اولویت‌های دولت موقت چیست؟

زمان بازسازی دموکراسی در بنگلادش

در تاریخ پنجم اوت، شیخ حسینه، نخست‌وزیر بنگلادش مجبور شد از کشوری که از سال۲۰۰۹ بر آن حکومت می‌کرد، بگریزد. نمایش قدرت مردم در خیابان‌های پایتخت وی را مجبور کرد از قدرت کناره‌گیری کند. اکنون یک دولت موقت، با حمایت ارتش و به رهبری محمد یونس، برنده جایزه صلح نوبل اداره کشور را برعهده خواهد گرفت. با گذشت نیم‌‌قرن از استقلال این کشور، بسیاری از مردم بنگلادش، این وضعیت را به «رهایی دوم» تعبیر کرده‌اند.

سه شنبه 1404/02/02 19:53 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 11960

با این ‌حال از منظر اکونومیست، بنگلادش برای تحقق وعده‌های کنونی باید گام‌های بیشتری فراتر از برکناری یک حاکم خودکامه و سالخورده بردارد. دولت جدید باید یک نظام سیاسی پوسیده را پاک‌سازی کند. خبر خوب اینکه اقتصاد کشور چابک و جامعه مدنی سرزنده و فعال است. اما مشکل مربوط به سلسله‌های سیاسی رشوه‌خوار و نهادهای ضعیفی است که نتوانسته‌اند در مقابل این ساختار فرسوده ایستادگی کنند. یونس زمان کوتاهی دارد تا کشور را در مسیری دموکراتیک قرار دهد. موفقیت یا شکست او زندگی ۱۷۳میلیون بنگلادشی را شکل خواهد داد. بنگلادش مدتی طولانی است که دچار آشفتگی شده است. برگزاری یک انتخابات ناسالم در ماه ژانویه، مهر تاییدی بود بر اینکه کشور در گردباد نظام تک‌حزبی اوباش سیاسی گرفتار شده است. با آغاز تظاهرات فراگیر دانشجویی در ماه ژوئیه در اعتراض به سیاست‌های دولت شیخ حسینه، ناآرامی‌ها به یک قیام گسترده تبدیل شد و دولت با اعلام منع رفت و آمد و شلیک به سوی تظاهرات‌کنندگان، به معترضان پاسخ داد. یونس ۸۴ساله خود را اکنون مسوول می‌بیند. هنوز مشخص نیست که چه کسانی در دولت او خواهند بود و دولت او چگونه و برای چه مدتی کار خواهد کرد.

از هنگام جدایی بنگلادش از پاکستان و اعلام استقلال در سال۱۹۷۱، این کشور همواره یا تحت حاکمیت نظامیان بوده یا نظام آشفته دموکراسی را تجربه کرده است که عمدتا قدرت میان دو سلسله سیاسی رقیب عوامی لیگ بنگلادش و حزب ملی‌گرای بنگلادش موسوم به بی ان پی دست به دست شده است. در سال۲۰۰۸، زمانی که شیخ حسینه در یک انتخابات آزاد پیروز شد، کشور در وضعیت مطلوبی قرار داشت و اقتصاد کشور رو به رشد بود. حتی انتظار می‌رفت برای یک دهه بعد رشد اقتصادی کشور به ۷درصد در سال نزدیک شود. بنگلادش یک ستاره در میان بازارهای نوظهور بود.

با این ‌حال، به ‌مرورزمان او به یک حاکم مستبد و ظالم تغییر چهره داد. بسیاری از سیاستمداران مخالف پیش از انتخابات مضحک ماه ژانویه زندانی شدند و حزب رقیب دولت، یعنی بی‌ان‌پی این انتخابات را تحریم کرد.سیاست‌های ناکارآمد دولت، افزایش تورم و فرار سرمایه شرایط کشور را در وضعیت شکننده‌ای قرار داد که نتیجه آن گسترش ناامیدی در میان اکثریت مردم بود. آقای یونس وظیفه دشواری برای اداره کشور خواهد داشت. اولویت او باید برقراری نظم و جلوگیری از سرایت امواج خشونت‌های تلافی‌جویانه باشد که درگذشته صحنه سیاسی کشور را تخریب کرده است.

این کشور می‌تواند مانند پاکستان طعمه افراط‌‌‌گرایی شود. اگر فشار شرایط مالی وخیم‌تر شود، بنگلادش ممکن است برای دریافت وام‌ و تسلیحات ارزان به چین وابسته شود. این امر باعث بی‌ثباتی روابط با همسایه هند می‌شود و می‌تواند دموکراسی را بیش‌ از پیش در کشور فرسوده کند. یونس باید سریع عمل کند. دولت موقت غیرمنتخب نباید برای مدت طولانی بر سرکار بماند تا مبادا مشروعیت خود را از دست بدهد. بنابراین، یونس باید به دنبال برگزاری انتخابات مناسب در یک بازه زمانی معقول باشد؛ اما ابتدا باید نهادهایی را که شیخ حسینه به تصرف خود درآورده است، مانند نهادهای انتخاباتی و دادگاه‌ها را پاک‌سازی کند. مهم‌تر از همه، یونس باید نظام سیاسی را ترغیب کند که آغوش خود را به روی ایده‌ها و رهبران جدید باز کند. این امر مستلزم آن است که اطمینان حاصل شود احزاب جدید می‌توانند بدون آزار و اذیت تشکیل شوند و مبارزات انتخاباتی خود را انجام دهند.