باج خواهی نتانیاهو از ترامپ؛ اسرائیل در ازای پذیرش آتش بس از کاخ سفید چه می‌خواهد؟
اقتصادنیوز: به ادعای ناظران اسرائیل خواهان توسل آمریکا به گزینه نظامی علیه تهران است؛ خواسته ای ادعایی که با شعارهای…
دو شنبه 1404/03/19 03:56 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 42481به گزارش اقتصادنیوز، دونالد ترامپ ریاست جمهوری‌اش را با جاه‌طلبی صلح طلبانه آغاز کرد و در ترسیم این چشم‌انداز از عدم ورود آمریکا به جنگ و پایان دادن به جنگ‌های طولانی و حتی برنده شدن در رویارویی‌ها گفت. او در همان روز به آزادی گروگان‌ها اشاره کرد و گفت که ما آن‌ها را آزاد می‌کنیم.
فارن افرزدر این باره یادداشتی را منتشر کرده و اقتصادنیوز این یادداشت را در دو بخش ترجمه کرده که بخش نخست با تیتر «معامله آمریکا و اسرائیل درباره ایران؟/ رونمایی از 2 اولویت مهم دیدار نتانیاهو و ترامپ» منتشر شد و بخش دوم و پایانی آن در ادامه آمده است.
حماس و اداره نوار غزه
نتانیاهو به شرکای ائتلاف خود گفته که به دلیل تهدید‌های بزالل اسموتریچ وزیر دارایی مبنی بر سرنگونی کابینه در صورت ادامه فاز دوم آتش بس، متعهد به پایان دادن به جنگ نیست. نتانیاهو همچنین مدعی است که اگر حماس به طور جدی مذاکره نکند یا توافق را نقض کند، جنگ را از سرخواهد گرفت.
مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ، این ادعا را تأیید کرد و حمایت ایالات متحده در این باره را تضمین. به عبارت دیگر، حماس، با نقض توافق، به نتانیاهو اجازه می‌دهد تا از انتخاب دشوار یعنی قربانی کردن کابینه و حرفه سیاسی‌اش برای نجات گروگان‌های باقی مانده و پایان دائمی جنگ، نجات یابد.
با این حال، خلیل الحیا، مذاکره‌کننده اصلی حماس، روزی که آتش‌بس اعلام شد، سخنرانی تندی ایراد و اسرائیل را تهدید کرد و گفت: هفتم اکتبر باید تکرار شود. فارغ از این‌ها، حماس ممکن است به این نتیجه دست یابد که تداوم آتش بس می‌تواند برای این گروه فرصت ساز شود تا خود را احیا و مجهز کند.
این در حالی است که آمریکا و اسرائیل نمی‌خواهند حماس قدرت را در نوار غزه بر عهده داشته باشد و از همین رو دولت جدید آمریکا با مصر، امارات متحده عربی و سایر کشورهای عربی برای ایجاد یک دولت جایگزین موقت می‌بایست همکاری داشته باشد.
بازگشت تدریجی تشکیلات خودگردان فلسطینی به غزه می‌تواند از دولت موقت حمایت کند. حماس نیز واقعیت‌ها را به درستی درک می‌کند و می‌داند فلسطینی‌ها به دنبال بازگشت به شمال هستند و اگر آن‌ها بر مخالفتشان با آتش بس اصرار کنند ممکن است حمایت‌ها را از دست بدهند.
از طرفی دیگر، این گروه به خوبی می‌داند که اگر بخواهد در قدرت بماند، اسرائیل با حمایت‌های تضمین شده آمریکا بار دیگر مواضعش را هدف قرار خواهد داد. به همین دلیل رهبران حماس ممکن است از فرصت اداره منطقه‌ای و بین‌المللی غزه برای امداد و بازسازی حمایت کنند.
نتانیاهو به دنبال باج گیری از ترامپ
نتانیاهو، به نوبه خود، باید بپذیرد که اگر ناقض توافق باشد احتمالاً باید هزینه‌ای بالا بپردازد، او نه تنها می‌بایست افکار عمومی اسرائیل، که عموماً طرفدار توافق هستند را راضی نگاه دارد؛ بلکه باید بستر را برای آزادی سایر اسرا هموار سازد.
این مقوله اصطکاک میان نتانیاهو ترامپ را که می‌خواهد نقش صلح جو را ایفا کند، کاهش داده و مانع از خدشه دار شدن روابط دو رهبر می‌شود و از سرگیری جنگ در غزه همچنین میانجیگری ترامپ برای عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان را تقریباً غیرممکن می‌کند؛ زیرا سعودی‌ها تا زمانی که اسرائیل در غزه باقی بماند به توافق صلح با تل‌آویو تن نمی‌دهند.
البته نتانیاهو بیش از هر چیز به ماندن در پست نخست وزیری اهمیت می‌دهد تا رضایت ترامپ. اما یک موضوع وجود دارد که ممکن است نتانیاهو حاضر باشد کابینه خود را به خطر بیندازد و برای برگزاری انتخابات و توقف برنامه هسته‌ای ایران آماده شود.
به ادعای ناظران، توقف پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران برای نتانیاهو در قیاس با پروژه عادی‌سازی ۲ از اولویت بالاتری برخوردار است. نگرانی‌های نخست وزیری اسرائیل در مورد برنامه هسته‌ای ایران به اولین دوره ریاست جمهوری‌اش در اواخر دهه ۱۹۹۰ بر می‌گردد و او آن را موضوع ادعایی وینستون چرچیل خود نامیده است.
توافق نتانیاهو با ترامپ که در قابش توقف برنامه هسته‌ای ایران در اولویت باشد، برای نخست وزیری اسرائیل ارزش زیادی دارد. نتانیاهو ممکن است کابینه‌اش را به خاطر پایان دادن به جنگ در غزه به خطر نیندازد. اما اگر احساس کند که با ترامپ به توافقی راهبردی دست خواهد یافت و این احتمال وجود دارد که ایالات متحده برای جلوگیری از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران با اسرائیل هم صدا شود، آن زمان نخست وزیر ممکن است استراتژی‌اش را بازتعریف کند.
ایران و چالش تحریم‌ها
ترامپ در عمل، احتمالاً فشار اقتصادی بسیار بیشتری اعمال خواهد کرد و در عین حال در پیام‌های ادعایی‌اش به تهران مدعی می‌شود که در صورت عدم توافق، به اسرائیل برای ماجراجویی چراغ سبز نشان خواهد داد. به بیان دیگر پیام ادعایی ترامپ به ایران این است که اگر از راه دیپلماتیک شود، گزینه ادعایی دیگر از روی میز برداشته خواهد شد.
به ادعای ناظران، این پیام در شرایطی مخابره می‌شود که مقام‌های ایران خود تأکید دارند که خواهان دیپلماسی بوده و هستند. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران و محمدجواد ظریف، معاون رئیس‌جمهور ایران پس مخالفت تهران برای رایزنی‌های مستقیم با نمایندگان دولت بایدن، آمادگی مذاکره با دولت ترامپ را دارند و این نشان می‌دهد که تهران آماده رایزنی است.
به ادعای ناظران، تغییر معادلات خاورمیانه چون آتش بس در لبنان میان اسرائیل و حزب‌الله و سقوط بشار اسد در سوریه، -کشوری که از منظر لجستیکی برای تهران اهمیت داشت،- نظم خاورمیانه را تغییر داده است. در کنار این گزاره‌ها، فشار تحریم‌ها نیز بحران اقتصادی را رقم‌زده تا جایی که مرتضی افقه، اقتصاددان ایرانی گفته است که بدون لغو تحریم‌ها کشور در مدریت پایدار اقتصاد ناتوان خواهد بود.
شاید ایران فعلا نخواهد پیشرفت برنامه هسته‌ای خود را متوقف کرده و و ذخایر موشک‌های بالستیک خود را به اندازه‌ای که ترامپ یا نتانیاهو بران تأکید دارند، کاهش دهد. به هر حال، ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای اصلی ایران خارج شد، زیرا (به ادعای او)این توافق تنها برنامه هسته‌ای ایران را به تعویق انداخت.
هنر معامله
با این حال، مقامات اسرائیلی که طرفدار اقدام (ادعایی) آمریکا هستند اعتراف می‌کنند که اسرائیل به تنهایی قادر به انجام این گزینه نیست. در عوض، آن‌ها خواهان حمایت مادی و دیپلماتیک ایالات متحده، هستند نه مشارکت غیر مستقیم این بازیگر.
تمایل اسرائیل قطعاً در میانه رایزنی‌های ترامپ و نتانیاهو در باب آتش بس و همچنین پروژه عادی‌سازی ۲ محوریت خواهد داشت. از آنجایی که ترامپ تلاش دارد تا چهره‌ای صلح جو از خود ترسیم کند، شاید در این باره به راحتی نتواند با اسرائیلی‌ها هم صدا شود. اما با توجه به حمایت او از فشار حداکثری علیه ایران، احتمالاً ترکیب افزایش فشار اقتصادی با تهدید نظامی ادعایی از منظرش تضمین‌کننده توافق با ایران است.
فعال شدن مکانیسم بازگشت (مفاد توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ که ایالات متحده را قادر می‌سازد تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند) در اکتبر ۲۰۲۵ می‌تواند ضرب الاجلی برای مذاکرات ایران و آمریکا باشد. به ادعای ناظران چنین ضرب‌الاجلی به واشنگتن اهرم‌های بیشتری می‌دهد و مانع از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد.
به ادعای گروهی از تحلیلگران، ترامپ اکنون در موقعیت مناسبی برای پایان دادن به جنگ در غزه، بازگرداندن گروگان‌ها و توقف برنامه هسته‌ای ایران قرار دارد. او حتی می‌تواند روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی را عادی کند و راهی برای تشکیل کشور فلسطین فراهم نماید، مشروط بر اینکه فلسطینی‌ها معیار‌های ملموس را رعایت کنند.
او ممکن است بتواند همه این کار‌ها را بدون شلیک یک گلوله به سرانجام برساند مشروط بر این که حقیقتاً صلح جو باشد. تلاش‌های ترامپ ممکن است در نهایت شکست بخورد، اما شانس موفقیتش امروز بیشتر از گذشته است. به ندرت پیش می‌آید که منافع در سیاست خارجی تا این حد به هم نزدیک شوند، بنابراین ترامپ فرصتی برای انجام کاری دارد که پیشینیانش فقط آرزوی آن را داشتند.
