رئیس‌جمهور روسیه از اهرم سوریه در اوکراین استفاده می‌کند

شطرنج ژئوپلیتیک پوتین

دو شنبه 1404/02/01 15:53 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 34025

«الکساندر باونوف» تحلیلگر سیاسی در مرکز کارنگی روسیه اوراسیا می‌نویسد: «قمار پوتین درباره جنگ در اوکراین آن‌قدر سنگین است که پیروزی در آنجا برای روسیه سهمی تاریخی به همراه خواهد داشت. این جنگ، جنگ همه یا هیچ است.اگر او فکر می‌کند که سرنوشت جهان در دنباس تعیین می‌شود، آینده سوریه نیز در آنجا تعیین می‌شود.»

در کوتاه مدت، درحالی‌که مسکو برای حفظ پایگاه‌های نظامی خود در سوریه مانور می‌دهد، پوتین می‌تواند حملات خود را در اوکراین تشدید بخشد تا اعتبار خود را به‌دست آورد. مفسران روس طرفدار جنگ از پوتین خواسته‌اند که دقیقا همین کار را انجام دهند و در عین حال خواستار شرایط سخت‌تر صلح در اوکراین برای جلوگیری از آن نوع آتش‌بس بی‌نتیجه‌ای هستند که در نهایت به سقوط اسد منجر شد. هر دوی این سناریوها، قول دولت آینده ترامپ برای پایان دادن سریع به درگیری‌ها در اوکراین را پیچیده می‌کند.

همزمان با سقوط حکومت اسد، رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ، روسیه را به‌خاطر ناکامی در نجات متحدش مورد طعنه قرار داد و از پوتین خواست تا با اوکراین توافق کند.

ترامپ روز یکشنبه در پلتفرم رسانه اجتماعی خود، Truth Social نوشت: روسیه «در حال حاضر در وضعیت ضعیفی قرار دارد، به‌دلیل اوکراین و اقتصاد بد. من ولادیمیر را خوب می‌شناسم. اکنون زمان او برای اقدام است.» تحلیلگران خاطرنشان کردند که یکی از ثابت‌ترین ویژگی‌های حاکمیت ۲۵ساله پوتین، بیزاری وی از اقدام از موقعیت‌های آشکار ضعف یا تسلیم شدن در برابر فشارهای خارجی است. توصیفات خود پوتین از اینکه پیروزی روسیه در اوکراین چگونه خواهد بود، همیشه مبهم بوده است.

تا سال گذشته، ارتش روسیه از تلاش‌های نافرجام خود برای انجام حملات بزرگی که می‌توانست دولت اوکراین را سرنگون کند، دست برداشت. در عوض بر شرق اوکراین متمرکز شده و به‌طور همزمان نیروهای کی‌یف را در بخش‌های مختلف تحت فشار قرار داده و شهرهای اوکراین و زیرساخت‌های حیاتی را بمباران می‌کند.

کارشناسان نظامی این استراتژی را تلاشی برای خسته کردن ارتش و جامعه اوکراین و اجبار کی‌یف به نشستن پای میز مذاکره تفسیر کردند. پوتین تلویحا گفته که هرگونه توافق صلح باید این اجازه را به روسیه بدهد که سرزمینی را که قبلا اشغال کرده است، حفظ کند و بی‌طرفی نظامی اوکراین را تضمین کند. این یعنی عدم عضویت اوکراین در ناتو. روسیه همچنین می‌خواهد ظرفیت نظامی اوکراین را ویران کند.

پوتین ماه گذشته در یک مجمع در جنوب روسیه با اشاره به اوکراین گفت: «ما نباید درباره آتش‌بس برای نیم‌ساعت یا نیم‌سال صحبت کنیم تا آنها بتوانند مهمات را دوباره تامین کنند.» دولت اوکراین مکررا هرگونه شرط صلحی را که از دست دادن قلمرو این کشور را رسمیت می‌بخشد یا این کشور را از عضویت در ناتو منع می‌کند، رد کرده است. در کوتاه‌مدت، عقب‌نشینی مسکو در سوریه می‌تواند فضا را برای سازش بیشتر کند.

مفسران طرفدار جنگ روسیه، با حیرت به سقوط اسد واکنش نشان دادند و از جان صدها سرباز روس که در حمایت از ارتش سوریه (در اثر حمله شورشیان) جان خود را از دست دادند، گلایه کردند. خواسته‌های جنگ در اوکراین توانایی روسیه برای جلوگیری از سقوط اسد را کاهش داد. یکشنبه گذشته «زاخار پریلپین»، یک افراطی ملی‌گرای برجسته روسی سوریه را «فاجعه ما» خواند.

بسیاری از این مفسران گفتند که روسیه باید از اشتباهات اسد درس بگیرد. «اولگ تساریوف» قانون‌گذار سابق اوکراینی طرفدار روسیه که اکنون درباره جنگ، از تبعید در روسیه می‌نویسد، گفت: «نتیجه‌گیری واضح است: بهتر است درگیری‌های فریزشده را رها نکنیم.» وی در پاسخ کتبی به پرسش‌ها نوشت: «اگر درگیری متوقف شود، بدون شک دشمن از لحظه ضعف شما سوءاستفاده خواهد کرد.»

تساریوف گفت که روسیه برای حفظ منافع خود باید اوکراین را مجبور به پذیرش یک توافق صلح کند که از جمله شروط آن می‌تواند منع این کشور از عضویت در ناتو و پذیرش مناطق ضمیمه‌شده توسط روسیه باشد. او گفت: «مناطق مورد مناقشه دلیلی برای درگیری بی‌پایان هستند.» ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین اخیرا گفت که کشورش ممکن است از دست دادن موقت برخی از اراضی اشغالی را بپذیرد؛ اما هرگز به تغییرات دائمی مرزها تن نخواهد داد.نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اکثر اوکراینی‌ها از این دیدگاه حمایت می‌کنند.

برخی از مفسران روسی طرفدار جنگ فراتر از تساریوف رفتند و از ارتش روسیه خواستند تا با خشونت بیشتر در اوکراین به شرمساری در سوریه پاسخ دهد.

«الکسی پیلکو» مورخ روسی افراطی ملی‌گرا، در تلگرام نوشت: «این دقیقا زمان نشان دادن سخت‌گیری و حتی خشونت شدید در اوکراین است.» او خواستار کشتار هدفمند مقامات اوکراینی و حملات هوایی بیشتر روسیه علیه ساختمان‌های دولتی و زیرساخت‌های انرژی اوکراین شد. مفسران افراطی ناسیونالیست روسی، جزئیات اندکی درباره اینکه چگونه ارتش خسته روسیه می‌تواند به تسلیم اوکراین دست یابد (تا خواسته‌های روس‌ها را برآورده کند) ارائه کرده‌اند. اما آنها در درخواست خود از ارتش برای افزایش حملات خود متحد هستند.