پشت پرده راند چهارم رایزنی‌های ایران و آمریکا در مسقط/ در مذاکرات غیرمستقیم ویتکاف و عراقچی چه گذشت؟
اقتصادنیوز: دور چهارم رایزنی ها در حالی پایان یافت که هنوز مقام های رسمی ایران و آمریکا درباره جزئیات آن موضعی اتخاذ…
سه شنبه 1404/02/23 03:51 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 55685به گزارش اقتصادنیوز، نشریه پولتیکو با انتشار یادداشتی مدعی شد: ایران و ایالات متحده روز یکشنبه چهارمین دور از مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای تهران را آغاز کردند؛ به گفته مقامات، این رایزنی‌ها درست پیش از سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه انجام شد. در همین راستا؛ آنگونه که برخی منابع مدعی‌اند، دور چهارهم گفتوگوها که بار دیگر در سلطان‌نشین عمان برگزار شده است، با میانجی‌گری وزیر خارجه عمان، بدر البوسعیدی، همراه بود.
مقامات آمریکایی معتقدند که این گفتوگوها، همچون دورهای پیشین، شامل بخش‌هایی مستقیم و غیرمستقیم خواهد بود، اما مانند مذاکرات قبلی در مسقط و رم، جزئیات آن همچنان اندک و مبهم باقی مانده است. به ادعای این نشریه، هدف از این رایزنی‌ها، محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای رفع بخشی از تحریم‌های اقتصادی است که آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده است؛ تحریم‌هایی که ریشه در نزدیک به نیم‌قرن دشمنی دارند.
سیگنال‌های ضد و نقیض
پولتیکو در ادامه یادداشت خود آورد: ترامپ بارها مدعی شده که در صورت نرسیدن به توافق، اقدام نظامی ادعایی علیه برنامه هسته‌ای ایران را آغاز خواهد کرد. در همین حال، مقامات ایرانی هشدار داده‌اند که ممکن است با تکیه بر ذخایر اورانیوم نزدیک به درجه عبور از آستانه گریز هسته‌ای، دکترین خود را تغییر دهند. اسرائیل نیز مدعی است در صورت احساس تهدید، خود به‌تنهایی اقدام خواهد کرد؛ موضوعی که تنش‌ها در منطقه خاورمیانه را، که پیشتر نیز به دلیل جنگ اسرائیل و حماس در نوار غزه بالا گرفته، پیچیده‌تر کرده است.
در شرایط کنونی نه طرف ایرانی و نه آمریکایی درباره دور چهارم رایزنی‌ها به تفصیل موضعی اتخاذ نکرده است. در این دور از گفتوگوها، همچون دورهای قبلی، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، رهبری مذاکرات را بر عهده دارند. این دو پیشتر نیز دیدار و گفت‌وگوهای رودررو داشته‌اند، اما به‌نظر می‌رسد بخش عمده مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم و از طریق میانجی‌گری البوسعیدی انجام شده باشد.
ایران تأکید دارد که حفظ توانایی غنی‌سازی اورانیوم، خط قرمز جمهوری اسلامی ایران است. ویتکاف نیز با اظهارات ضدونقیض، موضوع را پیچیده‌تر کرده است؛ او ابتدا در یک مصاحبه تلویزیونی گفت ایران می‌تواند اورانیوم را تا سطح ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی کند، اما سپس اعلام کرد که غنی‌سازی باید به‌طور کامل متوقف شود.
ویتکاف در گفت‌و‌گو با وب‌سایت محافظه‌کار بریتبارت مدعی شد: «برنامه غنی‌سازی نباید هرگز در جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست. هیچ غنی‌سازی نباید انجام شود. این یعنی برچیدن کامل، یعنی عدم تسلیحاتی‌سازی و یعنی اینکه تأسیسات نطنز، فردو و اصفهان — که سه مرکز اصلی غنی‌سازی آنها هستند — باید برچیده شوند»؛ ادعاهایی که پیشتر تهران هشدار داده بود که جزو خطوط قرمز و اصلی ایران است و در باب آن رایزنی انجام نخواهد شد.
از همین رو، عباس عراقچی بار دیگر هشدار داد که غنی‌سازی خط قرمز ایران است. او پیش از ترک تهران گفت: «این حقی است برای ملت ایران که قابل مذاکره یا مصالحه نیست. غنی‌سازی یکی از دستاوردها و افتخارات ملت ایران است. بهای سنگینی برای این برنامه پرداخت شده است. خون دانشمندان هسته‌ای ما برای این مسیر ریخته شده. این مسئله به‌هیچ‌وجه قابل مذاکره نیست. این موضعی روشن است که همواره اعلام کرده‌ایم».
توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی در سال ۲۰۱۵، غنی‌سازی ایران را به سطح ۳.۶۷ درصد محدود کرده و ذخایر اورانیوم آن را به ۳۰۰ کیلوگرم کاهش داده بود. این سطح از غنی‌سازی برای تولید برق کافی است، اما فاصله زیادی با سطح ۹۰ درصدی موردنیاز برای عبور از آستانه گریز هسته‌ای دارد. از زمان فروپاشی این توافق در سال ۲۰۱۸ — با خروج یک‌جانبه آمریکا توسط ترامپ — ایران تمام محدودیت‌ها را کنار گذاشته و غنی‌سازی را تا سطح ۶۰ درصد افزایش داده است؛ سطحی که تنها یک گام فنی تا عبور از آستانه گریز فاصله دارد.
همچنین طی سال‌های اخیر، زنجیره‌ای از حملات در دریا و خشکی به وقوع پیوسته که ریشه در همین تنش‌ها دارد؛ حتی پیش از آغاز جنگ اسرائیل و حماس. ایران در داخل به واسطه تحریم ها با چالش هایی روبرو است. با این حال، دو طرف همچنان از رسیدن به توافق نهایی فاصله دارند؛ حتی در حالی که زمان در حال اتمام است. رسانه‌های ایران به‌طور گسترده گزارش داده‌اند که ترامپ در نامه ابتدایی اش، مهلت دوماهه‌ای تعیین کرده است. به گفته ترامپ، این نامه را در تاریخ ۵ مارس نوشته و از طریق یک دیپلمات اماراتی، در ۱۲ مارس به ایران رسانده؛ از منظر تئوری، روز دوشنبه، همزمان با پرواز ترامپ از واشنگتن برای سفر به عربستان سعودی، قطر و امارات این مهلت تمام خواهد شد.
