افزایش قیمت جهانی غذا؛ بزرگ‌ترین جهش قیمتی در ۱۸ ماه گذشته

سازمان خواربار و کشاورزی ملل‌متحد (فائو) در تازه‌‌‌‌ترین گزارش خود اعلام کرده‌است که قیمت جهانی غذا در ماه سپتامبر افزایش یافته‌است و این بزرگ‌ترین جهش قیمت در طول ۱۸ماه گذشته بوده‌است. همه مواد غذایی، به‌خصوص شکر، در ماه سپتامبر گران‌‌‌‌تر شده‌اند.

براساس این گزارش، قیمت جهانی غذا در ماه سپتامبر نسبت به ماه قبل و سال‌گذشته افزایش پیدا کرده‌است. بر اساس گزارش فائو، شاخص قیمت جهانی غذا به بالاترین سطح خود در ۱۸ ماه اخیر رسیده‌است. این افزایش قیمت به‌طور متوسط ۳‌درصد نسبت به ماه اوت و ۲.۱درصد نسبت به سپتامبر سال‌قبل بوده‌است. قیمت جهانی شکر در ماه سپتامبر به‌شدت افزایش پیدا کرده‌ و این بزرگ‌ترین افزایش قیمت در این محصول در ماه‌های اخیر بوده‌است. سازمان فائو اعلام کرده‌است که این افزایش قیمت به دلیل مشکلات تولید شکر در برزیل و همچنین تصمیم هند برای استفاده بیشتر از نیشکر در تولید سوخت، اتفاق‌افتاده است. این تصمیم هند می‌تواند باعث کاهش صادرات شکر این کشور شود و در نتیجه قیمت جهانی شکر را افزایش دهد.

همچنین قیمت جهانی غلات در ماه گذشته حدود ۳‌درصد افزایش پیدا کرده‌است. این افزایش به دلیل گران‌‌‌‌تر‌شدن گندم و ذرت در بازارهای جهانی بوده‌است. علت اصلی افزایش قیمت گندم، نگرانی از شرایط آب‌و‌هوایی نامناسب در کشورهای تولیدکننده بزرگ مانند کانادا و کشورهای اروپایی است. این شرایط نامساعد باعث کاهش تولید گندم شده‌است. البته، عرضه گندم از مناطق دیگر مانند دریای‌سیاه تا حدی این افزایش قیمت را جبران کرده‌است. قیمت ذرت هم به دلیل کاهش سطح آب در رودخانه‌‌‌‌های مهمی که برای حمل‌ونقل ذرت استفاده می‌شود، افزایش یافته‌است. این کاهش سطح آب، هزینه‌های حمل‌ونقل را بالا برده و در نتیجه قیمت ذرت نیز بیشتر شده‌است. برخلاف گندم و ذرت، قیمت برنج در ماه گذشته کمی کاهش پیدا کرده‌است. دلیل این کاهش، کاهش فعالیت‌های تجاری در بازار برنج بوده‌است.

براساس این گزارش، قیمت جهانی روغن‌های گیاهی مثل روغن پالم، سویا، آفتابگردان و کلزا در ماه سپتامبر حدود ۴.۶درصد افزایش پیدا کرده‌است. دلیل اصلی این افزایش، کاهش تولید روغن پالم در کشورهای جنوب‌شرق آسیا و کاهش تولید روغن سویا در آمریکا بوده‌است. در همین ماه، قیمت محصولات لبنی مانند شیرخشک، کره و پنیر هم حدود ۳.۸‌درصد افزایش پیدا کرده‌است. قیمت جهانی گوشت در ماه سپتامبر کمی افزایش پیدا کرده‌است. دلیل اصلی این افزایش، گران‌‌‌‌تر‌شدن گوشت مرغ بوده‌است. این افزایش قیمت به دلیل افزایش تقاضا برای مرغ برزیلی در بازارهای جهانی است. قیمت گوشت گاو و گوشت خوک تغییری نکرده‌است، اما قیمت گوشت گوسفند کمی کاهش پیدا کرده‌است.

این سازمان بین‌المللی همچنین اعلام کرده‌است که انتظار دارد تولید جهانی غلات در سال‌۲۰۲۴ کمی بیشتر از سال‌گذشته باشد و به حدود ۲۸۵۳‌میلیون‌ تن برسد. این افزایش بیشتر به دلیل افزایش تولید برنج و گندم است، هرچند تولید برخی دیگر از غلات مانند ذرت کمی کاهش‌یافته‌است، با این حال این مقدار هنوز به اندازه رکورد تولید در سال‌۲۰۲۳ نخواهد بود.

از منظر فائو، تولید جهانی گندم در سال‌آینده کمی افزایش پیدا می‌کند. دلیل اصلی این افزایش، بهبود شرایط تولید گندم در استرالیا است. البته، بارندگی‌‌‌‌های شدید در اروپا باعث شده‌است تا پیش‌بینی تولید گندم در این منطقه کاهش پیدا کند، اما افزایش تولید در استرالیا این کاهش را جبران می‌کند. برعکس، تولید سایر غلات درشت مانند ذرت، کمی کاهش خواهد یافت. دلیل اصلی این کاهش، شرایط آب‌و‌هوایی نامناسب در اروپا است که باعث کاهش تولید این محصولات شده‌است، با این حال انتظار می‌رود تولید ذرت در آمریکا افزایش پیدا کند، اما خبر خوب این است که تولید جهانی برنج افزایش پیدا می‌کند و به بالاترین حد خود می‌رسد. پیش‌بینی می‌شود که در سال‌آینده، تولید برنج حدود ۰.۹درصد افزایش پیدا کند و به ۵۳۹‌میلیون ‌تن برسد.

فائو معتقد است که مصرف جهانی غلات در سال‌آینده کمی افزایش پیدا می‌کند و به حدود ۲۸۵۳‌میلیون ‌تن می‌رسد. در همین حال، انتظار می‌رود مقدار غلاتی که در انبارها ذخیره می‌شود هم بیشتر شود، به‌خصوص برنج که میزان ذخیره‌سازی آن به‌طور قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند. با توجه به افزایش تولید و ذخیره‌سازی غلات، سازمان خوار‌بار و کشاورزی ملل‌متحد اعلام کرده‌است که برای سال‌آینده، وضعیت تامین غذا در سطح جهانی خوب خواهد بود و نگرانی خاصی از بابت کمبود غذا وجود ندارد. پیش‌بینی می‌شود تجارت‌جهانی غلات در سال‌آینده حدود ۴۸۸‌میلیون ‌تن باشد که نسبت به سال‌قبل حدود ۲.۷درصد کاهش پیدا می‌کند، با این حال یک خبر خوب هم هست: کشورهای آفریقایی و خاورمیانه قصد دارند برنج بیشتری وارد کنند. این افزایش واردات می‌تواند باعث شود که تجارت‌جهانی برنج رونق بگیرد و بیشتر شود.