بررسی بازار فیزیکی در سه‌هفته نخست بهمن ۱۴۰۳ نشان می‌دهد؛

تحدید معاملات شمش فولاد

شنبه 1404/03/17 00:46 دسته بندی: بورس کالا کد خبر: 43112

در هفته سوم بهمن‌ماه سال‌جاری بخشنامه‌‌‌ گمرکی مبنی بر ممنوعیت صادرات محصولات فولادی و نفتی توسط پیله‌‌‌وران، مرزنشینان و شرکت‌های تعاونی آنها اعلام شد که این موضوع تصورات بازار را در خصوص صادرات محصولات فولادی منفی کرد. این در حالی است که بیشتر صادرات توسط کارخانه‌‌‌ها یا نهادهایی که در ارتباط با خارج از کشور هستند انجام می‌شود که معمولا معاف از مالیات هستند. طی ماه‌‌‌های گذشته با رشد نرخ ارز در بازار، صادرات انواع محصولات فولادی به صورت قابل‌توجهی افزایش یافت که این موضوع برای صنعتی که در رکود کامل به سر می‌‌‌برد و تقاضای داخلی به کمترین سطح رسیده است، نکته مثبتی به حساب می‌‌‌آید. به عبارت بهتر تقویت صادرات به کمک بخش تولید آمده است تا بتواند صنعت فولاد را از وضعیت موجود نجات دهد.

در این بین، دو نکته منفی قابل‌توجه است. موضوع اول به نحوه بازگشت ارز مربوط می‌شود که از کانال اصلی تضمین‌شده نیست؛ چرا که در هر شرایطی مشتری خارجی باید پول آن را از طریق صراف پرداخت کند. موضوع دوم آن است که به دلیل اینکه صادرات با ارز مبادله‌‌‌ای انجام نمی‌شود، بلکه با ارز آزاد صورت می‌گیرد، تا حداقل ۲۰‌درصد زیر قیمت صادرات حاصل از ارز اتاق مبادله انجام می‌شود. بنابراین قیمت محصولات در بازار کشور مقصد پایین می‌‌‌آید و با توجه به نیاز کشور به صادرات و اینکه در صورت توقف صادرات توسط پیله‌‌‌وران، مرزنشینان و شرکت‌های تعاونی آنها، باید تفاوت آن توسط کارخانه‌‌‌ها و صادرات رسمی پر شود، این موضوع به زمان نیاز دارد و در شرایطی که ناترازی انرژی در صنعت به اوج خود رسیده است و بخش فولاد با معضل جدی کمبود نقدینگی دست‌وپنجه نرم می‌کند و تقاضای داخلی ضعیف است، صدور چنین بخشنامه‌‌‌ای باعث بروز چالش‌‌‌های جدیدی برای تولید می‌شود.

کاهش قیمت‌ها دور از انتظار است

در این بین هفته گذشته عرضه اولیه ورق یک کارخانه بزرگ فولادی به هدف مورد نظر خود نرسید و به همین دلیل پس از تاخیرهای فراوان در بورس‌کالا، عرضه به ‌روز بعد موکول شد. بر این اساس تقاضا نسبت به عرضه فاصله چشمگیری نداشت و فقط رقابت خریداران قیمت را بالا برد. پیش‌بینی می‌شود بازار ورق در رکود باقی بماند. در هفته سوم بهمن‌ماه با توجه به قطعی گاز و برق، حجم عرضه آهن اسفنجی در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران همچنان محدود باقی ماند و با آغاز گرما و افزایش عرضه گاز قیمت آهن اسفنجی قاعدتا کاهش می‌‌‌یابد. اما موضوعی که در این بین مطرح می‌شود این است که قیمت گندله به‌شدت افزایش یافته است و با توجه به حجم صادرات گندله، کاهش قیمت آن و افزایش عرضه آن در کوتاه‌مدت به‌سادگی میسر نخواهد بود. در صورتی که عرضه آهن اسفنجی افزایش یابد، تقاضای گندله نیز بالا خواهد رفت و همین موضوع قیمت گندله را که در بازار تغییر چندانی نداشته است افزایش می‌دهد. اگر افزایش نرخ ارز به مسیر خود ادامه دهد، صادرات گندله همچنان ادامه خواهد داشت و قیمت‌‌‌ انواع محصولات زنجیره فولادی افزایشی خواهد بود. در این بین در صورتی که صادرات کاهش یابد یا تقاضا در بازار داخلی از وضعیت فعلی با افت همراه شود، قیمت محصولات در مسیر نزولی قرار می‌‌‌گیرد، اما با توجه به رشد نرخ ارز در بازار و افزایش هزینه‌‌‌های تولید اثر کاهش قیمت تا حد زیادی خنثی می‌شود و پیش‌بینی می‌شود روند فعلی و افزایش قیمت‌ها تا سال آینده ادامه داشته باشد.

موضوعی که برای سال آینده بخش فولاد قابل‌توجه بوده، دوگانگی این صنعت است؛ چراکه برخی از واحدهای تولیدی بزرگ به کل محصولات زنجیره دسترسی دارند و در نتیجه نوسانات را در درون خود هضم می‌کنند. به عبارت بهتر این نوع واحدها از معدن تا حمل‌ونقل را در اختیار دارند و در مقابل واحدهای کوچک‌مقیاسی هستند که بیشتر، ورق و میلگرد تولید می‌کنند و وضعیت این واحدهای تولیدی به سیاستگذاری و تصمیم‌‌‌های دولت وابسته است و در صورتی که دولت از آنها حمایت نکند سال آینده با خطر ورشکستگی و تعطیلی روبه‌‌‌رو خواهند شد.

رشد ۲۴ درصدی قیمت پایه شمش

بررسی بازار فیزیکی طی بازه اول تا ۱۷بهمن‌ماه سال‌جاری نشان می‌دهد این بازار میزبان ۷۰۲‌هزار و ۵۱۵تن انواع شمش بود که با تقاضای ۷۶۸‌هزار و ۸۹۵تنی مواجه شد و طی سه‌هفته بهمن‌ماه ۳۸۵‌هزار و ۲۰تن از این محصول به فروش رسید. میانگین قیمت پایه تعیین‌شده در بازه مورد بررسی ۲۶‌هزار و ۳۰۹تومان به ازای هر کیلوگرم به ثبت رسید. مقایسه آمار سه‌هفته ابتدایی سال‌جاری با سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که حجم عرضه و معاملات شمش به ترتیب ۱۲‌درصد افزایش و ۷‌درصد کاهش داشته است. میانگین قیمت پایه این محصول نیز در مدت مورد بررسی در دوسال متوالی ۲۴‌درصد افزایش را گزارش می‌کند.

بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد با وجود اینکه سال ۱۴۰۳ برای صنایع مادر همچون فولادی‌‌‌ها سال سختی به حساب می‌‌‌آید و محدودیت و قطعی برق و گاز در فصل گرما و سرما نسبت به سال ۱۴۰۲ تشدید شده، اما حجم تولید و عرضه شمش در تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران با رشد ۱۲درصدی همراه بوده است. این در حالی است که حجم معاملات برای این محصول کاهشی بوده و این موضوع را می‌‌‌توان به وضعیت واحدهای نورد نسبت داد؛ چراکه با وجود رکود در بخش مسکن و ساخت‌وساز میزان تقاضا برای میلگرد به‌شدت کاهش یافته و از این‌رو نقدینگی در واحدهای نورد به یک معضل تبدیل شده و در نتیجه حجم تولید میلگرد توسط نوردکاران کاهش یافته و به ترتیب میزان تقاضا برای شمش به عنوان ماده اولیه برای تولید میلگرد نیز کاهشی رقم خورده است. به این ترتیب آمار معاملات شمش و میلگرد در سه‌هفته ابتدایی بهمن‌ماه سال‌جاری در تالار فیزیکی بورس‌کالای ایران نیز کاهشی گزارش شده است.