحت‌تاثیر عوامل متعدد، از جمله رشد اقتصادی، تغییرات اقلیمی و تحولات فناوری خواهد بود. البته پیش‌بینی دقیق قیمت‌ها دشوار است، اما به نظر می‌رسد تقاضا برای انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر افزایش یابد.به‌طور کلی، بهبود یا رکود اقتصادی در کشورهای بزرگ مانند چین، ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا تاثیر مستقیمی بر تقاضای کامودیتی‌‌‌ها دارد. همچنین پیشرفت‌‌‌های فناوری در استخراج و تولید کامودیتی‌‌‌ها (مانند نفت، گاز و فلزات) می‌‌‌تواند هزینه‌‌‌ها را کاهش دهد. سیاست‌‌‌های تجاری، مالیاتی و زیست‌‌‌محیطی کشورها نیز می‌‌‌تواند بر عرضه و تقاضای کامودیتی‌‌‌ها تاثیر بگذارد. عواملی همچون تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک نیز در سال ۲۰۲۵ نقش زیادی در قیمت کامودیتی‌‌‌ها خواهد داشت. به طور مثال، تغییرات اقلیمی می‌‌‌تواند بر تولید محصولات کشاورزی و دسترسی به منابع طبیعی تاثیر بگذارد و درگیری‌‌‌های بین‌المللی یا تحریم‌‌‌ها می‌‌‌تواند عرضه کامودیتی‌‌‌ها را مختل کند. اما موضوع اصلی در سال ۲۰۲۵ جنگ تجاری و افزایش تعرفه‌‌‌های تجاری است که با آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا، تشدید شده است.

پیش‌بینی قیمت کامودیتی‌‌‌ها در سال ۲۰۲۵

در بخش فلزات اساسی، تقاضای فزاینده‌ای برای فلزات مورد استفاده در صنایع الکترونیک، خودروهای الکتریکی و همین‌طور فلزاتی مانند مس، آلومینیوم و نیکل وجود دارد که این موضوع می‌‌‌تواند قیمت این فلزات را افزایش دهد. تغییرات آب‌‌‌وهوایی نیز می‌‌‌تواند بر قیمت محصولات کشاورزی مانند گندم، ذرت و سویا تاثیر بگذارد. در بخش نفت و گاز هم با توجه به افزایش تقاضا برای انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر، ممکن است حجم تقاضا برای این محصولات کاهش یابد و به نزول قیمت نفت و گاز منجر شود. با این حال، تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک و کاهش سرمایه‌گذاری در بخش نفت می‌‌‌تواند قیمت‌ها را افزایش دهد، اما برآورد سناریوی‌های موجود بسیار دشوار است. اما مهم‌ترین موضوع در سال ۲۰۲۵ جنگ تعرفه‌ای دونالد ترامپ است که می‌تواند اقتصاد جهان را با دگرگونی‌های عمیقی مواجه کند. نظام تعرفه‌‌‌ای جدید می‌‌‌تواند جریان تجارت جهانی را دچار اختلال و نااطمینانی کند. در شرایطی که نااطمینانی نسبت به تعرفه‌‌‌های تجاری افزایش یافته است، حجم تقاضا برای فلزات گرانبها مانند طلا و نقره می‌تواند به‌سرعت افزایش یابد. به نظر می‌رسد از همین حالا این روند آغاز شده، زیرا قیمت طلا ظرف روزهای گذشته رکوردهای جدیدی را ثبت کرده است.

بانک جهانی در تازه‌‌‌ترین برآورد خود از قیمت کامودیتی‌‌‌ها، چشم‌‌‌انداز نامشخصی را تصویر کرده و گفته است میانگین قیمت کامودیتی‌‌‌ها در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ به ترتیب ۵‌درصد و ۲‌درصد کاهش پیدا خواهد کرد. در نتیجه، انتظار می‌رود شاخص کل قیمت کامودیتی‌‌‌های بانک‌جهانی به پایین‌‌‌ترین رقم از سال ۲۰۲۰ برسد. براساس پیش‌بینی بانک جهانی، شاخص قیمت انرژی پس از ثبت افت ۶درصدی در سال‌جاری، در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ نیز به ترتیب ۶‌درصد و ۲‌درصد کاهش را تجربه خواهد کرد. این کاهش مربوط به افت قیمت نفت خام است، در همین حال افزایش قیمت گاز طبیعی بخشی از این افت را جبران خواهد کرد. همچنین انتظار می‌رود قیمت فلزات پس از ثبت رشد ۶درصدی در سال‌جاری که نشان‌‌‌دهنده رونق فعالیت‌‌‌های صنعتی در اقتصادهای بزرگ به‌ویژه چین است، در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ با افت اندکی روبه‌‌‌رو شود. پیش‌بینی می‌شود، قیمت کالاهای کشاورزی پس از رشد اندک در سال‌جاری، در سال ۲۰۲۵ به دلیل بهبود شرایط عرضه با کاهش ۴درصدی روبه‌‌‌رو شود.

کارشناسان نیز بر این باورند که آغاز جنگ تجاری از سوی آمریکا و اعمال تعرفه‌های سنگین بر کالاهای خارجی به‌ویژه کالاهای چین، کانادا و مکزیک می‌تواند سطح تقاضا را در جهان کاهش دهد و به کاهش تقاضا برای محصولات پایه یا کامودیتی‌‌‌ها منجر شود.