جنگ در راه است؟/ تحرکات تازه حامیان بشار اسد برای بازگشت به قدرت

اقتصادنیوز: عبدالباری عطوان در یادداشتی ضمن تحلیل تحرکات حامیان بشار اسد در غرب سوریه، وقوع یک جنگ داخلی یا استقلال مناطق علوی‌نشین را بعید ندانست.

دو شنبه 1404/09/17 19:10 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 83840

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارس، خبرگزاری رویترز اخیرا در گزارشی از تحرکات پنج نفر از طرفداران بشار اسد، رئیس‌جمهور پیشین سوریه، از مدتی قبل برای اجرای کودتا علیه دولت شورشیان و بازگرداندن نظام سابق (حداقل در مناطق علوی‌نشین) خبر داده است.

عبدالباری عطوان سردبیر وبگاه رأی الیوم درباره این گزارش نوشت: طبق اطلاعات رویترز که گفته می‌شود دقیق هستند، کمال حسن رئیس پیشین دستگاه اطلاعات نظامی در دوره بشار اسد و رامی مخلوف میلیاردر مشهور و پسرخاله اسد، محور اصلی این طرح محسوب می‌شوند. این دو، ده‌ها میلیون دلار خرج سازماندهی و تجهیز نیروهای شبه‌نظامی تحت امر خود می‌کنند، نیروهایی که فقط در مناطق علوی‌نشین ساحل سوریه فعال نیستند، بلکه در لبنان نیز حضور دارند.

«رویترز» شمار نیروهای وابسته به مخلوف را حدود ۵۵ هزار نفر ـ عمدتاً از علویان ـ و نیروهای تحت فرمان کمال حسن را ۱۲ هزار نفر برآورد کرده است. همچنین شبکه مالی گسترده‌ای با دفاتری در مسکو و ابوظبی و لبنان، مسئول مدیریت و رساندن بودجه به این گروه‌های مسلح است.

عطوان سپس نوشت: «مهم‌ترین نکته‌ای که توجه ما را جلب کرد، اظهارات احمد الشامی استاندار طرطوس است که رویترز این اطلاعات را به او نسبت داده است. او تأیید می‌کند که ۱۴ اتاق فرماندهی مخفی در زیرزمین و ده‌ها انبار سلاح سری پیش از سقوط نظام در مناطق ساحلی ساخته شده بود. به گفته او، حکومت فعلی در دمشق از وجود این مراکز کاملاً آگاه است و برای مقابله با آن‌ها آمادگی دارد. همچنین گفته می‌شود احمد الشرع، خالد الأحمر (علوی) و دوست و هم‌پیمانش را مأمور کرده که برای مقابله با این حرکت تازه، طرح‌هایی برای خنثی‌سازی آن آماده کنند».

سردبیر رأی الیوم در ادامه افزود: «با توجه به تجربه طولانی ما در حوزه روزنامه‌نگاری، بعید نمی‌دانیم که بخش عمده، یا حتی تمام اطلاعات این گزارش از سوی احمد الشامی استاندار طرطوس ـ که مسئول تأمین امنیت مناطق ساحلی با اکثریت شیعه است ـ در اختیار رویترز قرار گرفته باشد؛ آن هم شاید با مشارکت برخی نهادهای اطلاعاتی بین‌المللی، به‌ویژه آمریکایی‌ها».

عطوان سپس این پرسش را مطرح کرد «هدف از این افشاگری چیست و چرا در این مقطع زمانی یعنی یک سال پس از سقوط حکومت اسد منتشر شده است؟. همچنین نقش روسیه چیست؟؛ کشوری که علاوه بر بشار اسد و برادرش ماهر اسد، میزبان رامی مخلوف و کمال حسن نیز هست. مخلوف به‌طور علنی در هتل مجلل رادیسون در مرکز مسکو اقامت دارد، ریش گذاشته و ظاهری مذهبی پیدا کرده است، در صحبت‌هایش از آیات قرآن استفاده می‌کند و خود را با «تکلیف الهی» ناجی سوریه و به‌ویژه طایفه علوی می‌داند».

به نوشته عطوان، وضعیت سیاسی، اقتصادی، امنیتی و معیشتی در «سوریه جدید» به هیچ‌وجه باثبات نیست. نارضایتی میان مردم پس از یک سال از سقوط حکومت اسد رو به افزایش است. احتمال دارد انتشار این اطلاعات با چنین سطحی از جزئیات، در حکم پیامی از سوی دولت جدید به آمریکا و متحدان غربی باشد؛ پیامی هشداردهنده درباره خطر بازگشت قریب‌الوقوع عناصر نظام سابق و رشد سریع نیروهای مسلح وابسته به آن‌ها.

طبق این تحلیل، افشای این تحرکات همچنین در شرایطی است که تلاش دولت جدید سوریه برای نزدیک‌سازی رابطه با رژیم صهیونیستی و عدم واکنش به تجاوزهای مکرر به حریم سوریه نتیجه معکوس داده است. جنگنده‌های اسرائیلی بیش از ۵۰۰ حمله به اهدافی در سوریه انجام داده‌اند، از جمله به ساختمان وزارت دفاع و ستاد کل در قلب دمشق. علاوه بر این، رژیم صهیونیستی بیشتر نواحی جنوب سوریه و جبل‌الشیخ را اشغال کرده و در حاشیه دمشق ایست‌های بازرسی ایجاد کرده و در السویداء فتنه‌انگیزی می‌کند.

موضع مبهم روسیه

سردبیر رأی الیوم در بخش دیگر تحلیل خود نوشت که موضع روسیه همچنان مبهم و دوگانه است و شاید در خدمت منافع خاص مسکو باشد. به عقیده وی «اگر گزارش رویترز درباره فعالیت هواداران و نزدیکان اسد برای براندازی حکومت کنونی درست باشد و روسیه به آن‌ها اجازه فعالیت داده باشد، این به معنای نوعی موافقت غیرمستقیم روس‌ها است. احمد الشامی استاندار طرطوس ـ که مسئول منطقه ساحلی و پایگاه‌های دریایی و هوایی روسیه در طرطوس و حمیمیم است ـ گفته که احمد الشرع در دیدار خود با پوتین، از فعالیت‌های مخلوف و حسن از خاک روسیه برای بی‌ثبات کردن دولت دمشق شکایت کرده و خواستار تضمین‌هایی برای جلوگیری از حمایت روسیه از آنان شده است.

نکته دیگر به رابطه مسکو و آنکارا مربوط می‌شود، عطوان در این باره نوشت که «روابط ترکیه و روسیه این روزها به‌دلایل مختلف در بالاترین سطح تنش قرار دارد؛ از جمله اقدام ترکیه در سوریه بدون هماهنگی با مسکو و نزدیکی بیشتر آنکارا به اوکراین و حتی اجازه حمله پهپادهای اوکراینی به دو نفتکش روسی در تنگه بسفر. بنابراین ممکن است روسیه با اجازه‌دادن به تحرکات هواداران اسد، در واقع پیام اعتراضی اولیه به آنکارا ارسال کرده باشد».

بنابراین اگر طرح گروه پنج‌نفره وابسته به اسد ـ که ترکیبی از قدرت مالی و نظامی است ـ برای براندازی حکومت دمشق موفق شود، تشکیل یک «دولت علوی» در سواحل شمالی محتمل خواهد بود. چنین حالتی تهدیدی جدی برای ترکیه خواهد بود؛ کشوری که سقوط حکومت دمشق را تأیید و از آن حمایت سیاسی، نظامی و دیپلماتیک کرده است. افزون بر این، باید توجه داشت که در شرق ترکیه بین ۱۵ تا ۲۵ میلیون علوی زندگی می‌کنند.

عبدالباری عطوان در بخش پایانی نوشت: «برخلاف آنچه رویترز از اطرافیان اسد نقل کرده مبنی بر اینکه او به زندگی در تبعید در روسیه تن داده است، اطلاعاتی که ما از نزدیک‌ترین افراد به او داریم نشان می‌دهد که بشار اسد هنوز خود را رئیس‌جمهور قانونی سوریه می‌داند و هرگز از قدرت کناره‌گیری نکرده است».

به عقیده این نویسنده مطرح جهان عرب، «سال آینده ممکن است آغازگر تحولاتی بزرگ در سوریه و لبنان باشد. این امر با توجه به تحرکات فزاینده و بلندپروازانه هواداران نظام سابق، فعالیت مشترک نیروهای اسلامی و مقاومت لبنان در جنوب سوریه علیه اشغالگری اسرائیل و ادامه تجاوزات نظامی و کشتارهای ارتش اسرائیل ـ که وزیر جنگ این رژیم، یسرائیل کاتس، آن را اشغال دائمی و ابدی جنوب سوریه توصیف کرده ـ دور از انتظار نیست».

عطوان در پایان نوشت: «در چنین فضایی، احتمال بروز گسترده آشوب و درگیری در سراسر سوریه بزرگ بعید نیست. اگر این سناریو تحقق یابد، بدون تردید رژیم اشغالگر اسرائیل و آمریکا بیشترین آسیب را خواهند دید و بهای سنگینی برای سیاست‌های ویرانگر خود خواهند پرداخت. در این صورت شعله‌های این بحران ممکن است به کشورهای عربی هم‌مرز با سوریه، به‌ویژه لبنان و اردن و حتی برخی کشورهای خلیج فارس نیز سرایت کند».