تعدد موضع‌گیری‌ها باعث ایجاد مشکل در روابط ایران و لبنان شده/ باید از ورود به موضوعات مورد مناقشه در لبنان بپرهیزیم/ ایران و لبنان برای حل مسائل خود نیاز به میانجی ندارند

اقتصادنیوز: یک تحلیلگر مسائل لبنان با بیان اینکه ایران و لبنان برای حل مسائل خود نیاز به میانجی ندارند، عنوان کرد: مشکلات بین دو کشور، برمی‌گردد به وضعیت ویژه‌ای که لبنان پس از جنگ سال گذشته، به آن دچار شده است.

چهار شنبه 1404/09/26 09:16 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 85015

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از جماران، یک تحلیلگر مسائل لبنان گفت: حضور ایران در لبنان می‌تواند بسیار فراتر از مسأله حزب‌الله باشد. عموم مردم لبنان اعم از مسیحی، شیعه، دروزی و... نگاه مثبتی به ایران دارند و صرف نظر از رویکردهای سیاسی ایران، کشور ما را به عنوان یک تمدن می‌شناسند و این زمینه‌‌ای را فراهم می‌کند تا نفوذ ایران در لبنان، بسیار فراتر از شیعیان باشد.

محمد خواجویی با اشاره به افزایش سردی در روابط ایران و لبنان و پاسخ منفی وزیر امور خارجه این کشور به دعوت ایران برای سفر به تهران، اظهار کرد: وزیر امور خارجه لبنان اعلام کرد تنها در یک کشور ثالث حاضر به دیدار با مقامات ایرانی است و این یعنی از نظر لبنان، روابط بین دو طرف در یک وضعیت غیردوستانه و حتی خصمانه قرار دارد و مسائل و مشکلات بین آن‌ها در حدی بزرگ است که روابط دیپلماتیک فی‌مابین را از حالت عادی خارج کرده است. بنابراین، واکنش وزیر امور خارجه لبنان به دعوت آقای عراقچی برای سفر به تهران، در حقیقت نوعی اعلام نارضایتی از سیاست‌های ایران در قبال لبنان بود.

وی با بیان اینکه چنین موضع‌گیری‌ای چندان عجیب نیست، افزود: زیرا اساسا یوسف رجی، وزیر امور خارجه لبنان، سهمیه «حزب القوات اللبنانیه» به رهبری سمیر جعجع است که یک حزب راست‌گرای مسیحی محسوب می‌شود و در طول ۴ دهه اخیر، رویکردهای بسیار سختی علیه ایران و حزب‌الله داشته است‌. بارها رهبران دو حزب القوات اللبنانیه و «الکتائب لبنان»، ایران را به اشغال لبنان به واسطه حزب‌الله متهم کردند. بنابراین، یوسف رجی نیز به دلیل گرایش حزبی خود چنین رویکردهایی را از تریبون وزارت خارجه لبنان ارائه می‌دهد. در شرایطی که دولت لبنان هم برای خلع سلاح حزب‌الله تحت فشار آمریکا و اسرائیل قرار دارد، این موضع‌گیری قابل درک است.

این تحلیلگر مسائل لبنان با بیان اینکه ایران و لبنان برای حل مسائل خود نیاز به میانجی ندارند، عنوان کرد: مشکلات بین دو کشور، برمی‌گردد به وضعیت ویژه‌ای که لبنان پس از جنگ سال گذشته، به آن دچار شده است. طی یک سال اخیر و با تضعیف حزب‌الله، آرایش سیاسی لبنان با مدیریت آمریکا و عربستان شکل گرفته است. کما اینکه جوزف عون با فشار آمریکا به ریاست‌جمهوری لبنان رسید و سپس نواف سلام نیز به همین ترتیب نخست‌وزیر شد و عملا دولتی شکل گرفت که آمریکا مهمترین وظیفه آن را خلع سلاح حزب‌الله تعیین کرد و در تابستان امسال نیز دیدیم که همان طرحی که فرستاده ویژه آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله ارائه داد، رسما در کابینه لبنان تصویب شد. بنابراین، ما اکنون در لبنان با دولتی مواجهیم که استقلال کافی را ندارد.

خواجویی با اشاره به اینکه علی‌رغم گذشت بیش از یک سال از توافق آتش‌بس اسرائیل و لبنان، این کشور همچنان در اشغال رژیم صهیونیستی است و هر روز مورد حمله قرار می‌گیرد، گفت: در چنین شرایطی، وزیر خارجه لبنان بدون اینکه حتی کوچکترین اعتراضی به اسرائیل کند، ایران را هدف انتقادات خود قرار می‌دهد. این نشان می‌دهد دولت لبنان آن چنان تحت فشار آمریکا قرار دارد که به اشغال کشور خود توسط اسرائیل، با یک زبان نرم واکنش نشان می‌دهد اما در قبال ایران، برخوردهای بسیار تندی دارد. در حقیقت مهم‌ترین عامل ایجاد تنش در روابط ایران و لبنان، تلاش‌های آمریکا برای ایجاد فاصله بین این دو کشور است.

وی در تشریح بهترین رویکردی که ایران می‌تواند در قبال لبنان و مسأله خلع سلاح حزب‌الله اتخاذ کند، بیان کرد: ما باید از تعدد اظهارنظر در مورد تحولات داخلی لبنان بپرهیزیم. یکی از مسائلی که باعث ایجاد مشکل در روابط ایران و لبنان شده، همین تعدد موضع‌گیری‌هاست. یعنی در ایران افراد در جایگاه‌های مختلف اظهارنظر می‌کنند و بسیاری از این صحبت‌ها حساسیت‌های داخل لبنان را در نظر نمی‌گیرد و حتی حزب‌الله را در تنگنای بیشتر قرار می‌دهد. بنابراین مواضع ایران در مورد لبنان باید صرفا از تریبون وزارت امور خارجه اعلام شود.

این تحلیلگر مسائل لبنان اضافه کرد: همچنین ایران باید عمده تأکید خود را بر حمایت از امنیت و تمامیت ارضی لبنان قرار دهد و از ورود به موضوعات مورد مناقشه در لبنان بپرهیزد. اگرچه حزب‌الله موتلف ماست، اما باید اعلام کنیم که خودش باید در مورد مسائل داخلی مانند خلع سلاح تصمیم‌گیری کند. این باعث می‌شود که حتی قدرت حزب‌الله برای مدیریت شرایط فعلی افزایش یابد، زیرا هر گونه موضع‌گیری نابه‌جای ایران، می‌تواند قدرت چانه‌زنی حزب‌الله را محدود کند.

خواجویی ادامه داد: واقعیت هم همین است که موضوع خلع سلاح حزب‌الله و انحصار سلاح در دست دولت، یک مسأله داخلی لبنان است و همیشه در این کشور، بر سر مسائل مورد اختلاف گفت‌وگو صورت گرفته و اختلافات بر اساس میثاق ملی لبنان و نتایج میز گفت‌وگو حل شده است. اکنون چالش اصلی، این است که آمریکا و اسرائیل در حال ایجاد فشار هستند تا بدون اینکه توافقی در لبنان شکل گیرد، پروژه خلع سلاح به صورت یک‌طرفه اجرا شود که این می‌تواند بسیار خطرناک باشد. بنابراین، ایران می‌تواند بدون ورود به جزئیات، بر لزوم‌ اجماع و گفت‌وگوی ملی در داخل لبنان تاکید کند، کما اینکه خود حزب‌الله هم اعلام کرده که از گفت‌وگو بر سر استراتژی دفاع ملی لبنان استقبال می‌کند و حتی حاضر است موضوع سلاحش در ذیل این استراتژی مورد بررسی قرار گیرد.

وی با تأکید بر اینکه ما باید تلاش کنیم در عرصه دیپلماسی رسمی، رابطه خودمان با دولت لبنان را قوی کنیم، عنوان کرد: یکی از آسیب‌های سیاست خارجی ایران طی سال‌های اخیر این بود که عمده توجه خود را صرف رابطه با گروه‌های شبه‌نظامی منطقه کرده است. این اگرچه زمینه افزایش تحرکات ایران را فراهم کرده، اما بعضا باعث ایجاد چالش در روابط با دولت‌های رسمی شده است. لذا باید روابط رسمی را معیار قرار دهیم و ارتباط با گروه‌های شبه‌نظامی نیز باید در ذیل روابط با دولت‌ها تعریف شود، نه در مقابل آن.

این تحلیلگر مسائل لبنان با بیان‌ اینکه فارغ از مسأله حزب‌الله، رابطه با لبنان به عنوان یک کشور خاورمیانه همواره برای ایران مهم بوده است، افزود: یک‌سوم جمعیت لبنان را شیعیان تشکیل می‌دهند و اساسا ژئوپلیتیک شیعه به گونه‌ای است که امکان نفوذ ایران را فراهم می‌کند و لذا حتی در دوره پهلوی نیز نفوذ در لبنان، اهمیت بالایی برای ایران داشته است. به علاوه، لبنان در یک موقعیت استراتژیک و در نقطه تلاقی شرق و غرب قرار دارد و دارای جایگاه مهمی در ساحل دریای مدیترانه و در مرز با اسرائیل است. بنابراین، طی دهه‌های اخیر نه‌تنها ایران، بلکه دیگر کشورهای منطقه نیز سعی کردند جایی در لبنان برای خود باز کنند تا قدرت منطقه‌ای خود را ارتقا دهند.

خواجویی تأکید کرد: حضور ایران در لبنان می‌تواند بسیار فراتر از مسأله حزب‌الله باشد. عموم مردم لبنان اعم از مسیحی، شیعه، دروزی و... نگاه مثبتی به ایران دارند و صرف نظر از رویکردهای سیاسی ایران، کشور ما را به عنوان یک تمدن می‌شناسند و این زمینه‌‌ای را فراهم می‌کند تا نفوذ ایران در لبنان، بسیار فراتر از شیعیان باشد. اما متأسفانه در سال‌های اخیر، تلاش ایران عمدتا معطوف به نفوذ در جامعه شیعه لبنان بوده و همین باعث شده از ظرفیت‌های دیگری که در این کشور وجود دارد، غافل شویم. هر چه ما بتوانیم با طیف‌های مختلف جامعه لبنان ارتباط نزدیک‌تری داشته باشیم، حضورمان در این کشور محکم‌تر خواهد شد. فراموش نکنیم که زمانی لبنان در ذیل امپراتوری هخامنشی قرار داشت و باید از این زمینه مهم فرهنگی برای افزایش حضور خودمان در لبنان و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مختلف سیاسی و طائفه‌ای این کشور استفاده کنیم.